Wiktor Pental. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Fotografik Wiktor Pental, twórca legendarnych zdjęć pierwszych lat krakowskiej Nowej Huty, zmarł we wtorek w Krakowie w wieku 93 lat – poinformował PAP Łukasz Trzciński, wiceprezes Fundacji Imago Mundi.
Wiktor Pental (ur. 18 stycznia 1920 roku we wsi Woroniszki na Ziemi Nowogródzkiej) fotografowaniem zainteresował się już podczas nauki w gimnazjum, kiedy korzystał z aparatów swoich kolegów szkolnych. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Wojska Polskiego i Armii Krajowej. Aparat fotograficzny towarzyszył mu podczas walk na froncie oraz w działalności podziemnej.
W 1950 r. został skazany na rok więzienia jako wróg Polski Ludowej. W krakowskim więzieniu odsiedział siedem miesięcy.
Pental po zwolnieniu z więzienia, jako budowniczy Nowej Huty, posiadał rzadki przywilej robienia zdjęć na ulicach dzisiejszej dzielnicy Krakowa, będącej w latach 50. XX wieku nieustannym placem budowy.
Wspólnie z Henrykiem Makarewiczem był autorem unikalnego zapisu fotograficznego dokumentującego powstające od podstaw miasto i jego kształtującą się społeczność.
Zdaniem znawców fotografii zdjęcia Wiktora Pentala można porównać z dorobkiem największych klasyków światowej fotografii reportażowej.
Jego fotografie naznaczone są niezwykłym poczuciem humoru i dystansem do systemu. Przez to jednak spora część jego prac zyskała możliwość szerokiej prezentacji dopiero pod koniec życia, szybko zyskując międzynarodowe uznanie.
Prace Wiktora Pentala po raz pierwszy szeroko eksponowane były w 2007 r. przez krakowską Fundację Imago Mundi, w ramach akcji wystawienniczej "802 procent normy" w przestrzeni miejskiej Warszawy, kiedy to wykonane przez Pentala portrety nowohuckich przodowników pracy zawisły w formie gigantycznych powiększeń na budynku Pałacu Kultury i Nauki.
Prezentowane następnie m.in. na festiwalu Noorderlicht w Holandii (2008), FotoFest w Wielkiej Brytanii (2011), Fotofestiwalu w Łodzi (2012) oraz w ramach PARIS PHOTO w 2012r., publikowane przez międzynarodowe media, stały się też punktem odniesienia dla wielu prac naukowych.
Prace Wiktora Pentala znajdują się w prestiżowych kolekcjach prywatnych i instytucjonalnych na całym świecie. (PAP)
rgr/ mrt/ jra/
