Internetowa „Niewidzialna Galeria Sztuki” Stowarzyszenia De Facto w ciągu ostatniego roku podwoiła do 312. liczbę opublikowanych tam audiodeskrypcji dla osób niewidzących. Są to opisy architektury, a także obrazów i rzeźb z muzeów i galerii na całym świecie.
Celem istniejącego w Płocku od 2006 r. Stowarzyszenia De Facto jest usuwanie barier dla osób niepełnosprawnych, w tym zwłaszcza niewidomych. Projekt „Niewidzialna Galeria Sztuki”, jedyny taki w Europie, dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ruszył w styczniu 2014 r.
W ciągu pierwszych dwunastu miesięcy poprzez stronę internetową Stowarzyszenia De Facto udostępniono 156 audiodeskrypcji. Do grudnia 2015 r. znalazło się tam kolejnych 156 opisów przygotowanych przez specjalistów, zawodowych deskryptorów, a także wolontariuszy, w tym z Gimnazjum nr 18 im. Kazimierza Wielkiego w Częstochowie, którzy zawiązali Szkolną Grupę Wolontariatu na rzecz Osób Niewidomych.
Osoby niedowidzące i niewidome odsłuchując na stronie Stowarzyszenia De Facto wybrane audiodeskrypcje mogą poznać takie dzieła sztuki, jak rzeźba „Wenus z Milo” oraz obrazy - „Mona Lisa” Leonarda da Vinci, „Lekcja anatomii doktora Tulpa” Rembrandta van Rijn czy „Śniadanie na trawie” Edouarda Maneta.
„W 2015 r. udało nam się podwoić liczbę audiodeskrypcji w naszej galerii. W tej chwili jest ich 312. To nowatorski projekt. Chcemy go kontynuować, poszerzając katalog zamieszczanych opisów dzieł sztuki, w tym architektury, a także rzeźb i obrazów eksponowanych w muzeach i galeriach w Polsce i zagranicą” – powiedziała w środę PAP Renata Nych, prezes Stowarzyszenia De Facto.
Są też opisy fasady katedry Sagrada Familia w Barcelonie (Hiszpania) Antonio Gaudiego oraz ołtarza Wita Stwosza z bazyliki Mariackiej w Krakowie.
„W 2015 r. udało nam się podwoić liczbę audiodeskrypcji w naszej galerii. W tej chwili jest ich 312. To nowatorski projekt. Chcemy go kontynuować, poszerzając katalog zamieszczanych opisów dzieł sztuki, w tym architektury, a także rzeźb i obrazów eksponowanych w muzeach i galeriach w Polsce i zagranicą” – powiedziała w środę PAP Renata Nych, prezes Stowarzyszenia De Facto.
Jak podkreśliła, istotne dla projektu „Niewidzialna Galeria Sztuki” jest m.in. doskonalenie audiodeskrypcji by opis dzieła sztuki był nie tylko odzwierciedleniem tego, jak ono wygląda, jakich jest rozmiarów i co przedstawia, ale też oddawał jego charakter, znaczenie, odnosił się do historii jego powstania, w tym twórcy i epoki.
„Audiodeskrypcja dzieła sztuki to zazwyczaj jego szczegółowy, wierny opis, rodzaj skanu. My cały czas eksperymentujemy. Szukamy takiej metody konstrukcji audiodeskrypcji by osoby niewidome mogły sobie jak najmocniej wyobrazić prezentowane obrazy i rzeźby, odczytać ich czasem symboliczną treść, poznać bliżej autora, tło historyczne i klimat epoki, w której konkretne dzieło powstało” – wyjaśniła Nych.
Stowarzyszenia De Facto wspólnie z Płocką Galerią Sztuki przeprowadziło warsztaty dla osób niewidomych i słabowidzących „Between - pomiędzy sztuką a człowiekiem”. Ich celem jest poznawanie kolejnych dzieł sztuki, ale też właśnie doskonalenie audiodeskrypcji.
„Warsztaty te organizujemy dlatego, żeby dowiedzieć się czym powinna być audiodeskrypcja, co powinna zawierać by pobudzić wyobraźnię osób niewidomych i dostarczyć im satysfakcji z odkrywania sztuki i jej historii. Na takich warsztatach próbujemy poruszyć różne zmysły. Są informacje o tym, jak powstaje obraz, płótno z jego fakturą oraz pigmenty. Jest słowo, są dotyk i zapach, są emocje. I jest też opis historyka sztuki wraz z jego interpretacją danego dzieła. Uważnie słuchamy osób niewidomych i ciągle się wzajemnie uczymy” – zaznaczyła Nych.
Pierwsze warsztaty z udziałem osób niewidomych odbyły się we wrześniu. Poświęcone były twórczości meksykańskiej malarki Fridy Kahlo i audiodeskrypcji jej podwójnego autoportretu „Dwie Fridy” z 1939 r. Odbył się tez seans filmu opowiadającego życiu artystki pt. „Frida” w reżyserii Julie Taymor.
Podczas drugich, grudniowych warsztatów przedstawiono audiodeskrypcję obrazu „Droga krzyżowa” Pietera Bruegla Starszego z 1564 r. O życiu i twórczości malarza opowiadał historyk sztuki dr Robert Wróbel z Uniwersytetu Łódzkiego. Odbyła się też projekcja filmu pt. „Młyn i krzyż” w reżyserii Lecha Majewskiego z audiodeskrypcją, której autorami są studenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Fragmenty dzieł literackich z XVI wieku oraz pokaz strojów z tej epoki przygotowała Katarzyna Anzorge, aktorka płockiego Teatru Dramatycznego, także autorka audiodeskrypcji.
Stowarzyszenie De Facto prowadzi m.in. internetowy serwis edukacyjny dla uczniów niewidomych, kiosk z audioprasą oraz internetowy klub filmowy osób niewidomych. Od pięciu lat organizuje tez w Płocku Festiwal Kultury i Sztuki dla Osób Niewidomych, jedyny taki w Polsce. Podczas jego trwania, poza seansami filmowymi i spektaklami teatralnymi, odbywają się też spotkaniami spotkania osób niewidomych z twórcami, reżyserami i aktorami. (PAP)
mb/ par/
