Cyprian Kamil Norwid. Źródło: CBN Polona
Wystawy, filmy, publikacje, spektakle, premiera opery – to niektóre wydarzenia obchodzonego właśnie Roku Norwidowskiego, ustanowionego przez Sejm RP w 200. rocznicę urodzin poety przypadającą 24 września. Najwięcej wydarzeń planowanych jest właśnie w tym czasie.
Rok Norwidowski został ogłoszony pod koniec grudnia zeszłego roku. Jego program wciąż ewoluuje - ciągle pojawiają się projekty nowych wydarzeń, z powodu pandemii na razie większość wydarzeń planowanych jest online.
Z okazji Roku Norwidowskiego Instytut Książki przygotował "Vade-mecum", krótkometrażowy film w reżyserii braci Quay – wybitnych twórców animacji filmowej. Premiera odbyła się online 12 kwietnia na Facebooku i YouTube Instytutu Książki. "Bracia Quay są autorytetem, jeśli chodzi o znajomość polskiej kultury, poczynając od muzyki klasycznej, poprzez malarstwo, film i oczywiście literaturę. To oni m.in. wprowadzili na +brytyjskie salony+ twórczość Brunona Schulza, tworząc na podstawie jego opowiadania majstersztyk animacji, +Ulicę krokodyli+, obecnie zaś pracują nad adaptacją +Sanatorium pod Klepsydrą+" – mówi, cytowana przez Instytut Książki, Marta de Zuniga, dyrektorka Instytutu Kultury Polskiej w Londynie. Produkcja skierowana jest do widza zagranicznego i będzie promowana w internecie i mediach społecznościowych, głównie w anglojęzycznym obszarze językowym.
Większość planowanych wydarzeń skoncentrowanych jest wokół 200. rocznicy urodzin poety – 24 września. W sierpniu i wrześniu Muzeum Historii Polski ma zamiar organizować dla publiczności spacery po Warszawie śladami Norwida.
"Postanowiliśmy stawić czoła wyzwaniu i zrobić film dla tych, którzy prawdopodobnie nigdy o Norwidzie nie słyszeli. Mamy jednak nadzieję, że choć to krótki film, uda się nim rozpalić ciekawość w widzach i zainteresować ich spuścizną – także dziełami plastycznymi – którą ten wielki, niedoceniony za życia artysta po sobie pozostawił" – powiedzieli Stephen i Timothy Quay.
Większość planowanych wydarzeń skoncentrowanych jest wokół 200. rocznicy urodzin poety - 24 września. W sierpniu i wrześniu Muzeum Historii Polski ma zamiar organizować dla publiczności spacery po Warszawie śladami Norwida. Także we wrześniu poezja Norwida pojawi się w przestrzeni miasta. Jeden z największych zbiorów rękopisów i rysunków Cypriana Kamila Norwida dostępny jest w Bibliotece Narodowej. W cyfrowej bibliotece Polona znajdziemy kolekcję cyfrową prezentującą także pierwodruki i teksty związane z Norwidem. We wrześniu na ścianach warszawskiego Pałacu Rzeczypospolitej najcenniejsze oryginalne dzieła Norwida będzie można oglądać na cyfrowych ekranach.
Cyprian Kamil Norwid (1821-1883)
Także w drugiej połowie września Archiwum Państwowe w Łodzi planuje prezentację internetową dokumentów ze swoich zasobów związanych z Norwidem. We wrześniu Muzeum Narodowe w Poznaniu planuje pokaz prac Norwida na papierze (grafiki i rysunki) ze zbiorów Gabinetu Rycin MNP - stacjonarnie i online.
Na 24 września Teatr Narodowy przygotowuje wieczór poezji, a Muzeum Narodowe w Warszawie planuje "Weekend z Norwidem". W mediach społecznościowych udostępnione zostaną wtedy ryciny i rysunki Norwida, które znajdują się w zbiorach placówki. Tego samego dnia w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku zapowiada "wspomnienie o artyście w rocznicę urodzin" online.
24 września Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach zorganizuje wydarzenie "Teatr bez teatru". Będzie to, jak zapowiadają organizatorzy, czytanie wybranego dramatu Cypriana Kamila Norwida z okresu, który rozpoczyna dramat "Aktor". To czas po powrocie z Ameryki, kiedy twórczość poety wchodzi w nową fazę, którą określa się często mianem "teatru bez teatru" w nawiązaniu do braku w niej dramatycznych zdarzeń i ostatecznych rozstrzygnięć. "Charakteryzuje ją za to świadomość czasów, w których żyje autor. Wspomniane hasło nasuwa skojarzenie z naszą pandemiczną rzeczywistością, w której teatr bez widza na widowni przenosi się do Internetu" - zauważają organizatorzy wydarzenia.
"Postanowiliśmy stawić czoła wyzwaniu i zrobić film dla tych, którzy prawdopodobnie nigdy o Norwidzie nie słyszeli. Mamy jednak nadzieję, że choć to krótki film, uda się nim rozpalić ciekawość w widzach i zainteresować ich spuścizną – także dziełami plastycznymi – którą ten wielki, niedoceniony za życia artysta po sobie pozostawił" – powiedzieli Stephen i Timothy Quay.
