Oświęcimski magistrat zachęca rowerzystów do poznania historii rodzinny Hallerów, która jest związana z Dworami, obecnie dzielnicą miasta. W pobliżu kaplicy tej familii powstał specjalny przystanek – podaje naczelnik wydziału promocji miasta Marek Tarnowski.
„W Dworach, w pobliżu kaplicy rodziny Hallerów, miasto przygotowało przystanek dla rowerzystów. (…) Tu krzyżują się dwie ścieżki rowerowe: jedna miejska, a druga międzynarodowa Greenways prowadząca z Wiednia do Krakowa. Mieszkańcy Dworów chcieli, aby historia dzielnicy i parku Hallera została opisana i odpowiednio wyeksponowana” – powiedział Tarnowski.
Jak dodał, dla rowerzystów przygotowano stojak rowerowy połączony z tablicą informacyjną, ławkę i kosz na śmieci. Teren został wyrównany i uzupełniony ozdobnym kruszywem. Całość kosztowała blisko 20 tys. zł.
Tarnowski powiedział, że na początku XIX w. Hallerowie zostali właścicielami wsi Dwory. Założyli w niej park, a później wybudowali dwór, budynki gospodarcze i klasycystyczną kaplicę-mauzoleum. Pod koniec XIX w. naprzeciwko parku powstał folwark. W latach 20. XX w. w północnej części zespołu założono sad i szklarnie.
W czasie II wojny światowej Niemcy rozbudowali folwark, a na polach dworskich powstały zakłady chemiczne Buna Werke.
Po 1945 r. majątek Hallerów przejęty został przez miejscowe Państwowe Gospodarstwo Rolne. Od 1964 r. zespół podworski użytkowany był przez Ośrodek Hodowli Zarodowej w Osieku. Zaniedbany park ulegał powolnej degradacji. Zniknęły krzewy ozdobne, częściowemu zatarciu uległy ścieżki parkowe.
Budynki otrzymali w użytkowanie pracownicy ośrodka. W dawnym spichlerzu zorganizowano przedszkole. W 1992 r. cały zespół przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, a później - w użytkowanie - miejscowa spółdzielnia rolnicza. Obecnie teren, wpisany do rejestru zabytków, należy do miasta Oświęcim, a mieszkania w budynku dawnego dworu do osób prywatnych.
Budowę kaplicy-mauzoleum rozpoczęto po śmierci jednej z właścicielek majątku w Dworach – Barbary z Hallerów Rottmanowej, która zmarła w 1805 r.
Kaplica jest obiektem murowanym, tynkowanym wzniesionym na planie okręgu. Wewnątrz znajduje się klasycystyczny ołtarz. Po obu jego stronach wmurowano dwa epitafia. Jedno poświęcone jest pamięci majora Cezarego Hallera de Hallenburg, ufundowane 26 czerwca 1920 r. przez „cieszyniaków” w dowód pamięci i czci za jego bohaterską śmierć poniesioną w obronie Śląska Cieszyńskiego przed czeską agresją. Drugie epitafium poświęcone jest ostatniemu pochowanemu tutaj członkowi rodziny Cezaremu Antoniemu Hallerowi, który zmarł 8 lipca 1972 r.
W 2010 r. z inicjatywy oświęcimskiego samorządu przeprowadzony został gruntowny remont kaplicy. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ itm/
