Zmarł wnuk twórcy języka esperanto – Ludwik Krzysztof Zaleski-Zamenhof

Informację o śmierci Ludwika Krzysztofa Zaleski-Zamenhofa zamieściło w czwartek rano na jednym z portali społecznościowych Białostockie Towarzystwo Esperantystów. Jak powiedział PAP prezes Białostockiego Towarzystwa Esperantystów (BTE) Przemysław Wierzbowski, śmierć Ludwika Krzysztofa to wielka strata dla środowiska esperanckiego. 

"Był reprezentantem rodziny Zamenhofów, był osobą, która otwierała kongresy esperanckie przez wiele lat, był ważnym głosem w rozmowie na temat rozwoju ruchu esperanckiego, na temat historii ruchu esperanckiego. Był humanistą bardzo otwartym na różne poglądy. Był też miłośnikiem Białegostoku i często do Białegostoku wracał" - powiedział PAP Wierzbowski. Dodał, że Ludwik Krzysztof przez całe życie podkreślał związek swojego dziadka z Białymstokiem i wpływ miasta na powstanie języka międzynarodowego esperanto. 

Ludwik Zamenhof, który otrzymał imię po dziadku Ludwiku Łazarzu Zamenhofie, inicjatorze języka esperanto, urodził się 23 stycznia 1925 r. w Warszawie w rodzinie lekarzy, Adama i Wandy Zamenhofów. Esperanta nauczył się w 1934 roku i od tej pory brał udział w Światowych Kongresach Esperantystów.

W trakcie II wojny światowej Ludwik Krzysztof wraz z matką i ciotkami trafił do warszawskiego getta, kiedy rozpoczęła się jego likwidacja, uciekł razem z matką, ukrywał się pod przybranym nazwiskiem i imieniem Zaleski Krzysztof. BTE informuje, że dzięki fałszywym dokumentom zamieszkali na Pradze. Krzysztof Zaleski współpracował z AK. Po wojnie wrócił do dawnego nazwiska jednocześnie zachowując pseudonim wojenny. 

Po wojnie skończył Politechnikę Warszawską, a pod koniec lat 50-tych wyjechał do Francji. Współtworzył m. in. krzyż lotaryński pomnika Charlesa de Gaulle’a i paryski stadion Parc des Princes. Był wieloletnim wykładowcą Wyższej Szkoły Architektury w Paryżu. Ma na swoim koncie ponad sto publikacji naukowych w języku polskim, francuskim, angielskim i esperanto. Z inicjatywy Zaleski-Zamenhofa ustanowiono Medal Tolerancji, który otrzymał m.in. Jan Paweł II. 

Ludwik Krzysztof Zaleski-Zamenhof w 2007 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Białegostoku jako 15. osoba wyróżniona tym tytułem. Po raz ostatni odwiedził Białystok w 2009 roku w czasie 94. Światowego Kongresu Esperantystów.

Twórca języka esperanto Ludwik Łazarz Zamenhof (1859-1917) urodził się w Białymstoku i tam spędził dzieciństwo. Wówczas było to wielonarodowe, zróżnicowane kulturowo miasto. Młody Zamenhof, który za główną przyczynę nieporozumień i sporów między ludźmi uważał barierę językową, postanowił stworzyć podstawy języka międzynarodowego. Białystok jest wciąż ważnym miejscem dla miłośników esperanto. Działa tam Centrum im. Ludwika Zamenhofa, jest biblioteka esperancka, miasto też upamiętnia miejsca związane z twórcą esperanta.(PAP)

autorzy: Sylwia Wieczeryńska, Robert Fiłończuk

swi/ rof/ pat/