Zbiór artykułów polskich badaczy "U podstaw pedagogiki pamięci Auschwitz i Holokaustu", poświęcony edukacji prowadzonej w miejscach pamięci i poza nimi, m.in. w szkołach i na uniwersytetach, ukazał się nakładem wydawnictwa Muzeum Auschwitz.
"Teksty z dziedzin edukacji, metodologii, filozofii oraz historii zostały zebrane pod redakcją Agaty Czajkowskiej oraz Piotra Trojańskiego" – poinformował Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum.
Jak napisali we wstępie do książki redaktorzy, ich zamiarem było "zainicjowanie dyskusji wokół obszaru problemowego źródłowo związanego z Holokaustem, a jednocześnie stworzenie interdyscyplinarnej przestrzeni refleksji i wymiany doświadczeń nad podejmowanymi przez autorów zagadnieniami ogniskującymi się wokół pamięci i edukacji".
Całość została podzielona na cztery części: "Pedagogika pamięci jako subdyscyplina naukowa", "Teoria i praktyka edukacyjna", "Pedagogika pamięci – metody i przykłady" oraz "Konteksty pamięci".
Paweł Sawicki podkreślił, że w pierwszej części zarysowany został problem pedagogiki pamięci jako subdyscypliny naukowej. Autorzy przeanalizowali wątek pamięci z perspektywy filozoficznej i pedagogicznej. W drugiej części znalazły się rozważania dotyczące z jednej strony zagadnień archiwistyki społecznej, a z drugiej doświadczenia i refleksje związane z edukacją w miejscu pamięci.
W trzeciej części, poświęconej metodom i przykładom badań nad pamięcią, ujęte są syntetyczne opracowania przybliżające różnorodność perspektyw w tych pracach. Teksty znajdujące się w czwartej części, nawiązują do nieoczywistej problematyki literatury dziecięcej poświęconej Zagładzie, a także kategorii postpamięci unaoczniającej się poprzez różne formy wypowiedzi – esej, wiersz, wykład, gest twórczy – składające się na proces formowania tożsamości.
"Problem jest bardzo złożony i twórcy monografii zdają sobie z tego sprawę, bowiem są świadomi tego, że wspólna pamięć bliższa jest zbiorowi mitów i nie stanowi sumy indywidualnych przeżyć. Autorzy tomu dostrzegli zresztą ambiwalencję między subiektywnymi, indywidualnymi opisami własnych losów i próbami stworzenia swoistej syntezy dziejów Holokaustu pisanych z pozycji pamięci kulturowej. (…) Obecna w analizach problematyka temporalna otwiera szeroką przestrzeń badań historiozoficznych i wydaje się, że taka perspektywa stwarza dobre przesłanki do interpretowania pamięci ludzi, którzy przetrwali Holokaust" – napisał w recenzji publikacji prof. AGH Sławomir Sztobryn.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
Wydawnictwo Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau powstało w 1957 r. Wydało dotychczas kilkaset pozycji w różnych wersjach językowych, w tym publikacje popularno-naukowe, wspomnienia, albumy, katalogi oraz przewodniki. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ wj/
