Prezydent Andrzej Duda weźmie w niedzielę w Katowicach udział w obchodach 100. rocznicy zakończenia III Powstania Śląskiego; przekaże Order Orła Białego nadany pośmiertnie Alfonsowi Zgrzebniokowi, jednemu z dowódców oddziałów powstańczych – mówi PAP prezydencki minister Wojciech Kolarski.
"Dla pana prezydenta bardzo ważna jest pamięć o naszej historii, a niedzielne uroczystości w Katowicach są częścią z jednej strony obchodów stulecia powstań śląskich, ale są tym samym częścią obchodów stulecia odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej" - podkreślił Kolarski. Jak mówił, w wyniku III powstania śląskiego duża część Górnego Śląska znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. "To zwycięskie powstanie ustaliło zachodnią granicę Rzeczypospolitej" - dodał.
"Dla pana prezydenta bardzo ważna jest pamięć o naszej historii, a niedzielne uroczystości w Katowicach są częścią z jednej strony obchodów stulecia powstań śląskich, ale są tym samym częścią obchodów stulecia odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej" - podkreślił Kolarski
Minister poinformował, że podczas niedzielnej uroczystości prezydent wręczy rodzinie Order Orła Białego nadany pośmiertnie Alfonsowi Zgrzebniokowi, jednemu z dowódców oddziałów powstańczych. Podkreślił, że odznaczenie to jest "symbolicznym uznaniem dla wszystkich powstańców śląskich".
"Andrzej Duda przekaże też tablice, które powstały z inicjatywy prezydenta, nawiązujące w swej formie do powstańczego sztandaru. Tablice +Tobie Polsko+ upamiętniają miejsca pamięci powstań śląskich" - powiedział Kolarski.
Prezydent: III Powstanie Śląskie to ważny element w kształtowaniu się granic II RP
"Te tablice po raz pierwszy zostały wyeksponowane na Górze św. Anny, a jedna z nich trafiła do tamtejszego samorządu, samorządu Strzelec Opolskich, na którego terenie znajduje się Góra św. Anny, miejsce powstańczej bitwy. Pozostałe tablice zostaną przekazane w Katowicach" - zaznaczył minister.
2 maja na Górze św. Anny z udziałem prezydenta odbyły się uroczystości z okazji 100. rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. Przekazano wówczas pierwszą ze stu tablic upamiętniających uczestników trzech powstań śląskich, jakie od prezydenta RP otrzymają opiekunowie miejsc pamięci związanych z tymi wydarzeniami.
III powstanie śląskie, którego setna rocznica jest obchodzona w tym roku, było ostatnim zbrojnym zrywem polskiej ludności na Śląsku. Jego efektem było przyznanie Polsce znacznie większej części Górnego Śląska, niż pierwotnie zamierzano. Rozpoczęcie powstania poprzedził plebiscyt, który odbył się 20 marca 1921 r. W głosowaniu dopuszczono udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. W tym celu z Niemiec przyjechało 182 tys. emigrantów, z Polski - 10 tys. Ostatecznie w plebiscycie wzięło udział ok. 97 proc. uprawnionych osób, z czego ok. 19 proc. stanowili wcześniejsi emigranci. Za przynależnością do Polski głosowała mniejszość - 40,3 proc. głosujących.
Minister poinformował, że podczas niedzielnej uroczystości prezydent wręczy rodzinie Order Orła Białego nadany pośmiertnie Alfonsowi Zgrzebniokowi, jednemu z dowódców oddziałów powstańczych. Podkreślił, że odznaczenie to jest "symbolicznym uznaniem dla wszystkich powstańców śląskich".
Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom - Polska miała otrzymać tylko powiaty pszczyński i rybnicki. Powstanie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja. Walki trwały dwa miesiące - powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar plebiscytowy, broniąc go później przed siłami niemieckimi. Najpoważniejsze starcia miały miejsce w okolicach Góry św. Anny. W III powstaniu śląskim wzięło udział około 60 tys. Polaków.
W wyniku tego zrywu Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego - czyli ponad 11 tys. km kw. - zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni.(PAP)
Autorka: Sylwia Dąbkowska-Pożyczka
sdd/ par/
