W ramach trwającej przebudowy dworca Gdańsk Główny na półrozety na elewacji frontowej i peronowej budynku oraz w sześć miejsc po bokach holu głównego wrócą, nawiązujące do historycznych, stylizowane na secesję witraże - poinformowało we wtorek biuro prasowe PKP.
Rozpoczęta we wrześniu 2019 r. inwestycja dotyczy budynku głównego dworca oraz jego najbliższego otoczenia wraz z częścią tunelu podziemnego.
Powstały w latach 1894-1900 dworzec w Gdańsku jest wpisany do rejestru zabytków. W związku z tym duża część prac modernizacyjnych ma charakter odtworzeniowy.
"Nie inaczej jest z witrażami, które po powstaniu dworca na przełomie XIX i XX w. były nieodłącznym elementem zdobiącym jego elewację. Oryginalne witraże zostały prawdopodobnie zniszczone w wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej. Na fotografiach z 1945 r. widać jedynie ich fragmenty, a w półrozecie elewacji frontowej umieszczono grafikę przedstawiającą okręt z godłem Polski na żaglu. W późniejszym czasie odtworzono szklenia, ale już bez bogato zdobionych witraży. Dzięki obecnie prowadzonej kompleksowej przebudowie dworca zdecydowano się na ich rekonstrukcję" - poinformował Bartłomiej Sarna z Wydziału Komunikacji PKP S.A.
Dodał, że chodzi nie tylko o witraże znajdujące się na elewacji frontowej i od strony peronów, ale również te zlokalizowane wzdłuż dłuższych ścian holu, doświetlających go z boku.
"Planowane odtworzenie witraży podczas przebudowy dworca Gdańsk Główny to jedno z działań pokazujących charakter tej inwestycji i pieczołowitość, z którą do niej podchodzimy, jeśli chodzi o detale historyczne. Dzięki temu efekt końcowy przebudowy połączy wspaniałą zabytkową architekturę ze współczesnymi standardami obsługi podróżnych" - podkreślił w komunikacie prasowym członek zarządu PKP S.A. Ireneusz Maślany.
Inspiracją do odtworzenia witraży były te historyczne. Jednak ich rekonstrukcja w pierwotnej formie nie będzie możliwa, gdyż do dziś nie zachowały się oryginalne projekty z czasów budowy dworca. W związku z tym architekci musieli posiłkować się źródłami ikonograficznymi z okresu do 1945 roku. Fotografie były analizowane również przy użyciu technik komputerowych. Dodatkowo projekt konsultowano z historykami sztuki oraz specjalistami zajmującymi się na co dzień witrażami.
Ciekawym rozwiązaniem przyjętym przez ekspertów było umieszczenie w okrągłych polach największych półrozet holu motywów występujących w przestrzeni Gdańska, a przy wykonaniu detalu oparcie się na flamandzkich wzornikach Cornelisa Florisa de Vriendta oraz innych autorów, do których nawiązywali projektanci budynków użyteczności publicznej na przełomie XIX i XX wieku.
"W nową symbolikę witraża od frontu budynku wpleciono takie motywy jak herb Gdańska, głowy lwów oraz głowę króla, a także głowy uosabiające cztery pory roku, co w zamyśle artysty ma ukazywać dawne, silne i potężne miasto Gdańsk, będące perłą w koronie polskich miast, które pozostaje otwarte dla przyjezdnych o każdej porze roku. Drugi z witraży, umieszczony w elewacji od strony peronów, odnosi się poprzez swoją symbolikę do kolei. W okrągłych polach umieszczono +ośkę+, czyli skrzydlate koło od dawna łączone z transportem kolejowym, które symbolizuje moc i szybkość, co dodatkowo podkreślono, umiejscawiając głowy postaci przedstawiające cztery żywioły: ogień, powietrze, ziemię i wodę" - poinformowało biuro prasowe PKP.
Gdańsk Główny nie jest jedynym dworcem, gdzie do zdobienia otworów okiennych użyto witraży. Witraże występują w budynkach stacyjnych m.in. w Antwerpii, Hamburgu, Lwowie oraz Iławie.
Przebudowa dworca Gdańsk Główny to największa inwestycja w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023. Jej koszt to prawie 100 milionów złotych brutto. Dofinansowanie z budżetu Unii Europejskiej wynosi 85 proc. wydatków kwalifikowanych, tj. prawie 69 mln zł netto.
Przewidywany termin udostępnienia dworca Gdańsk Główny po modernizacji to koniec 2021 roku.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ je/
