Fot. ŚCWiS
Czołg T-55, który od jesieni ub.r. stał przy bramie kopani Wujek, został w poniedziałek przeholowany i wstawiony do budynku rozbudowywanego Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności (ŚCWiS) przy kopalni. Będzie jednym z najważniejszych eksponatów powstającej tam wystawy.
Za stworzenie wystawy stałej z ŚCWiS odpowiada firma Adventure Ekspozycje i to ona odpowiadała za poniedziałkową operację. Pomagali w niej m.in. przedstawiciele Muzeum Techniki Wojskowej w Zabrzu. Czołg trzeba było najpierw odwrócić, a potem przeholować kilkaset metrów do rozbudowywanego Centrum.
Dyrektor ŚCWiS Robert Ciupa powiedział PAP, że przed wprowadzeniem ważącego 32 tony czołgu trzeba było odpowiednio wzmocnić stropy. Ekipa budowlana remontująca ŚCWiS musiała też wykonać odpowiedni otwór w murze, przez który pojazd, pod odpowiednim kątem, "wjechał" do budynku. "Mieliśmy obawy, czy wszystko się uda, ale czołg jest w środku, stoi już we właściwym miejscu" - powiedział dyrektor.
Otwarcie muzeum po rozbudowie zaplanowano na grudzień br. – w 40. rocznicę pacyfikacji kopalni Wujek. Trwająca od września 2019 r. rozbudowa Centrum będzie kosztowała ponad 16 mln zł. Przedstawiciele firmy Adventure Ekspozycje zapowiadali, że na powierzchni ponad tysiąca metrów kwadratowych stworzą "spektakularną" wystawę, zaplanowaną jako miejsce pamięci i pomnik ofiar pacyfikacji.
Użyczony przez MON czołg stał przez kilka miesięcy przy bramie kopalni. Wcześniej został wyremontowany przez żołnierzy. Podczas pacyfikacji Wujka czołgi rozbiły kopalniany mur, umożliwiając zomowcom wejście na teren zakładu. W operacji używano także T-55.
Przykopalniane muzeum, upamiętniającej krwawą pacyfikację zakładu z 16 grudnia 1981 r. (w wyniku której zginęło 9 górników, a kilkudziesięciu zostało rannych), powstało w 2008 r. Przed rozbudową składało się z trzech sal wystawienniczych, w których ukazana była m.in. historia kopalni z makietą odwzorowującą teren kopalni oraz przebieg działań sił milicyjno-wojskowych podczas pacyfikacji zakładu. Po muzeum od lat oprowadzają górnicy, którzy brali udział w historycznym strajku.
Po przebudowie powierzchnia Centrum znacząco powiększy się dzięki udostępnieniu dwóch kolejnych poziomów. Ekspozycja będzie mieściła się nie tylko – jak teraz – na parterze, ale też na poddaszu, które zostanie podniesione, oraz w podziemiach. Wystawa będzie prezentowała historię PRL, z ale przede wszystkim działalność opozycji demokratycznej, m.in. powstanie NSZZ "Solidarność", wizyty Jana Pawła II, strajki, stan wojenny, pacyfikację Wujka i jej skutki oraz przebieg sądowych procesów.
ŚCWiS mieści się w dawnym magazynie odzieżowym kopalni. Przylega do niego rampa, z której członkowie plutonu specjalnego ZOMO strzelali do strajkujących górników. List intencyjny w tej sprawie rozbudowy muzeum przedstawiciele Centrum, marszałek województwa i prezydent Katowic podpisali w sierpniu 2017 r. Zgodnie z planem, rozbudowa będzie kosztowała ponad 16 mln zł, środki na ten cel pochodzą z budżetów woj. śląskiego i Katowic. Poza samą historią pacyfikacji i kopalni Wujek ŚCWiS ma też prezentować opozycję demokratyczną w regionie w latach 80. XX w.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ dki/
