1 Dywizja Pancerna, Scarborough, lipiec 1944. Gen. Stanisław Maczek i rotmistrz T. Wysocki. Fot. NAC
Pomnik upamiętniający żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka zostanie odsłonięty w sobotę w Grayen sur Mer w Normandii. To zwieńczenie obchodów 70-lecia powstania dywizji i 120. urodzin jej dowódcy – uważają inicjatorzy powstania monumentu, Stowarzyszenie 1 Dywizji Pancernej we Francji. Propozycję upamiętnienia polskich żołnierzy poparł Jean Pierre Lachevre, mer Graye sur Mer - miejscowości, w której zostanie odsłonięty monument.
Prezes stowarzyszenia Jean Pierre Ruault wyjaśnił, że odsłonięcie pomnika ma na celu upamiętnienie szlaku bojowego żołnierzy gen. Stanisława Maczka. „Pomnik jest pierwszym dedykowanym naszym pancerniakom na plażach Normandii. Otwierać będzie symbolicznie szlak 1 Dywizji Pancernej w Normandii znaczony już pomnikami w Mont Ormel, Chambois i cmentarzem wojennym w Langnerrie” – tłumaczył.
W skład stowarzyszenia wchodzą m.in. członkowie rodzin żołnierzy gen. Maczka. Prezesem honorowym jest Edward Podyma, żołnierz 1 DP, uczestnik m.in. bitwy pod Falaise.
Prezes stowarzyszenia Jean Pierre Ruault wyjaśnił, że odsłonięcie pomnika ma na celu upamiętnienie szlaku bojowego żołnierzy gen. Maczka. „Pomnik jest pierwszym dedykowanym naszym pancerniakom na plażach Normandii. Otwierać będzie symbolicznie szlak 1 Dywizji Pancernej w Normandii znaczony już pomnikami w Mont Ormel, Chambois i cmentarzem wojennym w Langnerrie” – tłumaczył.
Stowarzyszenie jest zrzeszone w Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków (FOPP).
Federacja funkcjonuje od 2008 r. Jej głównym założeniem jest gromadzenie materiałów o 1 DP i upowszechnianie tradycji z nią związanej. „W tym celu w Żaganiu powstało Centrum Tradycji Polskich Wojsk Pancernych, gdzie gromadzone są pamiątki po żołnierzach gen. Maczka” – powiedział PAP sekretarz FOPP Waldemar Kotula.
Jak tłumaczył, odsłonięcie pomnika jest ukoronowaniem obchodzonego w tym roku 70-lecia powstania dywizji i 120. urodzin gen. Maczka.
Zdaniem sekretarza FOPP, pamięć o dokonaniach 1 Dywizji Pancernej jest w Polsce wciąż żywa, a tradycje pancerniaków kultywuje się przede wszystkim w miastach garnizonowych, skąd wywodziły się oddziały 1 DP. „Wiodącą strukturą w tym aspekcie jest 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej stacjonująca w Żaganiu, która – zgodnie z wolą gen. Maczka – przejęła i kontynuuje tradycję 1 DP” – podsumował Kotula.
Uroczystość na plażach Normandii rozpocznie cykl wydarzeń upamiętniających zwycięską bitwę 1 DP pod Falaise, których kulminacją będą tradycyjne uroczystości na Mont Ormel, zaplanowane na 24-25 sierpnia.
1 DP przeszła szlak bojowy przez Francję, Belgię, Holandię i Niemcy. Od 29 lipca do 4 sierpnia 1944 r. trwał desant żołnierzy gen. Maczka w Normandii. Po lądowaniu 1 DP skoncentrowano w rejonie Bayeux.
Dywizja odegrała znaczącą rolę nie tylko w bitwie pod Falaise (gdzie zamknęła okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. "kotle"), ale wyzwalała także holenderską Bredę i uczestniczyła w zdobyciu niemieckiego Wilhelmshaven. (PAP)
wmk/ ls/
