Prof. Krzysztof Pyrć, Józef Ratajczak i Fundacja Ziko dla Zdrowia zostali laureatami XI edycji Medali św. Krzysztofa. Wyróżnienia są przyznawane osobom i instytucjom wspierającym Muzeum Krakowa i pomagającym w kultywowaniu krakowskich tradycji.
Medale zostały wręczone w środę podczas uroczystości w Sali Miedzianej Muzeum Krakowa. To coroczna uroczystość Muzeum Krakowa, które od 2011 roku wyróżnia osoby i instytucje, które wspierają merytorycznie i finansowo jego działania, a także pomagają w kultywowaniu krakowskich tradycji. Medale przyznawane są w trzech kategoriach: za wsparcie merytoryczne, finansowe oraz za kultywowanie krakowskich tradycji.
"Dzisiejsza uroczystość pokazuje, jak łączy się bieżące życie z historią. Jak to wszystko się potrafi splątać razem. Spotykaliśmy się ostatnio na podwójnej uroczystości, bo pandemia spowodowała, że wręczaliśmy nagrody za dwa lata. W tej chwili, nie martwiąc się tak bardzo o Covid, możemy z większym oddechem spotkać się i przyjąć naszych laureatów" - powiedział prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Za pomoc w przygotowaniu wystawy "Współistnienie" oraz jej programu towarzyszącego, w tym konsultacje dotyczące wirusa SARS-CoV-2 - w kategorii Wsparcie Merytoryczne - został wyróżniony prof. dr hab. Krzysztof Pyrć, biolog i biotechnolog, specjalista w zakresie mikrobiologii i wirusologii. Ekspozycja otwarta w lipcu 2022 roku stała się opowieścią o czasach zarazy ukazanych z perspektywy mieszkańców Krakowa.
"Dziś lęki związane z koronawirusem zostały po części oswojone. Pamiętamy jednak doskonale strach, jaki towarzyszył nam od pierwszych dni pandemii. Pamiętamy opustoszałe ulice Krakowa. Pamiętamy chaos informacyjny i własną dezorientację. Pamiętamy rosnące z dnia na dzień statystyki zachorowań i śmierci. Nie zapomnimy też nigdy pańskiego wsparcia w najtrudniejszych chwilach" - zwrócił się podczas laudacji Mateusz Zdeb, kurator ekspozycji, i przypomniał o pomocy naukowca przy pracy nad nią.
W 2020 roku, po wybuchu pandemii SARS-CoV-2, prof. Pyrć stanął na czele zespołu prowadzącego badania nad wirusem w Małopolskim Centrum Biotechnologii i został powołany na członka zespołu doradczego ministra nauki i szkolnictwa wyższego "do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19".
"Zauważyłem, że nie doceniałem muzeów. Nie doceniałem złapania chwili. Przeżycia, emocje, które w nas wszystkich wtedy buzowały, one znikają i zamieniają się w coś zupełnie innego. Zacząłem doceniać, że ktoś próbuje uchwycić ten moment, złapać te chwile i zamknąć je jak w bursztynie, żebyśmy jakiś czas później mogli sobie przypomnieć, co się działo, i się z tego uczyli" - powiedział laureat.
Natomiast za wsparcie merytoryczne i finansowe prac nad wystawą "Współistnienie" oraz jej programu towarzyszącego Medal św. Krzysztofa trafił do Fundacji Ziko dla Zdrowia. Organizacja dobroczynna prowadząca działania w obszarze promocji i ochrony zdrowia, realizująca programy dotyczące edukacji, rzetelnego poradnictwa oraz pomocy osobom w potrzebie otrzymała medal w kategorii "Wsparcie finansowe".
"Ale współpraca z Fundacją Ziko dla Zdrowia nie sprowadzała się jedynie do dofinansowania prac nad wystawą. Dziękujemy także za pomoc merytoryczną, zarówno przy przygotowaniu ekspozycji, jak i wydarzeń jej towarzyszących. Za bezproblemowe kontakty, szybkie reagowanie na nasze pytania i prośby, a także promowanie wystawy" - podkreślił w laudacji Mateusz Zdeb. Fundację reprezentował podczas uroczystości jej prezes Jan Zając, który zaznaczył, że "w DNA firmy jest pomaganie".
"Będziemy zawsze pomagać, dlatego też, że mimo że jesteśmy siecią ogólnopolską, jesteśmy z Krakowa, jesteśmy bardzo silnie związani z Krakowem emocjonalnie, ale również tymi genami krakowskimi. Jesteśmy przesiąknięci tradycją krakowską. Mimo że jesteśmy już teraz dużą korporacją, hołdujemy u nas wartościom bardzo tradycyjnym" - powiedział Jan Zając.
W kategorii "Kultywowanie krakowskich tradycji i obyczajów" Medal św. Krzysztofa został przyznany Józefowi Ratajczakowi, flisakowi walczącemu o odtworzenie środowiska żywej, przyjaznej człowiekowi rzeki. Wyróżnieniem tym Muzeum Krakowa doceniło go za "kultywowanie tradycji flisackich i przekazanie galara +Szwajcarka+ pod opiekę Muzeum Krakowa".
"Dla krakowian Wisła była od wieków także miejscem rekreacji, wypoczynku. To tej części nadwiślańskich aktywności poświęcona jest wystawa +Wisła. Re-kreacja+, której mam przyjemność być kuratorem. Podczas prac nad nią poznałem wielu wyjątkowych ludzi, którzy z Wisłą związali swe życie. Jednym z nich jest pan Józef Ratajczyk" - mówił w laudacji Mateusz Niemiec.
Kurator ekspozycji przypomniał też, że od 2013 roku Ratajczak był opiekunem, bosmanem i dowódcą galara "Szwajcarka", który powstał pod jego kierownictwem. Zajmował się również jego konserwacją, naprawami, wyposażeniem i wykorzystaniem, a także organizował większość odbytych na "Szwajcarce" rejsów, wystaw czy koncertów. Podczas uroczystości laureat powiedział: "Jestem wdzięczny, zaszczycony i dumny z tego, że nasze krakowskie muzeum po raz kolejny pokazuje, że jest placówką nowoczesną. Że oprócz artefaktów materialnych pielęgnuje również dziedzictwo niematerialne. Muzeum, które przechowuje pamiątki włóczków krakowskich dopełnia swojej misji teraz, zajmując się również kultywowaniem tej niematerialnej tradycji, która by zginęła".
W kapitule Medalu św. Krzysztofa zasiadają prezydent miasta Jacek Majchrowski, przewodniczący Rady Muzeum Krakowa prof. Jacek Purchla, przewodniczący Stałej Konferencji Dyrektorów Muzeów Krakowskich Jacek Górski i dyrektor Muzeum Krakowa dr Michał Niezabitowski.
W gronie dotychczasowych laureatów Medali św. Krzysztofa są m.in. prof. Andrzej Chwalba, Maciej Moszew, prof. Aleksander Skotnicki, prof.Jerzy Wyrozumski, prof. Franciszek Ziejka, prof. Dariusz Kosiński, prof. Stanisław Waltoś, Państwowa Straż Pożarna w Krakowie, ArcelorMittal Poland, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, krakowskie środowisko medyczne. (PAP)
Autorka: Julia Kalęba
juka/ aszw/
