Krzyż Wolności i Solidarności. Fot. PAP/A. Reszko
22 działaczy opozycji antykomunistycznej, w tym trzy osoby pośmiertnie, otrzymało w piątek w Rzeszowie Krzyże Wolności i Solidarności. Nadane przez prezydenta Andrzeja Dudę odznaczenia wręczył wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma.
Jak zaznaczył, "odznaczenia pokazują, jak wielkim ruchem była Solidarność" "Był to ruch, który obejmował wszystkich Polaków; w każdym zawodzie, w każdej grupie wiekowej. Trzeba podkreślić, że to był największy ruch sprzeciwu w obozie komunistycznym" - mówił dr Szpytma. Jego członków łączył - dodał - "sprzeciw wobec ówczesnej władzy i miłość do Polski; do niepodległej i suwerennej".
Szpytma przypomniał, że wielu z odznaczonych było represjonowanych aresztami, więzieniem i internowaniem. "Ponad 10 osób w stanie wojennym zostało karnie powołanych do odbycia służby wojskowej" - podkreślił.
Wśród odznaczonych w piątek są m.in. osoby związane z legalnymi i konspiracyjnymi strukturami NSZZ "Solidarność", zaangażowane w działalność Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Stalowej Woli.
Szpytma przypomniał, że wielu z odznaczonych było represjonowanych aresztami, więzieniem i internowaniem. "Ponad 10 osób w stanie wojennym zostało karnie powołanych do odbycia służby wojskowej" - podkreślił.
G. Wołk: stan wojenny w ogromnym stopniu zachwiał zaufaniem międzyludzkim
W imieniu wyróżnionych podziękował Wit Tybulczuk. W 1980 roku był lekarzem przychodni zakładowej Łańcuckiej Fabryki Śrub; pełnił tam funkcje kierownika. Tworzył struktury "Solidarności" w Łańcucie, został członkiem zarządu związku w regionie rzeszowskim.
Po wprowadzeniu stanu wojennego kilkakrotnie przeprowadzano z nim rozmowy ostrzegawcze. W grudniu 1981 r. został odsunięty z zajmowanego stanowiska. Od początku stanu wojennego współorganizował podziemne struktury "Solidarności". Zaangażowany był także w działalność Duszpasterstwa Rolników, gdzie m.in. prowadził wykłady. W 1989 r. uczestniczył w odtwarzaniu struktur związkowych, wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Rzeszowie.
Podczas uroczystości w Rzeszowie Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali: Maria Barwińska, Mieczysław Bąk, Jan Czerwiński, Marian Janusz, Andrzej Kaczor, Marian Lenartowicz, Adam Łoziński, Marek Mazur, Józef Pietroniec, Zbigniew Piskorz, Tomasz Rokosz, ks. Henryk Rykała, Kazimierz Sanecki, Czesława Szpytma, Edward Tomczewski, Wit Tybulczuk, Adam Wilk, Zenon Zegarski i Tadeusz Zubel.
Pośmiertnie odznaczeni zostali: Waldemar Dziura, Julian Kurasiński i Zofia Litwin.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony prze parlament 5 sierpnia 2010 r., równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego tradycji nawiązuje.
Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Nadawany jest przez prezydenta Polski, na wniosek prezesa IPN, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL.(PAP)
Autor: Alfred Kyc
kyc/ aszw/
