Projektem ustawy o Akademii Kopernikańskiej zajmie się sejmowa komisja edukacji, nauki i młodzieży. Posłowie – w głosowaniu przeprowadzonym w nocy z czwartku na piątek - nie zgodzili się na odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.
Przedstawiony przez prezydenta Andrzeja Dudę projekt krytycznie oceniła Koalicja Obywatelska, Lewica, PSL-Koalicja Polska, Konfederacja, Polska 2050 i Porozumienie, uznając, że jest on zły, szkodliwy, zbędny i kuriozalny. Za pracami było PiS, dostrzegając celowość rozwiązań.
Za odrzuceniem projektu w pierwszym czytaniu było 188 posłów, 246 było przeciw, a siedmiu wstrzymało się od głosu.
Autorzy regulacji podnoszą, że jej celem jest zwiększenie konkurencyjności i rozpoznawalności polskiej nauki w świecie. Akademia miałaby realizować program, obejmujący m.in. finansowanie badań naukowych, w tym przyznawanie: Stypendiów Kopernikańskich, Grantów Mikołaja Kopernika, wspieranie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, przyznawanie Nagród Kopernikańskich czy powoływanie Ambasadorów Akademii Kopernikańskiej.
Zgodnie z projektem ustawy, Akademię będzie tworzyło sześć Izb: Izba Astronomii i Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Izba Nauk Medycznych, Izba Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Izba Filozofii i Teologii, Izba Nauk Prawnych oraz Izba Laureatów Nagrody Kopernikańskiej.
Zgodnie z projektem raz na pięć lat organizowany będzie Światowy Kongres Kopernikański. Organizatorem Kongresu będzie Akademia. W związku z przypadającą w 2023 roku rocznicą 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika pierwszy kongres zostanie zorganizowany w tymże roku w Toruniu. Jego inauguracja nastąpi w dniu urodzin astronoma, tj. 19 lutego. Na Kongres zaproszeni zostaną badacze zajmujący się tematyką kopernikańską z całego świata.
Łączne wydatki dla budżetu państwa związane z obwiązywaniem ustawy w zakresie kosztów organizacji i funkcjonowania można szacunkowo określać na kwotę 25 mln zł rocznie - wskazano w uzasadnieniu ustawy.
"Podkreślić trzeba, że proponowane w przedmiotowym projekcie rozwiązania nie mają na celu +dublowania+, ani tym bardziej znoszenia czy zastępowania, funkcjonujących już instytucji naukowych, zwłaszcza Polskiej Akademii Nauk. Przeciwnie – poprzez wprowadzenie elementu rywalizacji pomiędzy istniejącymi już i tworzonymi podmiotami, wywołany zostanie pożądany, korzystny stan efektywnej i konstruktywnej konkurencji w dziedzinie badań i naukowej współpracy międzynarodowej" - zaznaczono w uzasadnieniu.
Instytucje środowiska akademickiego, m.in. Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Polska Akademia Nauk zaapelowały pod koniec marca do prezydenta Andrzeja Dudy o wycofanie projektu dotyczącego Akademii Kopernikańskiej i o wstrzymanie prac nad nim. Napisano w nim, że "przedłożony projekt wywołuje poważne kontrowersje merytoryczne w środowisku akademickim, jest źródłem wielu negatywnych emocji i obaw wśród polskich uczonych". (PAP)
Autor: Katarzyna Lechowicz-Dyl
ktl/ mrr/
