W Łazienkach Królewskich otwarto wystawę „Monte Cassino. W 75. rocznicę bitwy”

W wydarzeniu, oprócz ministra kultury, uczestniczyli m.in. dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie Zbigniew Wawer, ambasador Nowej Zelandii w Polsce Mary Patricia Thurston, kombatanci.

"75 lat temu polscy żołnierze walczyli o honor, walczyli o wolność Polski, o przyszłość dla nas wszystkich, ale walczyli przede wszystkim o honor" - powiedział Gliński, otwierając w poniedziałek wystawę "Monte Cassino. W 75. rocznicę bitwy".

Przypomniał, że "kilka miesięcy przedtem zapadły w Teheranie decyzje, które przesądzały o skutkach II wojny światowej, ale oni nie patrzyli na te rachuby polityczne. Oni do końca wypełniali swoje zobowiązania wobec ojczyzny, wobec nas wszystkich" - podkreślił minister.

"Trzeba złożyć hołd wobec tych, którzy polegli w bitwie o Monte Cassino, a także ich towarzyszy, którzy dzisiaj są z nami obecni" - powiedział. Dodał, że "tamten czas 75 lat temu był ciężkim czasem próby, z której Polska wyszła zwycięsko, chociaż II wojnę światową przegrała".

Wymienił poległych, którzy spoczywają na cmentarzach w Monte Cassino, Bolonii, na cmentarzach na całym świecie, na szlaku drugiego korpusu - w Uzbekistanie, Iranie, Kenii i "wszędzie tam, gdzie żołnierze i cywilni uchodźcy Armii Andersa znaleźli się w czasie II wojny światowej" - powiedział.

Podkreślił, że "współcześnie opiekujemy się tymi cmentarzami, opiekujemy się tą pamięcią". "Naszym obowiązkiem jest pamiętać, to powinniśmy i to robimy, także dla przyszłych pokoleń" - dodał.

Podziękował "wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania tej wystawy". "Ona jest skromna, ale jest niesamowicie wyrazista, bo to są zdjęcia utrwalające tamten czas, tamtych ludzi" - zaznaczył.

Według Glińskiego ekspozycja jest realizacją testamentu zapisanego na murze cmentarza Monte Cassino. "Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie" - zacytował minister.

Dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie zapowiedział, że wystawa będzie później rozszerzana o następne elementy, walkę o Ankonę, Apeniny Emiliańskie do Bolonii, bo "chcemy zakończyć tę wystawę tzw. małą Polską, Polską, która była we Włoszech przez dwa lata, gdzie Polacy mogli uczyć się, studiować, gdzie gromadzili się polscy dipisi". "Wystawa jest ku czci wszystkich tych żołnierzy, szczególnie 2. Korpusu, którzy oddali swoje życie i leżą na cmentarzach w rejonie masywu Monte Cassino" - dodał.

Ambasador Nowej Zelandii w Polsce oceniła, że "otwierając tę wystawę, po 75 latach, przywołujemy historię na nowo dla nowych pokoleń". Dodała, że "oglądając wystawę powinniśmy pamiętać o poświęceniu wszystkich tych, którzy walczyli pod Monte Cassino".

W trakcie uroczystości został także odczytany list ministra spraw wewnętrznych i administracji Joachima Brudzińskiego. "Wielu polskich żołnierzy zapłaciło najwyższą cenę w walkach o wolność zarówno dla swojego narodu, jak i całej Europy, pomimo że w bitwie o Monte Cassino brali udział nie tylko Europejczycy, ale i inne narody z poza Europy, to właśnie Polakom przypadło najtrudniejsze zadanie - zdobycie szczytu Monte Cassino" - podkreślił Brudziński.

Przypomniał słowa głównodowodzącego natarciem, brytyjskiego marszałka Harolda Alexandra, który po bitwie napisał: "Jeżeliby mi dano do wyboru, których żołnierzy chciałbym mieć pod swoim dowództwem, wybrałbym was – Polaków".

Inauguracja wystawy poświęconej bitwie o Monte Cassino i roli, jaką odegrali w niej żołnierze 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, rozpoczyna cykl przedsięwzięć, podczas których będą upamiętniane rocznice wiktorii montecassińskiej. Ich zwieńczeniem będą uroczyste obchody 18 maja na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino.

Wystawa zorganizowana z okazji 75. rocznicy walk pod Monte Cassino, przedstawia bitwę w kontekście polityczno-historycznym i udział w niej 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Zwiedzający będą mogli dzięki niej poznać losy polskich żołnierzy i splot wydarzeń, które doprowadziły ich pod włoski masyw. Ekspozycja przybliża dokładny przebieg jednej z najcięższych i najkrwawszych bitew II wojny światowej. Znajdują się na niej fotografie zrobione podczas walk i po ich zakończeniu, obrazujące trud zaciętych zmagań aliantów na froncie włoskim. Zdjęcia pochodzą ze światowych kolekcji, m.in. Imperial War Museum, Militaerhistorisches Museum der Bundeswehr w Dreźnie, Instytutu i Muzeum im. Władysława Sikorskiego w Londynie, Biblioteki Narodowej Nowej Zelandii, archiwów Miasta Cassino, archiwów francuskiego Ministerstwa Obrony, a także z polskich zbiorów: Centralnej Biblioteki Wojskowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego i kolekcji prywatnych. Część z nich po raz pierwszy zaprezentowana zostanie szerokiej publiczności.

Sponsorem wystawy "Monte Cassino. W 75. rocznicę bitwy" jest Fundacja PZU. Wystawę będzie można oglądać do 5 maja 2019 r. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska, Olga Łozińska

ksi/ oloz/ itm/