Mieszkańcy Częstochowy - nawiązując do zapoczątkowanej w 1915 roku przez legionistów tradycji - uczcili we wtorek imieniny Józefa Piłsudskiego. Twórcę polskiej niepodległości wspominano także w częstochowskich szkołach, gdzie uczniowie przyczepiali sobie papierowe "marszałkowskie wąsy".
Jak przypominają przedstawiciele częstochowskiego samorządu, w II Rzeczypospolitej 19 marca - dzień imienin marszałka - był obchodzony niemal jak święto narodowe. Również po śmierci Józefa Piłsudskiego w tym dniu odbywały się poświęcone jego postaci uroczystości, akademie i apele. W przedwojennym wojsku 19 marca należał do najważniejszych dat, obok świąt państwowych 3 maja, 15 sierpnia i 11 listopada. W ostatnich latach tradycja powraca, m.in. w Częstochowie.
We wtorkowych uroczystościach na placu Biegańskiego wzięli udział przedstawiciele władz miasta, organizacji kombatanckich i służb mundurowych, a także uczniowie miejscowych szkół i mieszkańcy miasta. Przed pomnikiem Piłsudskiego złożono kwiaty, a w Ratuszu Miejskim odbyła się poświęcona marszałkowi prelekcja.
Wiceprezydent Częstochowy Ryszard Stefaniak przypomniał, że Józef Piłsudski "w powszechnym przekonaniu naszych przodków stał się budowniczym odrodzonej ojczyzny". "Mówił, że idą czasy, których znamieniem będzie wyścig pracy, jak przedtem był wyścig żelaza, jak przedtem był wyścig krwi. To bardzo ważne i aktualne dziś słowa. Jego poświęcenie i praca dla Polski dała nam wielkość i szacunek świata. I choć jego skroni nie zdobiła korona, pozostał królem serc - władcą woli tak wielu Polaków" – powiedział wiceprezydent.
Organizatorami miejskich obchodów byli: częstochowski oddział Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej TPJP, Urząd Miasta Częstochowy oraz Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II. Była to jedna ze szkół, uczestniczących we wtorkowej akcji "Wąsy Marszałka". To inicjatywa Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika Marszałka Piłsudskiego przy ul. Krakowskiej 29 w Częstochowie.
"19 marca to dzień imienin Marszałka Józefa Piłsudskiego. Chcąc utrwalić pamięć o tym wielkim twórcy naszej niepodległości, uczniowie naszej szkoły nosili przez cały dzień przygotowane specjalnie na tę okazję wąsy, z których Marszałek słynął i był bardzo dumny. Mamy nadzieję, że ten humorystyczny akcent dzisiejszego dnia przyczyni się do wzmocnienia pamięci o naszym wybitnym rodaku z najnowszej historii Polski" - napisali we wtorek przedstawiciele częstochowskiego zespołu szkół na stronie internetowej placówki.
Po raz pierwszy częstochowscy uczniowie przylepili sobie wąsy - najczęściej własnoręcznie wykonane na podstawie szablonu przygotowanego przez pomysłodawców akcji - w marcu ubiegłego roku. Akcja spodobała się zarówno uczniom i nauczycielom, jak i władzom miasta. Była też okazją do przypomnienia wizyty marszałka w Częstochowie 98 lat temu.
W październiku 1921 r. marszałek Piłsudski był w mieście z oficjalną wizytą, jako naczelnik państwa – na pamiątkę tego wydarzenia jego nazwiskiem ochrzczono później ulicę prowadzącą do dworca kolejowego; w okresie PRL była to ul. Świerczewskiego, ale po przełomie ustrojowym odzyskała dawnego patrona. Według przekazów historycznych, wizytę marszałka w Częstochowie planowano także we wrześniu 1920 r. – miało to być dziękczynienie na Jasnej Górze za zwycięską Bitwę Warszawską. Ostatecznie jednak do wizyty nie doszło.
11 listopada 1997 r. na częstochowskim Placu Biegańskiego, nieopodal Ratusza, stanął pomnik marszałka Piłsudskiego. Przed II wojną światową Częstochowa również miała pomnik Marszałka, zlokalizowany nieopodal szkoły przy obecnej ul. Krakowskiej. Monument został odsłonięty w 1932 r. i przetrwał do początków okupacji.
W maju ub. roku społecznicy planujący odbudowę tamtego pomnika, podczas prac przy fundamentach dawnego monumentu przed obecnym V Liceum Ogólnokształcącym im. A. Mickiewicza, odnaleźli plafon z przedwojennego cokołu, ze znakiem I Brygady Legionów Polskich. Docelowo ma on znaleźć się na nowym pomniku, który - jak planują inicjatorzy odbudowy - stanie na swoim miejscu w 2021 r. - w 100. rocznicę odwiedzin marszałka w Częstochowie.
Społeczny komitet odbudowy pomnika powstał 5 grudnia 2017 r., w 150. rocznicę urodzin Piłsudskiego. Plan zakłada odbudowę pomnika w jego przedwojennym kształcie, licowanego czarnym marmurem, z postacią marszałka i oryginalnym plafonem. Pomnik ma stanąć przy ul. Krakowskiej 29 - w czasach przedwojennych była to ul. Narutowicza 27/29.
Marszałek Józef Piłsudski (1867–1935) należy do głównych postaci odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. Polityk, mąż stanu, twórca Legionów, zwycięski wódz wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r., w latach 1923–26 wycofał się z życia publicznego do podwarszawskiego Sulejówka, skąd po przewrocie majowym w 1926 r. powrócił do władzy, sprawując ją z Belwederu. (PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ agz/
