Aktor Andrzej Chyra i reżyser oraz scenarzysta Andrzej Żuławski zostaną uhonorowani w Alei Gwiazd na ul. Piotrkowskiej - poinformował w środę łódzki magistrat. Gwiazda Chyry zostanie odsłonięta 18 listopada, natomiast tablica poświęcona Żuławskiemu - 24 listopada.
"Łódzka Aleja Gwiazd wzbogaci się w tym roku o dwie - 86. i 87. z kolei - tablice upamiętniające znakomitych artystów. 18 listopada przy ul. Piotrkowskiej 71 zostanie odsłonięta gwiazda Andrzeja Chyry, wybitnego aktora filmowego i teatralnego. Z kolei 24 listopada pod numerem 80. pojawi się gwiazda Andrzeja Żuławskiego, wspaniałego reżysera i scenarzysty. Fundatorem obu jest Miasto Łódź w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO" - podała Małgorzata Brożek z Narodowego Centrum Kultury Filmowej.
Bezpośrednio po obu uroczystościach, które rozpoczną się o godz. 13, Łódź Miasto Filmu UNESCO organizuje otwarte spotkania w Clubie 77 przy ul. Piotrkowskiej - 18 listopada z Andrzejem Chyrą, a 27 listopada będzie to spotkanie poświęcone nieżyjącemu już Andrzejowi Żuławskiemu.
Andrzej Chyra ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie, na Wydziale Aktorskim w 1987 roku, następnie w 1994 na Wydziale Reżyserii. Widzowie mogli podziwiać go w rolach teatralnych w Teatrze Narodowym w Warszawie, Teatrze Rampa, Współczesnym, Rozmaitości czy Teatrze Nowym.
W filmie "Dług" w reż. Krzysztofa Krauzego stworzył niezapomnianą rolę szantażysty, za którą otrzymał nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych oraz Nagrodę Orła. Zagrał m.in. w "Przedwiośniu" Filipa Bajona, "Pieniądze to nie wszystko" Juliusza Machulskiego, "Zmruż oczy" Andrzeja Jakimowskiego, "Pogodzie na jutro" Jerzego Stuhra czy "Wyroku na Franciszku Kłosie" Andrzeja Wajdy.
Za rolę w "Komorniku" Feliksa Falka otrzymał drugiego w swojej karierze Orła, Złotą Kaczkę, oraz nagrodę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.
Był kolejnym wcieleniem Adasia Miauczyńskiego we "Wszyscy jesteśmy Chrystusami" Marka Koterskiego, stworzył przejmującą rolę porucznika w nominowanym do Oscara "Katyniu" Andrzeja Wajdy. Za rolę w filmie "Carte blanche" został uhonorowany nagrodami na festiwalach filmowych w Chinach, Nowym Jorku, Buenos Aires, a za kreację stworzoną w obrazie Małgorzaty Szumowskiej "W Imię…" nagrodą na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.
Tegoroczny Festiwal Polskich Filmów Fabularnych potwierdza aktorską klasę Chyry; zagrał w trzech filmach konkursowych - "Żeby nie było śladów" Jana P. Matuszyńskiego, "Wszystkich naszych strachach" Łukasza Rondudy i Łukasza Gutta oraz w "Niewolniku" Grzegorza Piekarskiego.
Chyra jest też reżyserem oper: "Graczy" Szostakowicza-Meyera w Operze Bałtyckiej, "Carmen" Bizeta w Teatrze Wielkim, "Czarodziejskiej góry" Mykietyna. Za realizację tej ostatniej został doceniony Nagrodą im. Konrada Swinarskiego.
Drugi z uhonorowanych w Łódzkiej Alei Gwiazd artysta zapisał się na kartach historii filmu jako twórca bezkompromisowy, nowatorski i idący pod prąd.
Reżyser, scenarzysta i pisarz Andrzej Żuławski urodził się 22 listopada 1940 r. we Lwowie. Szkołę średnią ukończył we Francji. Studiował na wydziale reżyserii wyższej szkoły filmowej IDHEC w Paryżu (Institut des Hautes Etudes Cinematographiques, ukończył ją w 1965 r.).
Na początku filmowej kariery był asystentem i drugim reżyserem u Andrzeja Wajdy na planach filmów "Samson" (1961), "Miłość dwudziestolatków" (1962) i "Popioły" (1965).
Debiutem Żuławskiego była "Trzecia część nocy" z 1971 r., z akcją osadzoną w czasie II wojny światowej. Tematyka okupacyjna jest w tym filmie tłem dla rozważań o uniwersalnych problemach: miłości, wierności, odwadze i śmierci.
W 1972 r. Żuławski zrealizował film grozy "Diabeł", który cenzura zatrzymała na 16 lat (premiera odbyła się dopiero w 1988 r.), a następny film, "Najważniejsze to kochać" (1975), nakręcił poza Polską; była to wspólna produkcja RFN, Francji i Włoch, w obsadzie znaleźli się Romy Schneider i Klaus Kinski.
W "Opętaniu" z 1981 r., dramacie psychologicznym z cechami horroru, uważanym przez wielu krytyków za najlepszy film Żuławskiego, zagrali Isabelle Adjani i Sam Neill.
Kolejnymi filmami Żuławskiego były "Kobieta publiczna" (1984, Francja) i "Narwana miłość" (1985, Francja). "Narwana miłość" to swobodna adaptacja powieści Fiodora Dostojewskiego "Idiota".
W 1989 r. odbyła się polska premiera filmu fantastycznego Żuławskiego "Na srebrnym globie", o grupie badaczy kosmosu, którzy opuszczają Ziemię w poszukiwaniu wolności i szczęścia, lądują na nieznanej planecie i rozpoczynają budowę nowej cywilizacji. Żuławski pracował nad tym filmem 12 lat (produkcję blokowały w międzyczasie władze PRL). Scenariusz oparł na powieści stryjecznego dziadka, pisarza Jerzego Żuławskiego.
Żuławski miał też w dorobku filmy: "Borys Godunow" (1989, Francja/Jugosławia/Hiszpania), "Moje noce są piękniejsze niż twoje dni" (1989, Francja), "Błękitna nuta" (1990, Francja), "Szamanka" (1996, Polska/Francja), "Wierność" (2000, Francja).
W 2015 r. Żuławski otrzymał nagrodę dla najlepszego reżysera za film "Kosmos" na festiwalu w Locarno. Zmarł 17 lutego 2016 roku, kilka miesięcy po jego premierze.(PAP)
Autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ dki/
