Zmarła Halina Winiarska-Kiszkis, aktorka i działaczka społeczna

Halina Winiarska-Kiszkis urodziła się 8 października 1933 roku w Chrzanowie. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Później rozpoczęła pracę aktorską w amatorskim teatrze Nurt w Nowej Hucie.

W latach 1956–1958 występowała w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie grając rolę Kamy w Faraonie według Prusa, zdała eksternistyczny egzamin aktorski i otrzymała uprawnienia zawodowego aktora.

W 1966 związała się z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, gdzie na początku zagrała Ewę w dramacie Tadeusza Różewicza "Wyszedł z domu" (reż. Jerzy Goliński). Miała na swoim koncie ponad sto ról teatralnych, kilkanaście filmowych. Zasłynęła jako mistrzyni repertuaru klasycznego, grając m.in. tytułową "Elektrę" w tragedii Sofoklesa (reż. Jerzy Zegalski), królową w "Królu Ryszardzie II" Shakespeare’a, Ifigenię w "Ifigenii w Taurydze" Goethego, Gertrudę w "Hamlecie" Shakespeare’a (reż. Marek Okopiński), tytułowe role w "Marii Stuart" Schillera (reż. Jerzy Hoffmann) i w "Helenie" Eurypidesa (reż. Stanisław Hebanowski), Raniewską w "Wiśniowym sadzie" (reż. Krzysztof Babicki).

Do jej najwybitniejszych kreacji w repertuarze współczesnym należały: Molly Bloom w "Ulissesie" według Joyce’a (reż. Zygmunt Hubner), tytułowa rola w "Matce" Witkacego (reż. Tadeusz Minc), role w sztukach Albeego w reżyserii Hebanowskiego: Marta w "Kto się boi Virginii Woolf?" i Alicja w "Maleńkiej Alicji".

Wystąpiła też w kilkudziesięciu przedstawieniach Teatru TV (m.in. jako Pani Alving w "Upiorach" Ibsena, Hrabina w "Wallensteinie" Schillera i Klytajmestra w "Elektrze" Eurypidesa. Wykreowała kilkanaście postaci filmowych, m.in. w opartym na autentycznych wydarzeniach filmie "Zagrożenie" Wacława Florkowskiego.

Wykładała w Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, w gdańskim Biskupim Seminarium Duchownym i Liceum Jezuitów w Gdyni. Była członkinią SPATiF-ZASP. Występami w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80 wspierała strajkujących robotników. Trzy miesiące później uczestniczyła w strajku okupacyjnym pracowników służby zdrowia, oświaty i kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Od września 1980 roku pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Zakładowej "Solidarności" w Teatrze Wybrzeże. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana (13.12.1981 – 19.01.1982).

Artystycznie angażowała się podczas mszy za Ojczyznę w gdańskich kościołach i w sierpniu 1988 roku w trakcie strajków w Stoczni Porcie Gdańskim. W 1989 roku weszła w skład Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Gdańsku.

Otrzymała wiele nagród, m.in. Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Pomorską Nagrodą Artystyczną. Była laureatką Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska "Neptun".

W 2020 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.

Była żoną aktora Jerzego Kiszkisa. (PAP)

autor: Piotr Mirowicz

pm/ lena/