Także 24 września, w dworku Wincentego Pola - oddziale Muzeum Narodowego w Lublinie - odbędzie się wydarzenie zatytułowane "Norwid współczesny" - odczyt i spotkanie dotyczące edycji pism Norwida. Wydarzenia związane z Norwidem planują tego dnia także białostocka Filharmonia Podlaska oraz Muzeum Okręgowe w Sandomierzu. Na 25 września Filharmonia Kameralna im. Lutosławskiego w Łomży przygotowuje koncert "Pamięci Norwida", który będzie kompilacją tekstów zaczerpniętych z twórczości tego poety oraz muzyki z jego epoki a na 26 września w warszawskim Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana zaplanowano poświęcone Norwidowi widowisko dokumentalne.
Na jesieni (wrzesień - listopad) Dział Edukacji Muzeum Pałacu w Rogalinie realizować będzie projekt "Niepokorne duchy. Dwie wizje Polski i polskości C.K. Norwida i Edwarda Raczyńskiego". Zakłada on organizację wieczorów poetycko-literackich "Memoriam veteris" poświęconych twórczości C. K. Norwida i Edwarda Raczyńskiego online lub stacjonarnie we współpracy z aktorami i uczniami szkół muzycznych z Poznania. Prowadzony też będzie cykl wykładów online zestawiających działania Edwarda I Raczyńskiego z poglądami poety.
Muzeum Narodowe w Warszawie przygotowuje dla szkół ponadpodstawowych lekcje „Być piękna pyłem. Myśl Norwida a sztuka w Polsce w drugiej połowie XIX wieku”, które zaprezentują idee, wokół których koncentrują się norwidowskie teksty o sztuce.
W listopadzie Państwowy Instytut Wydawniczy zorganizuje trzecią odsłonę cyklu Zaduszki Poetyckie, którego bohaterami będą w tym roku będą patroni roku: Cyprian Kamil Norwid, Krzysztof Kamil Baczyński i Tadeusz Różewicz.
Muzeum Narodowe w Warszawie przygotowuje dla szkół ponadpodstawowych lekcje "Być piękna pyłem. Myśl Norwida a sztuka w Polsce w drugiej połowie XIX wieku", które zaprezentują idee, wokół których koncentrują się norwidowskie teksty o sztuce. Myśli poety na temat roli kultury, jako pierwiastka budującego tożsamość narodu i patriotyzm zestawimy z wybranymi obrazami powstającymi w drugiej połowie XIX wieku. "Lekcje odpowiedzą na pytania czy powstająca w tym czasie sztuka polska była wyrazem ducha narodowego i jak artyści podejmowali dyskurs z powszechnym przekonaniem, że sztuka jest orężem w walce o niepodległość" - zapowiadają organizatorzy. Lekcje prowadzone będą stacjonarnie lub online w zależności od sytuacji epidemiologicznej
Norwid będzie też jednym z bohaterów tegorocznej Nocy Muzeów - wydarzenia poświęcone poecie przygotowują m.in. warszawskie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza oraz wrocławski Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Ze względu na sytuację epidemiologiczną nie wiadomo jednak, kiedy i w jakiej formie odbędzie się w tym roku Noc Muzeów.
Planowane są też publikacje z okazji Roku Norwidowskiego - m.in. ukażą się "Poezje Cypriana Kamila Norwida" - wydanie wznowienia na podstawie oryginału. Powstająca właśnie Fundacja "Museion Norwid" przygotowała w tym roku szereg publikacji przybliżających życie i twórczość poety, a także publikację fotokopii rękopisu "Vade–mecum". Fundacja stawia sobie za cel stworzenie muzeum, które byłoby jednocześnie centrum różnego rodzaju lokalnych i ponadlokalnych przedsięwzięć związanych z Norwidem, a także domem pracy twórczej da norwidologów. Siedzibą planowanego muzeum miałby być pałac w Dębinkach, miejsce, w którym poeta spędził wiele miesięcy na dworze Ksawerego Dybowskiego.
Narodowy Instytut Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonica stara się o zabezpieczenie pamiątek po Cyprianie Kamilu Norwidzie znajdujących się w domu św. Kazimierza w Paryżu, gdzie poeta zmarł 23 maja 1883 r. Wśród przedmiotów znajdujących się w Paryżu jest biurko, łóżko oraz inne przedmioty należące do poety. Obiekty stanowią własność Fundacji Dzieła św. Kazimierza, która jest również właścicielem domu św. Kazimierza, prowadzącego od czasów Norwida tę samą działalność opiekuńczą. Skierowane przez Polonicę zapytanie w sprawie możliwości wyeksponowania pamiątek po poecie w Polsce "spotkało się w Fundacji Dzieła św. Kazimierza z życzliwym zrozumieniem, choć ze względu na epidemię dalsze kroki, w tym oględziny przedmiotów oraz przeprowadzenie kwerendy z nimi związanej będą mogły zostać podjęte po ustaniu zagrożenia epidemiologicznego" - podaje Instytut Polonica, który w tym roku odnowi nagrobek Norwida na cmentarzu w Montmorency. (PAP)
autor: Agata Szwedowicz
aszw/ wj/
