Źródło: www.ipn.gov.pl
Kilkanaście plansz znalazło się na otwartej w środę w Katowicach wystawie pt. „Leopold Tyrmand – o stylu bycia +w kontrze+”, przygotowanej przez katowicki IPN. Prezentuje ona pisarza, dziennikarza i publicystę przede wszystkim jako wroga komunizmu.
Autorzy ekspozycji przypominają, że rok 2020 został ogłoszony przez Sejm Rokiem Leopolda Tyrmanda. „Jeden z najbardziej oryginalnych polskich prozaików drugiej połowy XX wieku, który w najtrudniejszych czasach zachował wymagającą odwagi niezależność intelektualną. Był nie tylko zdecydowanym przeciwnikiem komunizmu, ale także arbitrem elegancji, miłośnikiem kobiet, mody, architektury oraz wielkim propagatorem jazzu” - wspominają przedstawiciele IPN.
Otwarciu wystawy w Galerii Pustej w Mieście Ogrodów - Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek towarzyszył będzie recital jazzowy, ze standardami tej muzyki, które towarzyszyły Tyrmandowi w ważnych momentach życia.
„Wystawa poświęcona pamięci Leopolda Tyrmanda prezentuje pisarza przede wszystkim jako wroga komunizmu. Wielu odbiorców jego twórczości literackiej przyzwyczaiło się oceniać go przez pryzmat jednego okresu życia, który rozpoczął sukces wydawniczy książki +Zły”+. Sylwetka ideowa Leopolda Tyrmanda znacznie wykracza poza szablon +mężczyzny w kolorowych skarpetkach+, jak pisał o nim Tadeusz Konwicki” - powiedział autor scenariusza wystawy Mikołaj Wolski.
„Zły Tyrmand”
„Ideą nadrzędną był jego nieustępliwy protest przeciwko totalitarnym praktykom ustroju komunistycznego. Władze PRL próbowały pogrzebać prawdę o jego postawie ideowej. Odmówiły mu tytułu pisarza i postanowiły, że nie będzie go w antologiach literackich. Leopold Tyrmand zasługuje na naszą pamięć, nie tylko jako pisarz” - dodał Wolski.
Ekspozycja, która będzie prezentowana do 31 października br., składa się z 13 plansz o wymiarach 100 na 200 cm. Bogato ilustrowane plansze zawierają syntetyczne teksty oraz cytaty z dzieł Tyrmanda, przetłumaczone też na język angielski.
Przygotowując wystawę, pracownicy IPN przeprowadzili szczegółowe kwerendy w polskich i zagranicznych archiwach i bibliotekach. Zdjęcia wykorzystane na wystawie pochodzą m.in. ze zbiorów Mary Ellen Tyrmand, Litewskiego Archiwum Specjalnego, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Oslo oraz Instytutu Hoovera. Autorami scenariusza wystawy są: Mikołaj Wolski z Oddziałowego Archiwum IPN w Katowicach oraz Adrian Rams z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach.
Leopold Tyrmand, autor m.in. „Złego” i „Dziennika 1954” urodził się 16 maja 1920 r., w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Współpracował m.in. z „Przekrojem” i „Tygodnikiem Powszechnym”. 19 marca br. minęła 35. rocznica jego śmierci – pisarz zmarł w 1985 r. w Stanach Zjednoczonych, dokąd wyjechał w połowie lat 60. Na emigracji publikował m.in. w piśmie „The New Yorker”.
Sejm RP w kwietniu 2019 r. przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia 2020 Rokiem Leopolda Tyrmanda. „Był nie tylko bezlitosnym krytykiem komunizmu, ale także arbitrem warszawskiej elegancji, znawcą i namiętnym propagatorem zakazanego w czasach stalinowskich jazzu” – napisano w uchwale.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ pat/
