III Powstanie Śląskie: powstańczy ciężki karabin maszynowy Maxim wz. 1908 na podstawie saneczkowej w akcji nad Odrą. Fot. NAC
Sylwetki szerzej nieznanych, a często zapomnianych, bohaterów okresu Powstań Śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku, przypomni wystawa wieńcząca projekt badawczo-popularyzatorski „100/100 – przywróćmy pamięć powstańcom”. Jej otwarcie zaplanowano na najbliższy czwartek w Katowicach.
W minionych trzech latach na Górnym Śląsku obchodzono setne rocznice trzech powstań śląskich z lat 1919-1921, które przyczyniły się do włączenia części Górnego Śląska do Polski w 1922 roku.
"Sto lat temu powstania śląskie i akcja plebiscytowa miały wielu bohaterów. Niektórzy z nich są dobrze znani, o innych zapomniano. Dzisiaj chcemy poznać ich imiona, czyny, radości, niejednokrotnie dramaty" - wyjaśniali inicjatorzy przedsięwzięcia, zachęcając do podzielenia się pamięcią o bohaterach naszej historii.
Akcję "100/100 - przywróćmy pamięć powstańcom" zainicjowało Stowarzyszenie Pokolenie, we współpracy z Muzeum Śląskim w Katowicach, Fundacją Ślązacy.pl i Towarzystwem Poszukiwań Historycznych. Pomysłodawcy zaapelowali do potomków powstańców śląskich o podzielenie się wspomnieniami o nich oraz relacjami o ich - często tragicznych - losach.
Kalendarium Powstań Śląskich
"Sto lat temu powstania śląskie i akcja plebiscytowa miały wielu bohaterów. Niektórzy z nich są dobrze znani, o innych zapomniano. Dzisiaj chcemy poznać ich imiona, czyny, radości, niejednokrotnie dramaty" - wyjaśniali inicjatorzy przedsięwzięcia, zachęcając do podzielenia się pamięcią o bohaterach naszej historii.
Zwieńczeniem projektu będzie otwierana w najbliższy czwartek w Muzeum Śląskim w Katowicach wystawa, prezentująca 15 najciekawszych sylwetek zgłoszonych przez rodziny powstańców i działaczy plebiscytowych. Na ekspozycję złoży się 30 plansz z biogramami opracowanymi w oparciu o relacje rodzinne i dokumenty pochodzące m.in. z Centralnego Archiwum Wojskowego i Archiwum Państwowego w Katowicach.
Wśród prezentowanych postaci są znani działacze plebiscytowi m.in. bliscy współpracownicy Wojciecha Korfantego w Polskim Komisariacie Plebiscytowym: dr Maksymilian Hanke, Leonard Kuntze czy dr Maksymilian Wilimowski.
Wystawa przybliży też sylwetki Wilhelma Chroboka - jednego z nielicznych szeregowców odznaczonych Krzyżem Srebrnym V klasy Orderu Wojennego Virtuti Militari, czy Stefanii Knapikówny - działaczki Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, później sekretarki Wojciecha Korfantego.
Wystawa przybliży też sylwetki Wilhelma Chroboka - jednego z nielicznych szeregowców odznaczonych Krzyżem Srebrnym V klasy Orderu Wojennego Virtuti Militari, czy Stefanii Knapikówny - działaczki Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, później sekretarki Wojciecha Korfantego.
Powstania Śląskie
W okresie II wojny światowej losy wielu powstańców były tragiczne. Wojciech Sapeta, powstaniec z Imielina, zginął w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Późniejsi policjanci Jan Powała i Piotr Urbańczyk zostali zamordowani przez Sowietów w 1940 r. w Twerze. Karol Frelich i Mikołaj Witczak jr. po II wojnie światowej byli prześladowani i więzieni przez władze komunistyczne. Także ich historię przypomni katowicka wystawa. W jej otwarciu wezmą udział potomkowie powstańców śląskich.
Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objęli premier Mateusz Morawiecki i marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski. Partnerami projektu są: Fundacja PKO BP, Fundacja KGHM Polska Miedź, Totalizator Sportowy, Węglokoks i Jastrzębska Spółka Węglowa. Szczegóły inicjatywy można znaleźć na stronie internetowej www.100bohaterow.pl. Wystawie, którą będzie można zwiedzać za darmo, towarzyszy bogato ilustrowany archiwaliami katalog.(PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ amac/
