23 kwietnia - Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich 2021

"W sytuacji, gdy w rok od wybuchu pandemii większość szkół na całym świecie jest częściowo lub całkowicie zamknięta, co drugi młody człowiek nie ma dostępu do jakiejkolwiek zorganizowanej formy edukacji, a wszyscy ludzie zmuszeni są ograniczać czas spędzany poza murami własnego mieszkania, książka, bardziej niż kiedykolwiek dotąd, staje się źródłem siły do przezwyciężania przymusowej izolacji, wzmacniania więzi między ludźmi, poszerzania naszych horyzontów i pobudzania kreatywności" - napisano na stronie Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Jak oceniono, "czas ten zdaje się wyjątkowo sprzyjać lekturze – zarówno indywidualnej, dla własnej przyjemności, jak i wspólnemu czytaniu z bliskimi, przede wszystkim zaś z dziećmi, u których w ten sposób wykształca się nawyk czytania przez całe życie". "Dzieląc się pasją do lektury i płynącą z niej wiedzą, stajemy się częścią wspólnoty, również międzynarodowej, i nie ma lepszego sposobu na przezwyciężenie poczucia samotności, zgodnie z zasadą: czytając, nigdy nie czujesz się sam" - podkreślono.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, tradycyjnie poświęcony jest promocji literatury i czytelnictwa, a także problematyki związanej z ochroną praw autorskich. Co roku staje się okazją do dyskusji na temat roli książki jako źródła wartości i wiedzy, a także skarbnicy dziedzictwa niematerialnego i różnorodności kulturowej oraz narzędzia dialogu.

Święto książki wywodzi się z Katalonii. Pierwszy raz zorganizowano je w 1926 r. Jest to ważna data w historii literatury światowej: data śmierci Cervantesa, urodzin i śmierci Szekspira, a także śmierci Inki Garcilasa de la Vegi. Zgodnie z tradycją katalońską tego dnia mężczyźni obdarowują swoje partnerki czerwoną różą, a one darują im książkę.

W 1995 r. UNESCO ogłosiła 23 kwietnia Światowym Dniem Książki i Praw Autorskich. Polski Komitet ds. UNESCO przekazał, że "w Światowym Dniu Książki i praw Autorskich UNESCO zachęca uczniów, nauczycieli, czytelników z całego świata, a także wydawców i bibliotekarzy – nas wszystkich, do dzielenia się pasją do literatury i wyrażania miłości do czytania za pośrednictwem stron w mediach społecznościowych, takich jak np.: #WorldBookDay".

"Szczególnego znaczenia nabiera także sieć bibliotek cyfrowych, dająca dostęp do milionów książek, w tym także literatury fachowej, niezbędnej do pracy – bez wychodzenia z domu. Jedną z najwcześniej powstałych jest zainicjowana przez UNESCO i Bibliotekę Kongresu USA Światowa Biblioteka Cyfrowa (World Digital Library), pozwalająca sięgnąć bezpłatnie po ponad 19 tysięcy materiałów z ponad 200 krajów" - dodano.

Wskazano, że znaczącą rolę w promocji książki i czytelnictwa odgrywa także Sieć miast kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury. Należą do niej dwa polskie miasta: Kraków (od 2013 r.) i Wrocław (od 2019 r.).

Z inicjatywy UNESCO, od dwudziestu lat, co roku 23 kwietnia kolejne miasto staję się Światową Stolicą Książki. W 2021 r. jest nią Tbilisi (stolica Gruzji).

W czwartek Fundacja Powszechnego Czytania opublikowała na swojej stronie poradnik "Supermoc książek. Poradnik upowszechniania czytania". Publikację przygotowały wspólnie Kraków i Wrocław - Miasta Literatury i UNESCO, Fundacja Powszechnego Czytania, Fundacja Olgi Tokarczuk i Polska Izba Książki.

