Dokładnie 100 lat temu nasi przodkowie stoczyli bitwę o wszystko – o losy Polski, o losy Europy o wolność, o niepodległość, o godność i o przyszłość – mówił w sobotę w Łodzi podczas Święta Wojska Polskiego i obchodów stulecia Bitwy Warszawskiej wojewoda łódzki Tobiasz Bocheński.
W Łodzi główne uroczystości odbyły się przed grobem Nieznanego Żołnierza. Wojewoda podkreślił, że sto lat temu Polacy stanęli do walki o suwerenne państwo, które wówczas było jeszcze organizmem "wątłym i kruchym".
"Polacy stanęli do walki z zupełnie nowym i nieznanym im wyzwaniem - z państwem komunistycznym. (…) Nowe państwo komunistyczne jest zupełnie inne od wszystkich pozostałych wówczas istniejących państw świata. Jest to ideologia misyjna, która zakłada podbój całego świata w drodze rewolucji wszechświatowej bądź podboju militarnego" - mówił wojewoda.
Prapremiera słuchowiska o Janie Kowalewskim, bohaterze Bitwy Warszawskiej
Zwrócił uwagę, że Polakom - jako pierwszym - przypadło stanąć do walki z totalitaryzmem, który się wówczas rodzi za naszą wschodnią granicą. Podkreślił, że kilka lat później ten ustrój zostanie uznany za jeden z najpotworniejszych, najbardziej zmilitaryzowanych, najbardziej potwornych systemów.
Zdaniem wojewody stawka tej bitwy była ogromna. "My nie mogliśmy sobie pozwolić na przegraną gdyż ryzykowaliśmy wszystko. Gdybyśmy tego dnia przegrali zostalibyśmy jedna z sowieckich republik. Może mówilibyśmy po polsku, ale z pewnością pamięć o naszych tradycjach naszych dziejach, nasza historia uległyby zatarciu i zniszczeniu w myśl ideologii komunistycznej" - powiedział wojewoda.
Jak mówił nie byłoby zwycięstwa bez mobilizacji i wysiłku całego społeczeństwa, bohaterstwa dowódców i zwykłych żołnierzy. Przypomniał także o żołnierzach z województwa łódzkiego - kryptologu Janie Kowalewskim, Stefanie Pogonowskim i Aleksandrze Napiórkowskim.
"Wówczas w chwili ogromnej trwogi zjednoczyliśmy się i stanęliśmy razem. Ducha narodowego można było wyczuwać niemalże namacalnie. On był tam, na polach pod Warszawą, nad Wisłą, gdzieś pomiędzy ramionami żołnierzy. Tam była Polska, między ich ramionami. I tak sto lat później spotykamy się, by oddać hołd bohaterom. Stoimy razem pod biało-czerwoną flagą i łączy nas wspólnota pamięci" - powiedział.
Wojewódzkie obchody Święta Wojska Polskiego i stulecia Bitwy Warszawskiej w Łodzi rozpoczęły się mszą św. w intencji ojczyzny w archikatedrze. Podczas homilii metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś przekonywał, że zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej to nie tylko zwycięstwo militarne, była to walka o to, jaki kształt przybiorą ludzie losy.
100 lat temu Polska odniosła zwycięstwo w bitwie z Rosją bolszewicką
Według niego, wojna 1920 roku nie była tylko wojną polsko-bolszewicką, ale również wojną o to, jak będzie wyglądało życie człowieka. "Dobrze o tym wiemy, że to nie była tylko wojna polsko-bolszewicka, to była tak naprawdę wojna o całą Europę. To jest pewna warstwa historyczna, polityczna. Tak naprawdę gdzieś do końca dochodziło do pytania o koncepcję człowieka, przewalczenie, przełamanie tej absolutnie zabójczej dla człowieka ideologii, jaką był bolszewicki komunizm" - mówił hierarcha.
Po mszy uroczyście odsłonięto i poświęcono - umieszczoną na zewnętrznej ścianie świątyni - pamiątkową tablicę, na której umieszczono napis "W 100 rocznicę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej w hołdzie bohaterskim obrońcom ojczyzny przed sowiecką nawałą w imieniu mieszkańców województwa łódzkiego. Wojewoda łódzki. Marszałek województwa łódzkiego. Łódź, 15 sierpnia 2020 roku".
Z inicjatywą jej wykonania i zawieszenia wystąpili wojewoda łódzki – Tobiasz Bocheński oraz marszałek województwa łódzkiego – Grzegorz Schreiber.
W programie łódzkich uroczystości znalazły się też m.in.: zmiana warty, wręczenie odznaczeń państwowych, apel pamięci, salwa honorowa, złożenie wieńców i kwiatów.
Łodzianie mogą także w sobotę wziąć udział w wydarzeniu - Spacerem po Łodzi 1920. Na uczestników spaceru ul. Piotrkowską czekają m.in.: opowieść o kryptologu Janie Kowalewskim, pokój zagadek kryptologicznych, wystawa "Łodzianie dla Niepodległej", opowieść o Łodzi z lat 20. ub. wieku. W Muzeum Tradycji Niepodległościowych można zwiedzić ekspozycję "Szyfry Wojny", a na rynku Manufaktury wystawę plakatów propagandowych z 1920 r. Finałem spaceru będzie koncert fortepianowy w pasażu Rubinsteina.
Z kolei przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego obok Łódzkiego Domu Kultury będzie można zjeść grochówkę wojskową. Chętni wezmą udział we wspólnym śpiewaniu pieśni patriotycznych. Złożone zostaną kwiaty.
15 sierpnia przypada rocznica zwycięskiej dla Polski bitwy w wojnie 1920 roku. Dzień ten został ogłoszony świętem Wojska Polskiego w 1923 r. i pozostawał nim do roku 1947. Później dzień wojska obchodzono 12 października w rocznicę bitwy pod Lenino. Od 1992 roku święto Wojska Polskiego ponownie jest obchodzone w połowie sierpnia. (PAP)
autor: Jacek Walczak
jaw/ pat/
