Trzech patronów, ustanowionych uchwałami miejskich radnych, ma 2021 rok w Białymstoku. To Jan Klemens Branicki, Marian Zyndram-Kościałkowski i Max Weber. Na razie nie wiadomo, jak samorząd zamierza szczególnie upamiętnić każdą z tych postaci.
W przypadku tych patronów, w tym roku przypadają okrągłe rocznice ich urodzin lub śmierci.
Pod koniec października Rada Miasta Białystok ogłosiła 2021 rok - rokiem Jana Klemensa Branickiego; w tym roku przypada 250. rocznica śmierci Branickiego, który przyczynił się do rozwoju Białegostoku i doprowadził do nadania mu praw miejskich na początku XVII wieku; pałac rodu jest dziś turystyczną wizytówką stolicy województwa podlaskiego.
Inicjatorem stosownej uchwały był radny PiS Paweł Myszkowski. Dokument został przyjęty bez poprawek i bez dyskusji, jednogłośnie przez wszystkich radnych uczestniczących w sesji.
Jan Klemens Branicki (1689-1771) był kasztelanem krakowskim, hetmanem wielkim koronnym i senatorem RP. Jak podkreślono w stanowisku rady, przyczynił się do największego rozkwitu Białegostoku. "Zawiadywał dobrami białostockimi w latach 1709-1771 i sprawował ważne urzędy państwowe. Jakkolwiek Białystok pełnił rolę ośrodka miejskiego od początku XVII wieku, to jednak dzięki zabiegom Jana Klemensa Branickiego nasze miasto otrzymało przywilej miejski na prawach magdeburskich, nadany przez króla Augusta III Sasa" - głosi uchwała przyjęta dwa miesiące temu przez radnych.
Miesiąc później okazało się, że Branicki nie będzie jedynym patronem w mieście w 2021 roku. Wtedy bowiem radni, tym razem z inicjatywy klubu Koalicji Obywatelskiej, ustanowili dwóch kolejnych - przedwojennego wojewodę białostockiego Mariana Zyndrama–Kościałkowskiego oraz urodzonego w Białymstoku amerykańskiego malarza żydowskiego pochodzenia Maksa Webera.
W tym roku przypada 75. rocznica śmierci Zyndrama-Kościałkowskiego oraz 140. rocznica urodzin i 60. rocznica śmierci Webera. Pierwszego wyróżniono w uznaniu zasług dla rozwoju Białegostoku, drugiego - ze względu na pamięć historyczną o mieszkańcach pochodzenia żydowskiego i w uznaniu dla jego twórczości.
Marian Zyndram-Kościałkowski (1892-1946) to honorowy obywatel Białegostoku, w latach 1930-1934 wojewoda białostocki. Jak podkreślono w stanowisku rady, współpracował wtedy aktywnie z władzami miasta wspierając jego rozwój. "Zabiegał o fundusze, usprawnił administrację, współpracował z przedsiębiorcami. Szczególny nacisk położył na uporządkowanie miasta, m.in. rozbudowę kanalizacji, naprawę i regulację ulic. Organizował też pomoc najbiedniejszym mieszkańcom miasta, powołał Wojewódzki Komitet do Spraw Bezrobocia" - głosi uchwała.
Był jednym ze współzałożycieli Białostockiego Klubu Sportowego Jagiellonia, którego został honorowym prezesem; w 1935 roku wyróżniono go honorowym obywatelstwem Białegostoku. Po wyjeździe z Białegostoku był m.in. komisarycznym prezydentem Warszawy, ministrem spraw wewnętrznych, a w okresie od 13 października 1935 r. do 15 maja 1936 r. - premierem rządu RP.
Urodzony w Białymstoku Max Weber (1881-1961) to amerykański malarz żydowskiego pochodzenia. Z Polski jego rodzina wyemigrowała w 1891 roku do Nowego Jorku; malarstwo studiował m.in. w Paryżu. "Twórczość Maksa Webera, którego inspirował fowizm i kubizm, doprowadziła artystę do stworzenia indywidualnego ekspresjonizmu. Ten rodzaj ekspresjonizmu przyniósł mu uznanie i karierę artystyczną. Jego prace są przechowywane w najważniejszych muzeach amerykańskich i zbiorach na całym świecie" - podkreślono w stanowisku.
Podejmując uchwały, radni nie decydowali, czy i w jaki sposób patroni obecnego roku w mieście będą w tym czasie szczególnie upamiętnieni.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ itm/
