Otwarcie wystawy Zamku Królewskiego w Warszawie - Muzeum „Jan Piotr Norblin. Sentymentalny reporter”. Fot. PAP/M. Obara
Prace artysty uważanego za ojca polskiego malarstwa rodzajowego prezentowane są na wystawie „Jan Piotr Norblin. Sentymentalny reporter”. Ekspozycja malarza-batalisty, z zamiłowania rembrandtysty, z powołania – dworskiego dekoratora, czynna będzie od 9 września do 11 grudnia w Pałacu pod Blachą w Warszawie.
Jest to pierwsza monograficzna prezentacja prac tego artysty w dziejach Zamku Królewskiego w Warszawie, z którego zbiorów pochodzi 125 prac - oleje, gwasze, akwarele, rysunki kreślone tuszem i akwaforty. Wśród eksponatów znajdują się m.in. prace dotąd nieznane lub dotychczas uznawane za zaginione.
"Wystawa prezentuje różnorodność sztuki Norblina, a zarazem szerokie spectrum zamkowej kolekcji" – zaznaczyła w wypowiedzi dla PAP Marta Zdańkowska, kurator wystawy. "Od kompozycji fete galante ukazujących wytworne towarzystwo na łonie natury poprzez widoki królewskiej letniej rezydencji i sceny dokumentujące ówczesną rzeczywistość polityczną aż po kronikarskie ujęcia ulic i przedstawienia wędrownych teatrzyków" – przedstawia tematykę twórczości Norblina kuratorka.
Według Zdańkowskiej, godna polecenia jest część poświęcona rembrandtyzmowi. "Norblin był jednym z najwierniejszych admiratorów i naśladowców sztuki Rembrandta. W twórczości wielkiego Holendra szczególnie fascynowały go światłocienie" – zauważyła kuratorka.
Choć Jan Piotr Norblin był Francuzem, to właśnie nad Wisłą w pełni rozwinął się jego talent. Uważany jest za ojca polskiego malarstwa rodzajowego i jednego z czołowych artystów epoki stanisławowskiej. Jego prace do dziś – jak charakteryzuje kuratorka - oczarowują wirtuozerią i lekkością kreski oraz pełnym wdzięku kolorytem. Stanowią przy tym cenne źródło wiedzy na temat wydarzeń politycznych i życia codziennego różnych warstw społecznych w Rzeczypospolitej drugiej połowy XVIII w.
Jean-Pierre Norblin de la Gourdaine (1745-1830), znany później jako Jan Piotr, kształcił się w Paryżu pod okiem batalisty Francesco Casanovy oraz w Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Do Polski przybył w 1774 r. na zaproszenie Adama i Izabeli Czartoryskich. Początkowo zatrudniony jako nauczyciel rysunku książęcych dzieci szybko zyskał sławę jako nadworny dekorator i malarz arystokratycznej rodziny.
W swojej twórczości nawiązywał m.in. do stylu rokokowego spod znaku Antoine'a Watteau. Z powodzeniem malował i rysował sielankowe sceny przedstawiające wytworne towarzystwo podczas plenerowych zabaw. Twórczość Norblina zyskała uznanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Kilka jego prac trafiło do kolekcji monarchy. Artystę fascynowało też codzienne życie polskiej ulicy. Z kronikarskim zacięciem ukazywał targi, kiermasze i zatłoczone karczmy. Chętnie odtwarzał postaci wędrownych handlarzy, grajków, żebraków i naznaczone czasem, starcze fizjonomie. Artysta interesował się życiem politycznym naszego kraju. Zasłynął jako dokumentalista powstania kościuszkowskiego i wydarzeń związanych z uchwaleniem Konstytucji 3 Maja.
W 1804 r. Jan Piotr Norblin powrócił do Francji, gdzie mieszkał już do śmierci, nadal jednak tworzył dzieła inspirowane swoim trzydziestoletnim pobytem w Polsce. Nadwiślański krajobraz artysta darzył wielkim sentymentem. Jego obie żony były Polkami. W Polsce urodziły i wychowały się jego dzieci, "a sam Jan Piotr stał się protoplastą polsko-francuskiego rodu artystów" - jak przypomniała Zdańkowska.
Znaczna część prezentowanej kolekcji to nabytki pozyskane drogą zakupu w latach 2018–2022 dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Mecenasa Zamku – KGHM Polska Miedź S.A. Dopełnieniem zbioru są dzieła przekazane w tym roku w darze przez Fundację Zbiorów im. Ciechanowieckich.
Wystawa "Jan Piotr Norblin. Sentymentalny reporter" będzie czynna w Pałacu pod Blachą – muzeum Zamku Królewskiego w Warszawie od 9 września do 11 grudnia 2022 r. (PAP)
Anna Bernat
abe/ aszw/
