Postać Józefa Kiedronia, wybitnego działacza narodowego i oświatowego na Śląsku Cieszyńskim, ministra przemysłu i handlu w rządzie Władysława Grabskiego i współtwórcy sukcesów gospodarczych II Rzeczpospolitej, uczcili w poniedziałek radni Sejmiku Województwa Śląskiego.
Oświadczenie w sprawie uczczenia zmarłego 25 stycznia 1932 r. Kiedronia radni przyjęli poprzez aklamację podczas uroczystej części poniedziałkowej sesji sejmiku. Wcześniej laudację wygłosił prezes Kongresu Polaków w Republice Czeskiej, Józef Szymeczek.
„Józef Kiedroń - pierwszy minister ze Śląska Cieszyńskiego w rządzie polskim, wielki działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, Zaolziu i Górnym Śląsku, uczestnik Bitwy Warszawskiej i III Powstania Śląskiego - może być uznany za jedną z najwybitniejszych postaci, jaką wydał w swej historii Śląsk, a jego absolutne oddanie pracy może być dla nas wzorem w XXI wieku” – powiedział prezes Kongresu Polaków w Republice Czeskiej, Józef Szymeczek.
Jak przypomniał Szymeczek, Kiedroń urodził się w 1879 r. w rodzinie chłopskiej na Zaolziu. Po śmierci rodziców w wieku 13 lat przerwał naukę w gimnazjum i podjął pracę w kopalni, by zarobić na utrzymanie i naukę. Po zdanej z wyróżnieniem maturze studiował na Akademii Górniczej w austriackim Leoben.
Po studiach w 1902 r. zaczął pracę jako inżynier, a potem kierownik w kopalniach „Eleonora” i „Bettina” w Dąbrowie Cieszyńskiej oraz „Karolina” w Morawskiej Ostrawie. Ożenił się z młodą wdową Zofią Kirkor z domu Grabską. Działał w Macierzy Szkolnej, przyczyniając się m.in. do założenia szkoły górniczej w Dąbrowie i kilku szkół ludowych, wśród nich pierwszego polskiego gimnazjum w Orłowej. Wykładał w szkole górniczej, wiele publikował w polskiej prasie, w szczególności w „Dzienniku Cieszyńskim”. Upominał się o prawa polskich pracowników w Związku Górników i Hutników Polskich w Austrii.
Działał w organizacjach narodowych i edukacyjnych. Znalazł się m.in. wśród członków Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego, był autorem odezwy o przyłączeniu Śląska Cieszyńskiego do Polski. W okresie wojny polsko-czeskiej w 1919 r. był więziony. Na jednym z frontów I wojny stracił jednego z synów. Po podziale Śląska Cieszyńskiego, jego rodzinne strony znalazły się po czeskiej stronie.
W tym czasie pełnił m.in. funkcję przedstawiciela Rządu Polskiego w Komisji Alianckiej. W 1920 r. wziął udział w Bitwie Warszawskiej. Objął też stanowisko w Dyrekcji Głównej Państwowych Zakładów Górniczo-Hutniczych w Warszawie. Bronił polskich i śląskich interesów na konferencji międzynarodowej w Spa. Uczestniczył też w pracach polskiego Komitetu Plebiscytowego w Bytomiu.
W 1922 r. został dyrektorem Departamentu do Spraw Śląskich w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, w kolejnym roku - ministrem przemysłu i handlu w rządzie kierowanym przez jego szwagra Władysława Grabskiego. Z inicjatywy Kiedronia doszło do zawarciu wielu kontraktów oraz do podpisania umowy kredytowej w sprawie budowy nowego portu Gdynia. Działał na rzecz budowy magistrali kolejowej Śląsk-Gdynia.
Po rozwiązaniu rządu Grabskiego trafił do Siemianowic, gdzie doprowadził m.in. do powstania polskiej spółki Górnośląskich Zjednoczonych Hut Królewska i Laura w Katowicach, która przejęła majątek koncernu w granicach Polski. Utworzył też i kierował przedwojennym Syndykatem Polskich Hut Żelaznych w Katowicach (w którego siedzibie mieści się obecnie m.in. katowicka redakcja PAP).
Kiedroń zmarł - prawdopodobnie na raka - w Berlinie w 1932 r.; spoczął na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.
„Józef Kiedroń - pierwszy minister ze Śląska Cieszyńskiego w rządzie polskim, wielki działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, Zaolziu i Górnym Śląsku, uczestnik Bitwy Warszawskiej i III Powstania Śląskiego - może być uznany za jedną z najwybitniejszych postaci, jaką wydał w swej historii Śląsk, a jego absolutne oddanie pracy może być dla nas wzorem w XXI wieku” – zaakcentował Szymeczek.
Jednym z inicjatorów uhonorowania Józefa Kiedronia i przybliżenia jego dokonań mieszkańcom regionu był radny sejmiku Janusz Buzek (PO). Podczas poniedziałkowej sesji mówił m.in. o prezentowanej przez Kiedronia „postawie wdzięczności” i „poczuciu odpowiedzialności”. Za uhonorowanie jego postaci podziękowała - występując w stroju cieszyńskim - autorka opracowania o Kiedroniu Władysława Magiera.(PAP)
mtb/ hes/
