W obchodzoną w czwartek 50. rocznicę otwarcia Soboru Watykańskiego II Benedykt XVI zainaugurował uroczyście Rok Wiary w Kościele. Podczas mszy w Watykanie papież mówił o potrzebie pielęgnowania dziedzictwa nauczania soborowego na obecnej duchowej pustyni. Na mszę na Placu świętego Piotra przybyli ekumeniczny patriarcha Konstantynopola, formalny zwierzchnik prawosławia Bartłomiej I i zwierzchnik wspólnoty anglikańskiej, arcybiskup Canterbury Rowan Williams.
Dla upamiętnienia Soboru Watykańskiego II ceremonię uzupełniono o kilka nawiązujących do niego gestów i obrzędów. Mszę rozpoczęła procesja, przypominająca wejście ojców soborowych do bazyliki watykańskiej 11 października 1962 roku. Odbyła się też intronizacja kopii ewangeliarza, którego używano pół wieku temu.
W homilii Benedykt XVI powiedział, że rozpoczynający się Rok Wiary jest konsekwentnie związany z całą drogą Kościoła w minionych 50 latach - "od Soboru, poprzez Magisterium Sługi Bożego Pawła VI, który ogłosił Rok Wiary w 1967 roku, aż do Wielkiego Jubileuszu roku 2000, poprzez który błogosławiony Jan Paweł II zaproponował całej ludzkości na nowo Jezusa Chrystusa jako jedynego Zbawiciela, wczoraj, dziś i na wieki”.
Zauważył, że Sobór Watykański II był „ożywiany świadomością i pragnieniem konieczności" zaproponowania współczesnemu człowiekowi chrześcijańskiego misterium.
Papież Benedykt XVI, który na Soborze był ekspertem teologicznym, wspomniał, że osobiście przekonał się, iż dominowało wówczas „poruszające dążenie” do tego, by „zajaśniała prawda i piękno wiary w naszym dniu dzisiejszym, nie podporządkowując jej wymogom chwili obecnej ani też nie krępując przeszłością”.
Papież, który na Soborze był ekspertem teologicznym, wspomniał, że osobiście przekonał się, iż dominowało wówczas „poruszające dążenie” do tego, by „zajaśniała prawda i piękno wiary w naszym dniu dzisiejszym, nie podporządkowując jej wymogom chwili obecnej ani też nie krępując przeszłością”.
Przypominając o konieczności „powrotu do litery Soboru”, a więc dziedzictwa jego nauczania, Benedykt XVI stwierdził: „Rzeczą najważniejszą, szczególnie przy tak znaczącej okazji, jak obecna, byłoby rozniecenie w całym Kościele tego pozytywnego napięcia, tego pragnienia, aby głosić ponownie Chrystusa współczesnemu człowiekowi”.
„Jednak, aby ten wewnętrzny impuls do nowej ewangelizacji nie pozostał jedynie ideałem i nie grzeszył zamętem, trzeba, aby opierał się na konkretnej i precyzyjnej podstawie, a są nią dokumenty Soboru Watykańskiego II" - dodał.
„Odniesienie się do dokumentów chroni przed skrajnościami anachronicznych nostalgii i gonienia do przodu, i pozwala na uchwycenie nowości w ciągłości. Sobór nie wymyślił nic nowego jako przedmiotu wiary ani też nie chciał zastępować tego, co stare. Raczej troszczył się o to, aby ta sama wiara nadal była przeżywana w dniu dzisiejszym, nadal była wiarą żywą w zmieniającym się świecie” - wyjaśnił Benedykt XVI.
Papież mówił, że ojcowie soborowi chcieli przedstawić wiarę na nowo w sposób skuteczny i z ufnością otworzyli się na dialog ze współczesnym światem. „Jeśli dzisiaj Kościół proponuje nowy Rok Wiary i nową ewangelizację, nie robi tego aby uczcić jakąś rocznicę, ale ponieważ jest to konieczne nawet bardziej niż przed 50 laty! ”- wskazał z naciskiem, zwracając uwagę na zjawisko powiększającej się duchowej pustyni w minionych dziesięcioleciach.
„Rozprzestrzeniła się pustka. Ale właśnie wychodząc od doświadczenia tej pustyni, od tej pustki, możemy odkryć na nowo radość wiary, jej życiowe znaczenie dla nas, mężczyzn i kobiet. Na pustyni odkrywa się wartość tego, co jest niezbędne do życia; w ten sposób we współczesnym świecie istnieją niezliczone znaki pragnienia Boga, ostatecznego sensu życia, często wyrażane w formie ukrytej czy negatywnej” - podkreślił papież, nawiązując do zadania nowej ewangelizacji, która jest tematem trwającego w Watykanie synodu biskupów.
Zdaniem papieża „na pustyni trzeba nade wszystko ludzi wiary, którzy swym własnym życiem wskazują drogę ku ziemi obiecanej”.
Rok Wiary porównał do pielgrzymki „po pustyniach współczesnego świata”, w której nie trzeba „ani laski, ani torby podróżnej, ani chleba, ani pieniędzy ani dwóch sukien”, ale Ewangelii i wiary Kościoła, której „jaśniejącym wyrazem” są dokumenty Soboru i opublikowany przed dwudziestu laty Katechizm Kościoła Katolickiego.
Na zakończenie mszy Benedykt XVI powtórzył gest Pawła VI, który zamykając obrady Soboru w 1965 roku wręczył przedstawicielom różnych grup społecznych i zawodowych Orędzie do Ludu Bożego. Ten sam dokument otrzymali teraz z rąk papieża między innymi reprezentanci korpusu dyplomatycznego, włoska uczona z ośrodka badań jądrowych CERN w Genewie Fabiola Gianotti, niemiecki filozof Robert Spaemann, szkocki kompozytor James MacMillan, włoski rzeźbiarz Arnaldo Pomodoro i włoski reżyser filmowy Ermanno Olmi.
Orędzie dostały też watykanistka z Meksyku Valentina Alazraki i brązowa medalistka igrzysk paraolimpijskich w Londynie, włoska sprinterka Annalisa Minetti. Ponadto Benedykt XVI wręczył przesłanie włoskiemu liderowi związkowemu Raffaele Bonanniemu i Luisowi Alberto Urzua Iribarrenowi, jednemu z chilijskich górników, którzy w 2010 roku byli dwa miesiące uwięzieni pod ziemią w zasypanej kopalni.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ ap/
