„Hegemonia ZASTAL-u...” w Muzeum Ziemi Lubuskiej
„Hegemonia ZASTALU w Zielonej Górze. Dzieje Zaodrzańskich Zakładów Przemysłu Metalowego ZASTAL 1945-1991” - to tytuł nowej wystawy historycznej przygotowanej przez Muzeum Ziemi Lubuskiej. Jej wernisaż odbędzie się w środę – poinformowała rzeczniczka Muzeum Alicja Błażyńska.
„W czasach PRL-u każde większe miasto miało swoją sztandarową fabrykę. Zielona Góra miała ZASTAL, słynący z produkcji taboru kolejowego. Ta ekspozycja jest próbą przedstawienia historii tego zakładu i jego wpływu na życie miasta i mieszkańców” – powiedziała PAP Błażyńska.
Trzonem wystawy, będącej swoistą podróżą do przeszłości, jest zestaw 25 plansz dokumentujących cząstkowo przedwojenne dzieje fabryki oraz znacznie szerzej czasy, gdy jej właścicielem stało się państwo polskie. Poszczególne fazy rozwoju ZASTAL-u zostały pogrupowane dekadami.
Oprócz danych produkcyjnych, zdjęć, opisów uwarunkowań społeczno-politycznych, wyeskoponowano również informacje o wyrobach będących chlubą lokalnego przemysłu ciężkiego.
Ważnym i emocjonalnym segmentem ekspozycji są wspomnienia pracowników. Te zostały przedstawione na planszach, jako dopełnienie poszczególnych informacji o fabryce z perspektywy osób w niej pracujących: robotnika, dyrektora, księgowego czy konstruktora.
„Miastotwórcza rola ZASTAL-u jest nie do podważenia. Przez lata był on nie tylko jednym z największych pracodawców, ale ważnym inwestorem. Wsparł m.in. budowę Elektrociepłowni i stadionu piłkarskiego przy ul. Sulechowskiej. Do dziś w tkance miasta funkcjonuje osiedle Zastalowskie, a fani koszykówki – kibicując swojej ekstraklasowej drużynie – nadal skandują ZASTAL, ZASTAL, ZASTAL… choć nazwa zespołu od lat jest zmieniona” – powiedziała Błażyńska.
Dodała, że zielonogórzanie z wielkim sentymentem darzą również Zastalowską Orkiestrę Dętą, która wielokrotnie uświetniała i nadal uświetnia lokalne uroczystości.
Polska historia Zaodrzańskich Zakładów Przemysłu Metalowego ZASTAL sięga 1945 r. Zakład powstał na pozostałościach niemieckiej fabryki Beuchelt & Co. założonej w 1876 r. Zajmowała się ona produkcją stalowych elementów mostów i taboru kolejowego.
Po wojnie poniemiecką fabrykę rozbudowano. W Zielonej Górze przez kilka dziesięcioleci produkowano różnego typu wagony towarowe, a przez pewien czas także małe, wąskotorowe lokomotywy przemysłowe. W latach największej świetności ZASTAL zatrudniał 3,5 tys. ludzi. W formule przedsiębiorstwa państwowego przetrwał do początków lat 90. minionego wieku.
Na wystawie pojawi się wiele pamiątek: zdjęcia, dyplomy, proporczyki, gadżety, pieczątki, referentki, trofea i sztandary. Atrakcją będą także dwa torowiska wijące się wśród eksponatów, na których ustawione zostaną miniaturowe węglarki autorstwa Jana Jarziny, jednego z byłych pracowników fabryki. Tego typu wagony były niegdyś w ofercie ZASTAL-u.
Ekspozycja przybliża również szeroki aspekt działań socjalnych zakładu, m.in. związanych z opieką medyczną, mieszkaniową, czy działalnością wypoczynkową, rekreacyjną, sportową czy kulturalną, której mecenasem był ZASTAL.
Ekspozycja będzie czynna od 6 lutego do 7 kwietnia br.(PAP)
autor: Marcin Rynkiewicz
mmd/ pat/
