Litwa w sobotę obchodzi 101. rocznicę odzyskania niepodległości. Dzień ten upamiętnia podpisanie 16 lutego 1918 roku przez Radę Litewską (Tarybę) pod przewodnictwem Jonasa Basanavicziusa aktu ogłaszającego niepodległość kraju.
Akt podpisało wówczas 20 sygnatariuszy, m.in. Stanisław Narutowicz, brat pierwszego prezydenta niepodległej Polski Gabriela Narutowicza.
„Odrodzone nasze państwo rozpoczyna odliczanie nowego stulecia" – wskazała w sobotnim pozdrowieniu prezydent kraju Dalia Grybauskaite. Zaznaczyła, iż „świętujmy 16 lutego jako dzień wyzwolenia i wolności!”. „Ta data jest wypełniona dumą wali o niepodległość Litwy, niepodległość, która była ideą i celem najwyższym, przepełnionym miłością do ojczyzny” - powiedziała prezydent.
Obchody święta niepodległości, Dnia Odbudowy Państwa Litewskiego, w sobotę rozpoczęły się od złożenia wieńców na grobach sygnatariuszy na Cmentarzu na Rossie. W południe na placu Daukantasa przy Pałacu Prezydenckim na maszt zostały wciągnięte flagi państw bałtyckich, w Pałacu odbyła się uroczystość wręczenia nagród państwowych. Odznaczonych zostało 39 osób - obywateli Litwy i obcokrajowców.
Najwyższe odznaczenie – Wielki Krzyż Orderu Witolda Wielkiego - przyznano m.in. sekretarzowi generalnemu NATO Jensowi Stoltenbergowi. Wśród odznaczonych jest też polski przedsiębiorca, filozof, filantrop książę Maciej Radziwiłł, któremu za wsparcie stosunków kulturalnych Litwy i Polski przyznano Krzyż Oficerski Orderu „Za zasługi dla Litwy”.
Po południu w katedrze wileńskiej została odprawiona msza święta, po czym odbyła się uroczystość przed Domem Sygnatariuszy, gdzie został podpisany Akt Niepodległości, przy ulicy Zamkowej 26.
Uroczystości z okazji Dnia Państwa Litewskiego w całym kraju potrwają do późnego wieczora. W Wilnie wieczorem przy centralnej alei Giedymina, od palcu Katedralnego do placu Łukiskiego, zapłonie 70 ognisk. Od Ostrej Bramy ulicami miasta przejdzie narodowy „Marsz Światła”, a w Narodowym Teatrze Opery i Baletu odbędzie się uroczystość wręczenia pieniężnych nagród przedstawicielom świata kultury i sztuki. Sobotnie uroczystości zakończy koncert na wileńskim palcu Katedralnym.
W ramach świętowania w Wilnie odbędzie się akcja „Sygnatariusze idą fotografować się”, w trakcie której można będzie zrobić zdjęcie z aktorami przebranymi za sygnatariuszy z 1918 roku.
Litwa w sobotę przyozdobiła się w trójkolorowe żółto-zielono-czerwone flagi narodowe. W Wilnie na wieży telewizyjnej na wysokości 150 metrów zawisła flaga o wielkości 540 metrów kwadratowych.
Największą flagę w kraju wywiesiła spółka Lietuvos Geleżinkeliai (Koleje Litewskie). Flaga o powierzchni 1305 metrów kwadratowych, ważąca 130 kg, zawisła na najwyższym i najdłuższym moście kolejowym kraju w miasteczku Lyduvenai (Lidowiany) w rejonie rosieńskim.
16 lutego 1918 roku, w czasie podpisywania Aktu Niepodległości, Litwa znajdowała się pod okupacją niemiecką. Podpisany dokument wyrażał wolę narodu do stworzenia niepodległego państwa litewskiego. Realnie państwo powstało kilka miesięcy później, wraz z zakończeniem I wojny światowej.
W listopadzie 1918 roku Augustinas Voldemaras sformował pierwszy rząd litewski, a w kwietniu 1919 roku Antanas Smetona został pierwszym prezydentem Litwy.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ akl/ klm/ pad/
