Kompleksowa reforma szkolnictwa wyższego, podwyżki dla nauczycieli akademickich, zmiany w kształceniu doktorantów, wprowadzenie ustaw o innowacyjności, programy popularyzujące naukę – takie m.in. dokonania wymienia resort nauki jako najważniejsze w ciągu ostatniej kadencji.
Podsumowanie czteroletniej kadencji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) opublikowano w piątek na stronie internetowej resortu (https://konstytucjadlanauki.gov.pl/co-zrobilismy-przez-4-lata-w-mnisw).
"W ciągu czterech lat pracy zrealizowaliśmy wszystkie cele, jakie sobie postawiliśmy" - czytamy w podsumowaniu.
Wśród kluczowych osiągnięć MNiSW wskazuje przeprowadzenie kompleksowej reformy szkolnictwa wyższego i nauki. Nowa ustawa regulująca działalność szkolnictwa wyższego, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Ustawa 2.0 lub Konstytucja dla Nauki) - weszła w życie w październiku ub.r. Resort przypomina, że wprowadzenie reformy poprzedziła intensywna, rozłożona w czasie dyskusja ze środowiskiem akademickim. Projekt ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce uzyskał poparcie "najważniejszych reprezentatywnych gremiów akademickich".
Kompleksowa reforma szkolnictwa wyższego jest częścią tzw. Strategii Gowina, ogłoszonej w 2016 r. - czytamy w podsumowaniu prac resortu. Tworzą ją trzy filary: oprócz nowej ustawy o szkolnictwie wyższym są to: innowacje dla gospodarki i programy dotyczące upowszechniania nauki wśród społeczeństwa ("Społeczna odpowiedzialność nauki").
"Cieszę się, że środowisko akademickie udowodniło, że w naszym tak głęboko rozdartym społeczeństwie można, a wręcz trzeba rozmawiać i współpracować, że wciąż potrafimy ocalić i budować wspólnotę. Dlatego nie po raz pierwszy i na pewno nie po raz ostatni chciałbym szczerze i serdecznie podziękować wszystkim, którzy zaangażowali się w prace nad Konstytucją dla Nauki" ? mówi wicepremier, minister nauki szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, zacytowany na stronie.
Według MNiSW objęcie doktorantów powszechnym systemem stypendialnym ma pozwolić im się utrzymać i skupić na pracy badawczej.
Resort przypomina, że od stycznia 2019 r. podniesiono pensję minimalną nauczycieli akademickich o ok. 800 zł. Według resortu zmianę najbardziej odczuli asystenci, wykładowcy i lektorzy, który mogli liczyć nawet na ponad 30-procentową podwyżkę.
Ministerstwo podkreśla też realizację działań dotyczących "budowania mostów między nauką a biznesem" podczas czteroletniej kadencji. Mają temu sprzyjać dwie ustawy o innowacyjności, w zamierzeniu ułatwiające przedsiębiorcom prowadzenie działań badawczo-rozwojowych czy umożliwiające realizację doktoratów wdrożeniowych. W kwietniu 2019 r. uruchomiono również Sieć Badawczą Łukasiewicz, jedną z trzech największych organizacji tego typu w Europie. Składa się na nią 38 instytutów badawczych.
Ministerstwo wymienia też działania związane ze "Społeczną Odpowiedzialnością Nauki" - programach skierowanych m.in. do dzieci i seniorów, które mają popularyzować naukę. Np. we współpracy z Centrum Nauki Kopernik przygotowano Naukobus i Plenetobus, docierające do szkół podstawowych w całej Polsce. Do tej pory odwiedziły one ok. 600 miejscowości i dotarły do ok. 190 tys. dzieci. Dzięki nim najmłodsi w praktyczny sposób, poprzez eksperymenty, mogą poznawać tajniki różnych dziedzin nauki, m.in. biologii, fizyki, chemii czy informatyki.
Wśród innych projektów resort wskazuje Uniwersytety Trzeciego Wieku, które mają upowszechniać naukę oraz badania naukowe i ich zastosowania wśród seniorów z mniejszych i większych miejscowości. W sumie wsparcie otrzymało ponad 250 takich uniwersytetów. Obecnie program rozwijany jest przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
MNiSW wśród swoich dokonań wymienia podwyższenie budżetu przeznaczonego na naukę o ok. 1,3 mld zł.
"Poza tym wprowadziliśmy bardzo korzystny mechanizm waloryzacji środków finansowych, które będą odtąd waloryzowane co roku w całości. Dzięki temu w dziesięcioletniej perspektywie do systemu nauki i szkolnictwa wyższego trafi dodatkowo co najmniej 47,5 mld złotych" - czytamy.
Resort nauki postawił w minionej kadencji na umiędzynarodowienie środowiska akademickiego - czytamy. W tym celu powstała Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej.
"Bez Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej nie da się zrealizować misji umiędzynarodowienia polskiej nauki i polskich uniwersytetów. Jesteśmy krajem, który zaczyna stawać się atrakcyjny dla dobrych naukowców z całego świata. Trzeba stworzyć atrakcyjne warunki dla ich długofalowej pracy" – podkreślił Gowin. NAWA wspiera m.in. powroty polskich naukowców do Polski. Część z nich, którzy robili karierę w takich ośrodkach jak Oxford czy Yale powróciła nad Wisłę.(PAP)
autor: Szymon Zdziebłowski
szz/ zan/
