W drugiej połowie XX wieku Tarnobrzeg (Podkarpackie) był światowym centrum wydobycia i przetwarzania siarki. Przypomina o tym tamtejsze muzeum.
Wydobywany z ziemi minerał w latach 90. zastąpiła tania siarka uzyskiwana z oczyszczania ropy naftowej i gazu.
"W 2003 roku podczas obchodzonej wtedy 50. rocznicę odkrycia złóż siarki, które dały początek Tarnobrzeskiemu Zagłębiu Siarkowemu, pojawił się pomysł stworzenia Muzeum Przemysłu Siarkowego" - powiedział PAP założyciel muzeum dr Adam Wójcik.
Jak zaznaczył, muzeum powstało 10 lat później. Jest oddziałem Muzeum Historycznego miasta Tarnobrzega. Wójcik dodał, że "celem placówki jest zachowanie pamięci o nieistniejącym już zagłębiu".
"Przypominamy, że tutejsze kopalnie i zakłady przetwórstwa siarki przynosiły olbrzymie dochody miastu, regionowi i krajowi. W tarnobrzeskich kopalniach wydobywano 4,5 mln ton siarki w ciągu roku; na całym świecie było to 10 mln ton rocznie" – mówił dr Wójcik.
Muzeum oferuje kilka ekspozycji. Dotyczą one m.in. historii polskiego przemysłu siarkowego, dziejów Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego, tradycji górniczych.
Eksponowane są m.in. modele wagonów kolejowych, statków morskich przeznaczonych do transportu siarki; są wielkie latarnie sygnalizacyjne największej koparki z kopalni odkrywkowej oraz produkty, do których wytworzenia stosowano siarkę. Zgromadzono też kilka tysięcy archiwalnych fotografii, dokumentację techniczną, mundury górnicze.
Można obejrzeć również bogatą kolekcję medali, okolicznościowych pucharów i minerałów. Jest również sporo przedmiotów stosowanych przez stację ratownictwa górniczego, począwszy od sprzętu służącego do komunikacji, a kończąc na ochronnych skafandrach.
Przed budynkiem muzeum znajduje się niewielki skansen, a w nim fragmenty gigantycznych maszyn, które w XX wieku służyły do wydobywania siarki w kopalniach odkrywkowych i kopalniach podziemnego wytopu.
Placówka – jak podkreślił Wójcik - zajmuje się nie tylko Tarnobrzeskim Zagłębiem Siarkowym, ale też górnictwem siarki, które w Polsce ma wyjątkowo bogate tradycje sięgające początków XV wieku. "Właśnie przygotowujemy do wydania monografię +Dzieje polskiego górnictwa siarkowego+, która ukaże się na wiosnę przyszłego roku" – wyjaśnił.
Od połowy lat 50. do końca 90. XX w. Tarnobrzeg był światowym centrum wydobycia i przetwarzania siarki.
Kres zagłębiu, podobnie jak i innym kopalniom tego minerału na świecie, położyło odkrycie znacznie tańszej metody pozyskiwania siarki z ropy naftowej i gazu ziemnego.
Na świecie działają dwie kopalnie siarki. Obie są zlokalizowane w Polsce; jedna w Osieku koło Grzybowa, a druga w Baszni koło Lubaczowa. "Zostały tylko dlatego, że do niektórych procesów potrzebna jest siarka wydobywana z ziemi" – przypomniał dr Wójcik.
Wyrobiska największych kopalń odkrywkowych siarki zalano wodą z Wisły i w 2009 r. powstało w ich miejscu Jezioro Tarnobrzeskie. Ma powierzchnię 560 ha i głębokość 44 m. Jest jedną z głównych atrakcji Tarnobrzega.(PAP)
Autor: Alfred Kyc
kyc/ pat/
