Prof. P. Urbańczyk: chrześcijaństwo na ziemiach polskich było początkowo religią elit

Prof. Przemysław Urbańczyk zwrócił uwagę na początkową elitarność chrześcijaństwa na ziemiach Mieszka I.

"Gall Anonim pisał, że Mieszko uratował swoich poddanych od śmierci w pogaństwie. W kronikach Thietmara czytamy, że wszystkie członki jego ludu podążyły za swoim władcą. Piękny mit, tyle że całkowicie nieprawdziwy i nierealny" - podkreślił archeolog.

Kaplica przy pałacu władcy na Ostrowie Tumskim - jak wskazał - przeznaczona była dla najbliższego otoczenia Mieszka. Świątynia, do której dostęp mieliby poddani - bazylika w Poznaniu - jest w tym czasie dopiero w budowie.

Dopiero decyzją Bolesława Chrobrego - jak wymienił archeolog - powstawały kościoły m.in. w Poznaniu, Gnieźnie, Gieczu, Krakowie, Wrocławiu czy Kołobrzegu. Król zadbał także o odpowiednie kadry i sprowadzał mnichów aż z Włoch, spod Rawenny.

O sieci kościołów parafialnych możemy mówić dopiero od XIII wieku.

Dla archeologów dowodem na odejście od pogaństwa są zmiany w obrządku pogrzebowym. Na ziemiach Mieszka istniała tradycja palenia ciał zmarłych. "Chodziło o to, by ułatwić duszy czy duchowi wyjście z ciała, czyli oderwanie się od ziemskiej powłoki, która po śmierci jest niepotrzebna" - tłumaczył.

Chrześcijaństwo tymczasem staje w całkowitej opozycji do tego sposobu myślenia i nakazuje zachować ciało, bo "gdy wróci Mesjasz i wszyscy zmartwychwstaniemy będzie potrzebne".

"Zmiana obrządku pogrzebowego, występuje na większą skalę dopiero w XI w." - powiedział Urbańczyk i dodał, że "groby czysto pogańskie są jeszcze w XIV w., a niektóre odkrycia na peryferiach sugerują nawet w XV wiek".

Przypomniał także, że świętem religijnym obchodzonym we wczesnym chrześcijaństwie na ziemiach polskich była Wielkanoc - od samego początku najważniejsze święto w kościele katolickim. (PAP)

ksk/ skr/