Jedna z plansz komiksu. Źródło: Fundacja Animacja
Zilustrowane relacje mieszkańców warszawskiej Pragi dotyczące głównie czasów II wojny światowej opublikowano w formie komiksu „Praga Gada. O wojnie!”. Jego prezentacja, z udziałem m.in. autorów wspomnień, odbędzie się w sobotę w stołecznym Domu Kultury TuPraga.
Publikację zilustrowali znani polscy i zagraniczni rysownicy – Michał Śledziński, Maciej Szymanowicz, Krzysztof Ostrowski, Przemysław Truściński, a także Alberto Pagliaro z Włoch, Tony Sandoval z Meksyku i Konstantin Komardin z Rosji. Do komiksu dołączono najlepsze obrazkowe adaptacje wspomnień prażan, wyłonione w drodze konkursu.
Na komiks składa się 11 opowieści – większość dotyczy II wojny światowej, choć przedstawiono także historie z czasów I wojny oraz z okresu po 1945 r., opowiadającą o powrocie do Polski repatriantów ze Wschodu.
„Podczas wywiadów z seniorami z warszawskiej Pragi okazało się, że zdecydowaną większość relacji stanowią wspomnienia z czasów II wojny światowej – na ten okres nałożyło się ich dzieciństwo (...). Wojna jawi się w tych opowieściach w bardzo osobisty sposób, inny niż na kartach podręczników do historii” – tłumaczył PAP Przemysław J. Olszewski, antropolog kultury i współtwórca Fundacji Animacja, która wydała publikację.
Na komiks składa się 11 opowieści – większość dotyczy II wojny światowej, choć przedstawiono także historie z czasów I wojny oraz z okresu po 1945 r., opowiadającą o powrocie do Polski repatriantów ze Wschodu.
„Nie jest to jednak komiks stricte historyczny, ilustrowana wykładnia polityki historycznej, ale antropologiczny” – charakteryzował komiks Olszewski. Jego zadaniem – wyjaśnił – jest oddanie klimatu życia codziennego mieszkańców Pragi, okupowanej przez wojska niemieckie, a potem sowieckie. „Nie zabrakło także, tak bliskich dziecięcemu widzeniu świata, elementów fantastycznych i symbolicznych” – dodał jeden z pomysłodawców powstania publikacji.
Jak podkreślił II wojna światowa doświadczyła mieszkańców prawobrzeżnej dzielnicy Warszawy w szczególny sposób. „Praga w 25 proc. została zniszczona przez wojnę, była oszpecona lejami po bombach, zasiekami, bunkrami. Na ulicach znajdowały się ludzkie zwłoki, wokół panował głód i strach. Działania wojenne także miały miejsce, choć nie w takim natężeniu, jak w przypadku lewobrzeżnej Warszawy. Wisła była naturalną granicą, przez którą zszokowani prażanie obserwowali bombardowania m.in. podczas powstania warszawskiego” – opowiadał Olszewski.
Komiks powstał w ramach projektu Archiwum Historii Mówionej Inaczej "Praga Gada", realizowanego od 2010 r. przez Fundację Animacja. W jego ramach zbierane są ustne wspomnienia mieszkańców prawobrzeżnej Warszawy; do tej pory zarejestrowano blisko 500 godzin rozmów z praskimi seniorami, dotyczących XX-wiecznych dziejów Polski.
„Szukamy takich miejsc, w których +z dziada pradziada+ żyją autentyczni warszawiacy, pamiętający stolicę m.in. z czasów wojny” – wyjaśnił Olszewski odwołując się do działań fundacji na rzecz popularyzacji historii Warszawy po prawej stronie Wisły.
W ramach spotkań z historią obrazkową fundacja organizowała wiosną 2013 r. w praskim Domu Kultury TuPraga wykłady poświęcone m.in. technikom powstawania komiksu oraz sposobom przedstawiania za jego pomocą przeszłości.
W planach fundacji jest również wydanie w 2014 r. drugiego tomu antologii "Praga Gada. O pokoju", obejmującego wspomnienia mieszkańców Pragi z okresu międzywojennego oraz PRL-u.
Projekt "Praga Gada" jest współfinansowany z funduszy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Patronem medialnym projektu jest portal historyczny dzieje.pl prowadzony przez Polską Agencję Prasową i Muzeum Historii Polski.(PAP)
wmk/ abe/
