Do 4 czerwca można zgłaszać oferty, w ogłoszonym przez Muzeum Gdańska, przetargu na rewitalizację koszar napoleońskich Twierdzy Wisłoujście – zespole budowli obronnych na prawym brzegu Martwej Wisły. Warownia jest najstarszym tego typu obiektem na polskim wybrzeżu.
"Planowane przez Muzeum Gdańska prace dotyczą zabytkowego obiektu położonego na Szańcu Wschodnim. Rewitalizacji poddanych zostanie także ponad 2200 metrów kwadratowych powierzchni wokół koszar. Otwarcie planowane jest na 2022 rok" - poinformował w piątek rzecznik prasowy Muzeum Gdańska Andrzej Gierszewski.
Koszary napoleońskie to ceglany parterowy budynek z poddaszem, przykryty dachem dwuspadowym o powierzchni ponad 250 metrów kwadratowych. Wybudowano je ok. 1807 roku na fundamentach starszej, nieznanej konstrukcji. Kilkakrotnie przebudowywany obiekt służył jako kwatery dla stacjonującego w fortyfikacji garnizonu, a na początku jego część prawdopodobnie pełniła funkcje stajni.
Przynajmniej od 1945 r. służył jako obiekt mieszkalny. Od lat 70. XX wieku, gdy obszar Twierdzy opuścili ostatni mieszkańcy, pokryty eternitem zabytek powoli niszczał. W ostatnich latach został poddany badaniom archeologicznym oraz konserwatorskim.
W ramach prac objętych przetargiem wykonawca ma m.in. wykonać nową więźbę dachową, a następnie położyć nowe dachówki. Zakres robót obejmuje również przygotowanie instalacji wodno-kanalizacyjnej, sanitarnej, elektrycznej oraz wykończeniowej.
Inwestycja zostanie dofinansowana z dotacji celowej miasta Gdańsk oraz Unii Europejskiej w ramach projektu Archaeobalt.
Twierdza Wisłoujście, jedyna polska fortyfikacja morska dawnej Rzeczypospolitej, jest jednym ze 109 polskich Pomników Historii (wpisana na listę w kwietniu 2018 r. - PAP).
To zespół budowli obronnych na prawym (wschodnim) brzegu Martwej Wisły. Twierdza powstała w miejscu, gdzie w średniowieczu działały nadmorskie strażnice kontrolujące ujście Wisły do Bałtyku.
W skład zespołu wchodzą dwa forty: czterobastionowy murowany fort zwany carre (zbudowany w latach 1586-1602) oraz otaczający go pięciobastionowy ziemny fort, zwany obecnie Szańcem Wschodnim (zbudowany w latach 1624-26).
Centralny punkt fortu carre i całej twierdzy stanowi zbudowana na planie okręgu wieża. Powstała ona w 1482 r., jeszcze przed budową samego fortu. Pełniła funkcję latarni oraz punktu obserwacyjnego. Gdy w XVI i XVII wieku rozbudowywano fortyfikacje, stopniowo podwyższano też samą wieżę, a wokół niej zbudowano tzw. wieniec, czyli mur fortyfikacyjny mający kształt okręgu o średnicy ponad 30 metrów. Z zewnętrznej strony wieńca postawiono przylegające do niego domki oficerskie.
W okresie, gdy wznoszono twierdzę, zlokalizowana była ona u ujścia Wisły do Bałtyku. W XIX w. największa polska rzeka znalazła nowe ujście - położone na wschód od dotychczasowego. W konsekwencji stare ujście zarastało i zmieniało swój kształt sprawiając, że twierdza – zamiast u brzegu morza, znalazła się ostatecznie kilkaset metrów od niego.
Większość obiektów składających się na Twierdzę Wisłoujście przetrwała do dzisiejszych czasów w oryginalnej formie.
Obszar Twierdzy Wisłoujście liczy około 17 hektarów. Zwiedzającym udostępniania jest wieża wraz z punktem widokowym, dwa bastiony, dziedziniec oraz Dom Komendanta.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ pat/
