W Katowicach wręczono nagrody IPN „Świadek Historii”

Nagrodę przyznano także członkowi zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "Rodzina Policyjna 1939" Grzegorzowi Grześkowiakowi, proboszczowi parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach ks. Andrzejowi Suchoniowi, oraz – pośmiertnie - Janowi Jurkiewiczowi, który w latach 80. był jednym z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

"Od samego początku w Instytucie Pamięci Narodowej nie chcieliśmy prowadzić naszej działalności samodzielnie; chcieliśmy ją prowadzić we wspólnocie - tworząc wspólnotę pamięci, którą z udziałem państwa udaje się realizować" - mówił prezes IPN Jarosław Szarek, przybliżając dokonania laureatów oraz dziękując za ich pracę i zaangażowanie.

Nagroda "Świadek historii" przyznawana jest osobom oraz organizacjom i instytucjom z terenu działalności oddziału IPN w Katowicach, jako forma podziękowania "za szczególne zasługi dla upamiętniania historii narodu polskiego w regionie oraz wsparcie dla pionu edukacyjnego IPN w dziele edukacji historycznej".

"Od samego początku w Instytucie Pamięci Narodowej nie chcieliśmy prowadzić naszej działalności samodzielnie; chcieliśmy ją prowadzić we wspólnocie - tworząc wspólnotę pamięci, którą z udziałem państwa udaje się realizować" - mówił prezes IPN Jarosław Szarek, przybliżając dokonania laureatów oraz dziękując za ich pracę i zaangażowanie.

"W tym roku nagrodzono osoby, a nie instytucje, ale przecież państwa indywidualna aktywność niemal wypełnia działalność niejednej instytucji" - powiedział prezes IPN. "Codziennie spotykamy się z niesamowitymi historiami - w instytucie i poza nim. Dzięki państwu wiele tych historii dostaje nowe życie" - dodał, wskazując, iż katowiccy laureaci reprezentują dwa pokolenia ludzi, zaangażowanych w pielęgnowanie pamięci o ważnych historycznych wydarzeniach.

Wyróżnienie "Świadek Historii" przyznawane jest corocznie w oddziałach IPN w Białymstoku, Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Wrocławiu - w Katowicach przyznano je po raz pierwszy. Nazwiska laureatów ogłoszono w grudniu ub. roku, jednak wręczenie nagród było wówczas niemożliwe z powodu pandemii. Uroczystość odbyła się w poniedziałek w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN im. Henryka Sławika w Katowicach.

Nagrodę przyznaje kapituła, której przewodniczy prezes IPN. "Świadek Historii" uzupełnia ogólnopolską nagrodę IPN "Kustosz Pamięci Narodowej". Do przyznawanej po raz pierwszy w woj. śląskim nagrody zgłoszono 18 kandydatur, z których kapituła wyłoniła sześcioro laureatów.

Grzegorz Grześkowiak jest członkiem zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r., współorganizatorem licznych akcji społecznych, marszów i upamiętnień bohaterów – funkcjonariuszy policji woj. śląskiego. Przez ponad 10 lat realizował projekt edukacyjny pt. "Odkrywamy historię: Ostaszków–Twer–Miednoje". W 2015 r. jako wolontariusz prowadził warsztaty dla nauczycieli o losach polskich policjantów – ofiar Zbrodni Katyńskiej. Obecnie jest prelegentem w przedsięwzięciu edukacyjnym IPN i Komendy Głównej Policji pt. "Policjanci w służbie historii". Dziękując za nagrodę Grześkowiak podkreślił, że to wyróżnienie dla całego stowarzyszenia, które reprezentuje.

Wyróżnienie "Świadek Historii" przyznawane jest corocznie w oddziałach IPN w Białymstoku, Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Wrocławiu - w Katowicach przyznano je po raz pierwszy. Nazwiska laureatów ogłoszono w grudniu ub. roku, jednak wręczenie nagród było wówczas niemożliwe z powodu pandemii. Uroczystość odbyła się w poniedziałek w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN im. Henryka Sławika w Katowicach.

Pośmiertnie nagrodę przyznano Janowi Jurkiewiczowi, który w latach 80. był jednym z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i działaczem struktur podziemnych. Jurkiewicz przez wiele lat był pracownikiem, a następnie dyrektorem Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu oraz redaktorem naczelnym rocznika naukowego "Górnik Polski" i autorem prac naukowych dotyczących śląsko-dąbrowskiej Solidarności. W imieniu nagrodzonego nagrodę odebrała wdowa, Joanna Januszewska-Jurkiewicz.

CZYTAJ TAKŻE

Nagroda IPN „Kustosz Pamięci Narodowej” trafiła do laureatów

Ewelina Kosałka-Passia jest od 2004 r. dziennikarką Radia Katowice, autorką reportaży o tematyce historycznej, nagradzanych na najważniejszych konkursach dziennikarskich w Polsce i za granicą, m.in. "Między schodami" – o pamiętniku Rutki Laskier, "Schowane w pamięci" – o więźniach tzw. polenlagrów. Od 2018 r. – we współpracy z IPN – realizuje cykl audycji, emitowanych raz w miesiącu, poświęconych bohaterom i wydarzeniom z kart kalendarzy wydawanych przez katowicki oddział Instytutu.

Stanisław Płatek był przewodniczącym Komitetu Strajkowego w kopalni Wujek na początku stanu wojennego, został ranny podczas krwawej pacyfikacji zakładu, a następnie aresztowany. Po wyjściu z więzienia włączył się w działalność podziemną. Całą swoją aktywność społeczną poświęcił upamiętnianiu tragicznych wydarzeń w Wujku. Był oskarżycielem posiłkowym w procesie byłych członków plutonu specjalnego ZOMO, którzy strzelali do górników. Jest przewodniczącym Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Do dzisiaj oprowadza zwiedzających po wystawie w Śląskim Centrum Wolności i Solidarności.

"W tym roku nagrodzono osoby, a nie instytucje, ale przecież państwa indywidualna aktywność niemal wypełnia działalność niejednej instytucji" - powiedział prezes IPN. "Codziennie spotykamy się z niesamowitymi historiami - w instytucie i poza nim. Dzięki państwu wiele tych historii dostaje nowe życie" - dodał, wskazując, iż katowiccy laureaci reprezentują dwa pokolenia ludzi, zaangażowanych w pielęgnowanie pamięci o ważnych historycznych wydarzeniach.

Andrzej Sikora był w latach 2000-07 pierwszym dyrektorem oddziału IPN w Katowicach. Jest współzałożycielem Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej oraz członkiem Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Katowicach. Zainicjował upamiętnienie, w formie tablicy na górze Błatnia, poległych tam żołnierzy NSZ. Od 2016 r. jest członkiem Śląskiej Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej jako przedstawiciel działaczy podziemia z Podbeskidzia.

Ks. dr Andrzej Suchoń, proboszcz parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach, od dziesięciu lat organizuje – we współpracy z IPN – wojewódzkie obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Wsparł i zrealizował inicjatywę katowickich środowisk kombatanckich utworzenia w kaplicy obok kościoła "Golgoty Ojczyzny" upamiętniającej 20 miejsc kaźni bohaterów walczących o wolność Polski. W 2009 r. ustanowił Nagrodę im. ks. Emila Szramka przyznawaną katowiczanom zasłużonym w działalności charytatywnej, oświatowej i naukowej.(PAP)

autor: Marek Błoński

mab/ kon/ pat/