Kamień upamiętniający mjr. Adolfa Pilcha, urodzonego w Wiśle oficera AK, cichociemnego o pseudonimach Góra, Dolina i Stożek, został odsłonięty w jego rodzinnej miejscowości – poinformował we wtorek Tadeusz Papierzyński z wiślańskiego magistratu.
Na kamieniu, który stanął na osiedlu Kozińce, gdzie urodził się mjr Pilch, umieszczona została tablica z inskrypcją poświęconą bohaterowi, a także godło cichociemnych.
„Bohater, którego przypominamy, pochodził właśnie z beskidzkich groni; z tych, na których dzisiaj stoimy. Mimo tułaczki, którą zgotowały mu los i historia, te gronie zawsze były dla niego niezmiernie ważne. Kiedy nie mógł wracać tutaj osobiście, na pewno często odwiedzał je duchowo. A my dzisiaj chcielibyśmy wspomnieć właśnie jego” – powiedziała dyrektor Wiślańskiego Centrum Kultury Katarzyna Czyż-Kaźmierczak.
Monument, którego autorem jest Karel Cieślar, odsłonili burmistrz Wisły Tomasz Bujok i bratanek cichociemnego, Paweł Pilch.
Cichociemni
Adolf Pilch urodził się 22 maja 1914 r. w luterańskiej rodzinie w Wiśle. Ukończył techniczną szkołę wyższą w Warszawie. We wrześniu 1939 r. nie został zmobilizowany. Przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do armii polskiej. Brał w udział w walkach. Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł kurs cichociemnych. Nocą z 16 na 17 lutego 1943 r. został przerzucony do okupowanej Polski. Walczył w szeregach AK m.in. w Puszczy Nalibockiej.
Po ataku w grudniu 1943 r. partyzantki sowieckiej i rozbiciu przez nich polskiego oddziału, Pilch utworzył z ocalałych z pogromu ok. 50 żołnierzy nową grupę. Sowieci usiłowali ich zgładzić. Pilch, mając tego świadomość, nawiązał taktyczny, lokalny pakt o nieagresji z wojskami niemieckimi. Była to jedyna szansa, by oddział mógł pozostać w tym rejonie i chronić ludność cywilną przed Sowietami. Zgrupowanie rosło w siłę, potykało się wielokrotnie, czasem przy współudziale Niemców, z sowiecką partyzantką, w tym z współpracującym z nią żydowskim oddziałem braci Bielskich, na którym ciążą oskarżenia o mordy na polskiej ludności.
W 1944 r., gdy zbliżała się Armia Czerwona, Pilch przeszedł z 800-osobowym oddziałem w rejon Warszawy. Dowództwo AK początkowo miało zastrzeżenia co do decyzji o współpracy z Niemcami, ale ostatecznie wcieli oddział Adolfa Pilcha w skład Grupy Kampinos. Walczył do czasu sowieckiej ofensywy w styczniu 1945 r. W tym też roku przedostał się na Zachód. Zamieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie założył rodzinę ze swoją przedwojenną narzeczoną Ewą. Zmarł 26 stycznia 2000 r. w Londynie. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ aszw/