Poradnik dedykowany jest głównie bibliotekarzom, nauczycielom, działaczom i politykom każdego szczebla władzy państwowej, a także biznesmenom-filantropom i aktywistom NGO, czyli wszystkim tym, którzy odpowiadają lub powinni odpowiadać za rozwój czytelnictwa w kraju. Znajdziemy w nim m.in. podpowiedzi na temat metod zachęcających do sięgnięcia po książkę. "Edukacja literacka od najmłodszych lat jest podstawą rozwoju demokratycznych społeczeństw" - uważają zgodnie twórcy książki.

26 kwietnia w godz. 14–16 Polska Izba Książki organizuje debatę online pt. "Miasta księgarń: Kraków – Poznań - Szczecin - Warszawa. Modele współpracy samorządów z niezależnym księgarstwem". Wezmą w niej udział: Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury; Katarzyna Kamińska, dyrektorka Wydawnictwa Miejskiego Posnania; Joanna Leszczyńska, dyrektorka Wydziału Kultury UM Szczecin; Artur Jóźwik, dyrektor Biura Kultury UM st. Warszawy.

Z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich 2021 Empik przygotował atrakcje zarówno dla dorosłych, jak i młodszych miłośników czytania. W piątek startuje konkurs Empiku, w którym można wygrać roczny zapas książek dla dziecka, czyli "52 fascynujące historie na 52 tygodnie roku". "Do młodych czytelników trafią wyselekcjonowane zestawy najciekawszych, najpiękniejszych i najbardziej wartościowych książek – łącznie pół tysiąca egzemplarzy. Nagrody zostaną przyznane dziewięciu laureatom w trzech kategoriach wiekowych: do 5 lat, 6-8 lat oraz 9-12 lat. Zgłoszenia do konkursu potrwają do 27 kwietnia. Więcej szczegółów dotyczących akcji można znaleźć na oficjalnej stronie Przecinek i Kropka na Facebooku" - poinformował Empik.

Sieć księgarska przygotowała także specjalne promocje z okazji święta książki.

Szereg inicjatyw online zaplanowano w całym kraju. Książnica Pomorska w Szczecinie we współpracy z Domem Kultury 13 Muz, Miejską Biblioteką Publiczną w Szczecinie oraz Inkubatorem Kultury przygotował w dniach 23-24 kwietnia Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich w Szczecinie. Program wydarzeń dostępny jest pod adresem: https://mbp.szczecin.pl/wydarzenia_01/swiatowy-dzien-ksiazki-i-praw-autorskich/.

Z kolei Książnica Zamojska im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu zaprasza w piątek o godz. 10 na wykład – online – dra hab. Arkadiusza Berezy, prof. UMCS pt. "Źródła drukowane i literatura prawnicza w praktyce sądów Lublina i Zamościa". Wykładu wysłuchać będzie można na: www.konferencja.biblioteka.zamosc.pl.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich świętować będzie także Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach. W piątek, o godz. 17, na profilu Facebook Filii nr 16 MBP w Katowicach, odbędzie się spotkanie autorskie live z Tomaszem Michniewiczem – podróżnikiem i reportażystą, autorem bestsellerowych reportaży książkowych "Chrobot. Życie najzwyklejszych ludzi świata", "Gorączka. W świecie poszukiwaczy skarbów" oraz "Chwilowa anomalia. O chorobach współistniejących naszego świata".

W związku z tym, że w 2021 roku Światową Stolicą Książki jest Tbilisi z tej okazji MBP w Katowicach przypomni czytelnikom spotkanie ze Stasią Budzisz, autorką książki "Pokazucha. Na gruzińskich zasadach", nagrane w listopadzie ubiegłego roku w Filii nr 10. Zaprezentuje także zdjęcia z Tbilisi, autorstwa podróżników Agnieszki i Michała Ciepły, których mieli okazję gościć w swoich progach. Cały program wydarzeń związanych ze świętem książki dostępny pod adresem: https://mbp.katowice.pl/aktualnosci/1241-23-kwietnia-swiatowy-dzien-ksiazki-i-praw-autorskich-2021. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ aszw/