W Warszawie wręczono Nagrody im. Kolberga za zasługi dla kultury ludowej

Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się gala 44. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej". Podczas gali przyznano nagrody twórcom kultury ludowej w pięciu kategoriach: dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego, za pisarstwo ludowe, dla kapel ludowych, dla zespołów folklorystycznych, dla badaczy, naukowców, popularyzatorów i animatorów oraz nagrodę honorową dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej.

W pierwszej kategorii laureatami 44. edycji nagrody zostali: Anna Andruszkiewicz - śpiewaczka solistka; Marianna Bączek - śpiewaczka kurpiowska, członkini grup śpiewaczych "Bandysionek", "Carniaków"; Czesław Węglarz - muzyk i budowniczy instrumentów (dudy, gajdy, skrzypce, basy i pasterskie), popularyzator folkloru Beskidu Żywieckiego; Wiesława i Marian Łobozowie - wytwórcy żywieckich zabawek ludowych; Lilia Sola - artystka w dziedzinie plastyki (wycinanki, pająki, bukiety), poetka i popularyzatorka twórczości ludowej; Andrzej Wojtczak - rzeźbiarz, współorganizator kutnowskiego ośrodka rzeźbiarskiego.

Nagrodę dla twórców za pisarstwo ludowe otrzymał Jan Czarnecki - poeta ludowy. W kategorii "dla kapel ludowych" nagrodę otrzymała Kapela Ludowa Zastawnych.

Spośród zespołów folklorystycznych nagrodzono: Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca "Kyczera" oraz Zespół Śpiewaczy "Sielanki".

Nagrodę dla badaczy, naukowców, popularyzatorów i animatorów odebrały: Elżbieta Krzyżaniak-Miller oraz Agata Skrukwa - badaczki i autorki opracowań spuścizny rękopiśmiennej i biografii Oskara Kolberga w Redakcji "Dzieł wszystkich" i Instytucie O. Kolberga w Poznaniu, popularyzatorki wiedzy o jego dorobku i kulturze ludowej.

Nagrody honorowe odebrały Towarzystwo Bambrów Poznańskich oraz Towarzystwo Ochrony i Promocji Zawodów Ginących w Iłży.

Podczas uroczystości po raz piąty wręczony został również dyplom dla Ambasadora Kultury Tradycyjnej. Trafił on w ręce przedstawiciela samorządu, który w ostatnim roku w szczególny sposób troszczył się o rozwój kultury tradycyjnej w swoim regionie. Tytuł otrzymał samorządowiec, radny gminy Kościelisko, sołtys Kościeliska Mateusz Nędza-Kubiniec.

Swoje nagrody przyznał także Samorząd Województwa Mazowieckiego dla Marianny Bączek oraz Fundacja "Cepelia" Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie dla Andrzeja Wojtczaka.

Laureaci otrzymali Medale im. Oskara Kolberga według projektu Anny Jarnuszkiewicz, pamiątkowe dyplomy oraz nagrody pieniężne.

"Dzisiejsza uroczystość, gala wręczenia Nagród im. Oskara Kolberga, jest znakomitą okazją do podkreślenia znaczenia kultury ludowej. To jest jeden z fundamentów tworzących polską tożsamość, decydujący o bogactwie i różnorodności kulturowej, stanowiący istotny element obrazu kulturowego Polski i można powiedzieć świata także" - powiedział wicepremier Gliński.

Minister kultury ocenił, że "dziedzictwo kultury ludowej odgrywa ważną role we współczesnym kształtowaniu się kultur na poziomie lokalnym i regionalnym, a w konsekwencji sprzyja budowaniu poczucia więzi ogólnonarodowej". Podkreślił, że "kultury regionalne w dużej mierze stanowią o obliczu współczesnej polskiej wsi, a sztuka ludowa jest jednym z najbardziej charakterystycznych emblematów kojarzonych z polskim dziedzictwem kulturowym".

Wicepremier Gliński powiedział, że "Nagroda im. Oskara Kolberga jest wyrazem najwyższego uznania i szacunku dla osób, które z niezwykłą pasją przyczyniają się do kontynuacji i rozwoju tradycyjnych treści kultury ludowej". Wskazał, że "nagroda jest formą podziękowania za trudną i nie zawsze docenianą pracę na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego".

Przypomniał, że "Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego inicjuje i wspiera kolejne działania na rzecz kultury ludowej w naszym kraju". "Od 2016 r. realizowane są nowe programy, których celem jest zapewnienie międzypokoleniowego przekazu wiedzy i umiejętności w zakresie różnych dziedzin kultury tradycyjnej. To bardzo ważne, żeby ta ciągłość została zachowana, z tym mamy często kłopot, chociaż dzisiaj wiele młodych ludzi w strojach ludowych wskazuje na to, że jest jakaś szansa" - mówił wicepremier Gliński.

Jak mówił, "należy do nich projekt +mistrz tradycji+, którego zakres podejmowanych działań jest zgodny z założeniami Konwencji UNESCO o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 roku. Głównym jego celem jest wspieranie właśnie transmisji międzypokoleniowej w obrębie danej wspólnoty kulturowej, przejawiającej się w bezpośrednim międzyludzkim przekazie wiedzy, umiejętności, funkcji, ze szczególnym naciskiem na ich unikatowość, bądź zagrożenie zanikiem".

W trakcie gali szef gabinetu politycznego premiera Marek Suski odczytał list premiera Mateusza Morawieckiego. "Nagroda im. Oskara Kolberga podkreśla niepowtarzalne miejsce sztuki ludowej w naszej narodowej kulturze, spuścizna ludowa jest, bowiem jednym z najważniejszych komponentów polskiej tożsamości, współtworzy ją i charakteryzuje" - napisał premier. "Jestem o tym przekonany, że Polska bez kultury ludowej nie miałaby swojej duszy, zróżnicowana regionalnie kultura tradycyjna ma niepowtarzalną siłę, charakter i moc" - dodał premier Morawiecki. Zaznaczył, że "jesteśmy zobowiązani do tego, by ją pielęgnować i przechowywać".

Galę uświetniły występy laureatów nagrody.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego powierzył realizację konkursu Instytutowi Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem – Muzeum im. O. Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja "Cepelia" Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Wieczorem na Dziedzińcu Zamku Królewskiego, po raz czwarty w 44-letniej historii Nagrody im. Oskara Kolberga, laureaci zaprezentują się podczas plenerowego koncertu w specjalnym repertuarze. W trakcie koncertu, który poprowadzi znany podhalański muzyk Krzysztof Trebunia-Tutka, odbędzie się wspólny Wieczór tańca, podczas którego będzie można nauczyć się regionalnych tańców i zabaw. Wstęp na koncert i potańcówkę jest bezpłatny.

Nagroda, której patronem jest Oskar Kolberg - etnograf, folklorysta, kompozytor - ustanowiona została w 1974 r. na Mazowszu, w gronie twórców czasopisma społeczno-kulturalnego "Barwy", wydawanego w Płocku. Przyznawana jest w uznaniu dokonań twórczych, artystycznych, naukowych oraz za działalność wspierającą tradycyjną kulturę regionalną. Otrzymują ją wybitni twórcy kultury tradycyjnej - m.in. śpiewacy, rzeźbiarze, poeci. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ agz/