Prezes IPN dr Karol Nawrocki. Fot. PAP/P. Polak
Z niedowierzaniem i smutkiem przyjąłem dzisiejszą decyzję Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej ws. likwidacji Stowarzyszenia Memoriał. Tą decyzją państwo rosyjskie potwierdza, że nie jest zainteresowane dialogiem opartym na prawdzie historycznej – napisał w oświadczeniu prezes IPN dr Karol Nawrocki.
"Memoriał od końca lat 80-tych skupia wokół siebie środowiska organizacji dbających o upamiętnianie ofiar sowieckiego totalitaryzmu oraz walczy o prawa człowieka. Powstanie i funkcjonowanie Memoriału było namacalnym dowodem na demokratyzację życia publicznego w Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, a później w Federacji Rosyjskiej" - podkreślił prezes IPN w przesłanym PAP we wtorek oświadczeniu.
Jak zaznaczył, w dużej mierze dzięki działalności Memoriału wiedza o sowieckim systemie represji i jego ofiarach dotarła do obywateli Federacji Rosyjskiej i całego świata. "Działacze Stowarzyszenia, poprzez zainicjowanie uchwalonej w 1991 r. ustawy o ofiarach represji politycznych, przywrócili cześć i godność milionom Rosjan i osobom innych narodowości prześladowanym i zamordowanym przez sowiecki aparat represji" - wskazał dr Nawrocki.
Sąd Najwyższy Rosji nakazał likwidację stowarzyszenia Memoriał
Przypomniał, że dokumenty, do których dotarli członkowie Stowarzyszenia, poszerzyły naszą wiedzę m. in. o GUŁagu, "wielkim głodzie" na Ukrainie i zbrodni katyńskiej. "Instytut Pamięci Narodowej od lat współpracuje z Memoriałem. Dzięki materiałom uzyskanym od Stowarzyszenia mógł powstać Indeks Represjonowanych. W efekcie tysiące Polaków poznało losy swych bliskich, którzy byli represjonowani i zginęli na Wschodzie" - zaakcentował.
W 2012 r. Stowarzyszenie - jak podkreślił - zostało uhonorowane za swą działalność przez IPN nagrodą Kustosz Pamięci Narodowej. W tym samym roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP wyróżniło Memoriał nagrodą "Pro Dignitate Humana" za ujawnianie prawdy o zbrodni katyńskiej.
J. Kumoch o nakazie likwidacji stowarzyszenia Memoriał: skandaliczna decyzja, próba zagłuszania sumienia Rosji
"Działalność Memoriału jest realną szansą na pojednanie między Rosjanami i innymi narodami, które doświadczyły sowieckiego totalitaryzmu. Likwidacja Stowarzyszenia Memoriał może zniweczyć efekty wieloletniej pracy i wzmocnić narrację skrajnych grup politycznych, które negują zbrodnie komunistyczne" - napisał prezes IPN.
"Akcja władz rosyjskich wymierzona w Memoriał wpisuje się w szeroko zakrojoną kampanię zwalczania niezależnych ośrodków badawczych i niszczenia społeczeństwa obywatelskiego. Nie możemy bezczynnie przyglądać się temu procesowi – protestujmy, mówmy jednym głosem w obronie Memoriału: prawdy nie da się zabić czy zapomnieć. I niech o tym pamiętają rosyjscy decydenci" - dodał.
Sąd Najwyższy Rosji nakazał we wtorek likwidację stowarzyszenia Memoriał, zajmującego się badaniem zbrodni stalinowskich. Przychylił się tym samym do wniosku prokuratury generalnej w sprawie likwidacji stowarzyszenia, jego regionalnych oddziałów i "innych strukturalnych organizacji". Przedstawiciele organizacji zapowiadają odwołanie od tej decyzji. (PAP)
akn/ aszw/
