Prof. Dorota Simonides tegoroczną laureatką nagrody Lux ex Silesia

Wyróżnienie Lux ex Silesia (Światło ze Śląska) przyznaje się osobom ukazującym w swej działalności naukowej lub artystycznej wartości moralne i wnoszą trwały wkład w kulturę Górnego Śląska.

Nazwisko laureata ogłaszane jest co roku w archikatedrze Chrystusa Króla podczas mszy w uroczystość św. Jacka - głównego patrona metropolii katowickiej. O decyzji kapituły poinformował metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc.

„Jej życiorys jest przykładem spełnionego, mądrego życia, a badania folklorystyczne, badania nad tradycją i współczesną kulturą Śląska rozsławiły nasz region” - powiedział hierarcha, przypominając, że prof. Simonides jest autorką ponad 300 prac i artykułów, a jako nauczyciel akademicki wypromowała blisko 300 magistrów i 6 doktorów. „Ogromny dorobek naukowy skutecznie łączyła przez wiele lat z działalnością społeczną i polityczną” - przypomniał abp Skworc.

Biskup pomocniczy i wikariusz generalny archidiecezji katowickiej Marek Szkudło, który podczas poniedziałkowej mszy wygłosił homilię, przypomniał, że „Światłem ze Śląska” jest nazywany główny patron metropolii św. Jacek Odrowąż. „I faktycznie, mamy prawo być dumni, iż nasza śląska ziemia wydała tak szlachetny owoc” - zaznaczył. Biskup wyraził przekonanie, że współczesny świat cierpi na „deficyt światła” i potrzebuje na nowo je odkryć.

„Świat, w którym miasta widziane z kosmosu nie gasną nigdy, nie zasypiają nigdy, bo nawet nocą toczy się w nich życie, to świat w rzeczywistości światła pozbawiony. Albo może łagodniej - to świat człowieka, który zapomniał kto jest źródłem światłości prawdziwej. Kto naprawdę jest Światłem” - powiedział hierarcha.

Prof. Simonides jest 27. osobą, której przyznano nagrodę Lux ex Silesia. To ceniona specjalistka w dziedzinie kultury ludowej Śląska i zasłużona działaczka społeczna i polityczna. W latach 1980-1985 była posłanką VIII kadencji Sejmu PRL, należała do klubu parlamentarnego Stronnictwa Demokratycznego. Głosowała wówczas przeciwko delegalizacji Solidarności.

W latach 1990-2005 była senatorem. Profesor była wielokrotnie nagradzana za swoją działalność naukową, społeczną i polityczną. Wśród odznaczeń ma na swoim koncie m.in. Wielki Krzyż Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. To najwyższe odznaczenie państwowe przyznawane obcokrajowcom, profesor otrzymała za wkład w pojednanie polsko-niemieckie. W 2013 r. za wybitne osiągnięcia w badaniu i popularyzowaniu historii i kultury Śląska, a także za zasługi w działalności naukowej, społecznej i publicznej została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Urodzona w 1928 r. Dorota Simonides studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Wrocławskim, życie związała jednak z Opolem, gdzie przeniosła się w 1947 r. Była nauczycielem akademickim w tamtejszej Wyższej Szkole Pedagogicznej i współtworzyła Uniwersytet Opolski; była dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej na tej uczelni.

Ponad 60 lat temu zainicjowała pionierskie folklorystyczne badania terenowe, utworzyła pierwszy w Polsce opolski ośrodek badań folklorystycznych, założyła też Katedrę Folklorystyki, którą prowadziła przez wiele lat. Jest autorką wielu rozpraw naukowych, poświęconych kulturze ludowej. Mieszkańcom Opolszczyzny jest szeroko znana jako autorka wielokrotnie wznawianych tomów śląskich opowieści humorystycznych pt. „Bery śmieszne i ucieszne”.

Nagrodę Lux ex Silesia otrzymują osoby związane z Górnym Śląskiem, charakteryzujące się chrześcijańskimi cnotami oraz wybitnym dorobkiem naukowym, artystycznym lub działalnością społeczną. Nagrodę ufundował w 1994 roku ówczesny metropolita katowicki arcybiskup Damian Zimoń. Otrzymali ją m.in.: językoznawca Irena Bajerowa, kompozytorzy Henryk Mikołaj Górecki i Wojciech Kilar, lekarze Kornel Gibiński, Franciszek Kokot i Władysław Nasiłowski, językoznawca Jan Miodek, ordynariusz diecezji opolskiej abp Alfons Nossol, dyrektor Biblioteki Śląskiej Jan Malicki, Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" i aktor Franciszek Pieczka. (PAP)

autor: Krzysztof Konopka

kon/ mhr/