Konstanty Rokicki. Źródło: Wikimedia Commons
Polski konsul w Bernie Konstanty Rokicki, który wystawiał fałszywe dokumenty Żydom próbującym przetrwać Zagładę został uznany za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata - wynika z nieoficjalnych informacji „DGP”.
Jak podaje dziennik decyzja w tej sprawie ma być ogłoszona "wkrótce". Tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne nadawane nie-Żydom, przyznawane przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Instytut Yad Vashem nie chciał potwierdzić tej informacji.
Konstanty Rokicki urodził się 16 czerwca 1899 w Warszawie. Był podporucznikiem kawalerii w czasie wojny polsko-bolszewickiej, a później urzędnikiem konsularnym. W Bernie pracował w latach 1939-45. Odmówił służby komunistycznym władzom. Zmarł 18 lipca 1958 w Lucernie, a ostatnie lata przeżył jako uchodźca polityczny w przytułkach dla ubogich. W ubiegłym roku ambasada polska w Bernie ustaliła miejsce jego pochówku, a w październiku 2018 prezydent Andrzej Duda wziął udział w uroczystości odnowienia jego nagrobka.
Rokicki był członkiem tzw. grupy berneńskiej zwanej też "grupą Ładosia", w której w latach 1941–1943 przygotowywał fałszywe paszporty krajów Ameryki Południowej, dzięki którym Żydzi unikali wywiezienia do obozów zagłady. Grupę tworzyli ambasador Aleksander Ładoś, konsul Konstanty Rokicki, adwokat i działacz syjonistyczny oraz przedwojenny poseł na Sejm Abraham Silberschein, Chaim Eiss, urodzony w Ustrzykach Dolnych kupiec oraz działacz organizacji Agudat Israel z Zurychu, radca ambasady Stefan Ryniewicz i attaché polskiego poselstwa, ekspert ds. kontaktów z organizacjami żydowskimi, Juliusz Kühl.
W latach 1941–1944 Rokicki wypisał ręcznie paszporty Paragwaju dla co najmniej 2200 osób, a dla kolejnych 2 tysięcy sfabrykował poświadczenia paragwajskiego obywatelstwa. Pieniądze na zakup blankietów i przekupywanie konsula honorowego Paragwaju, berneńskiego notariusza Rudolfa Hügliego, który potwierdzał dokumenty - pochodziły ze zbiórek organizowanych przez amerykańskich i szwajcarskich Żydów, a także z funduszy przekazywanych przez rząd na uchodźstwie.
Konsul pomógł ocalić m.in. najlepszą przyjaciółkę Anny Frank, a także późniejszego rabina Amsterdamu i wielu Żydów z Polski, Holandii, Niemiec, Austrii, Francji, Słowacji i innych krajów. Jedną z osób, dla których sporządził dokument był późniejszy minister spraw zagranicznych RP Adam Rotfeld. Ładoś i Ryniewicz bronili procederu przed szwajcarskimi władzami. Część paszportów powstawała na bezpośrednie polecenia MSZ i innych ministerstw w rządzie na uchodźctwie.
Rokicki będzie 6707 Polakiem uznanym za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Według informacji gazety, wniosek, który złożył konsul honorowy RP w Zurychu, Markus Blechner, obejmował również przyznanie tytułu Aleksandrowi Ładosiowi i Stefanowi Ryniewiczowi. Nie jest jasne, czy wnioski te zostaną rozpatrzone osobno czy też (i dlaczego) zostały oddalone.(PAP)
nmk/ mark/
