Pałac Staszica w Warszawie. Fot. PAP/R. Pietruszka
1 sierpnia w uroczystym spotkaniu Środowiska Batalionów AK „Gustaw” i „Harnaś" z okazji 78. rocznicy rozpoczęcia Powstania Warszawskiego wezmą udział kombatanci oddziałów powstańczych Śródmieścia i Starego Miasta.
1 sierpnia w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica w Warszawie odbędzie się uroczyste spotkanie Środowiska Batalionów AK „Gustaw” i „Harnaś" z okazji 78. rocznicy rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. W wydarzeniu wezmą udział kombatanci oddziałów powstańczych Śródmieścia i Starego Miasta.
Zostaną także zaprezentowane oryginalne materiały archiwalne z 1944 roku, dotyczące walk powstańczych w rejonie Śródmieścia Północnego i Starego Miasta, pochodzące z zasobu Archiwum Akt Nowych (AAN).
Wydarzenie połączone będzie z prezentacją historyczno-biograficznej publikacji „Pamięć nie umiera”, która zawiera relacje pochodzące z zasobu AAN.
"Będzie to wyjątkowe wydarzenie, ponieważ powstańcy spotkają się dokładnie w tym samym miejscu, w którym 78 lat temu walczyli z Niemcami. Podczas Powstania Warszawskiego Pałac Staszica był jedną z najważniejszych redut powstańczych w tym rejonie" - powiedział w rozmowie z PAP archiwista Rafał Kierzkowski z Archiwum Akt Nowych.
"Będzie to wyjątkowe wydarzenie, ponieważ powstańcy spotkają się dokładnie w tym samym miejscu, w którym 78 lat temu walczyli z Niemcami. Podczas Powstania Warszawskiego Pałac Staszica był jedną z najważniejszych redut powstańczych w tym rejonie" - powiedział w rozmowie z PAP archiwista Rafał Kierzkowski z Archiwum Akt Nowych.
9 sierpnia 1944 roku Pałac Staszica został obsadzony przez żołnierzy Zgrupowania AK "Harnaś". W jego skład wchodziły kompanie „Genowefa”, „Grażyna” oraz Oddział Specjalny, współtworzące Batalion AK „Gustaw". Utworzono stanowiska strzeleckie w Sali Lustrzanej, w lewym skrzydle oraz na schodach i podeście między parterem a piętrem. Kwatery żołnierskie znajdowały się w podziemiu pod zachodnim skrzydłem budynku.
Pod koniec sierpnia walkę obrońców Pałacu Staszica dokumentowali fotografowie Sylwester Braun "Kris" i Jerzy Tomaszewski oraz operatorzy powstańczej kroniki filmowej.
W dniach 23-24 sierpnia powstańcy zdobyli budynek Komendy Policji po przeciwnej stronie Krakowskiego Przedmieścia, jednak szturm na niemieckie pozycja w budynkach Uniwersytetu Warszawskiego nie powiódł się.
W nocy 6/7 września 1944 r. dowódca Oddziału Specjalnego ppor. Seweryn Krzyżanowski podjął decyzję o ewakuacji na zachodnią stronę Nowego Świat. W trakcie walk Pałac Staszica uległ zniszczeniu w ok. 60 proc.
Organizatorami uroczystości są Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Środowisko Byłych Żołnierzy Batalionów „Gustaw” i „Harnaś” oraz Archiwum Akt Nowych.(PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ dki/
