Wiele ważnych osobistości spoczywa na cmentarzach w Bielsku-Białej i okolicy. Wśród mogił odnaleźć można groby wybitnych działaczy narodowych i społecznych, bohaterów wojennych, naukowców i artystów. W Bielsku-Białej spoczywa dziadek św. Jana Pawła II.
Maciej Wojtyła, dziadek ze strony ojca późniejszego papieża, spoczywa na cmentarzu parafialnym Opatrzności Bożej w Białej, małopolskiej części Bielska-Białej. Zmarł 23 września 1923 r. Jego grobem opiekują się siostry z pobliskiego Zgromadzenia Zakonnego Córek Bożej Miłości.
Na tej nekropolii spoczywają również dwaj pięściarze - medalista Igrzysk Olimpijskich Zbigniew Pietrzykowski oraz przedwojenny wicemistrz Polski Tadeusz "Teddy" Pietrzykowski, który był więźniem m.in. niemieckich obozów Auschwitz i Neuengamme. Za drutami stoczył kilkadziesiąt walk, także z Niemcami. W obozie zetknął się z więzionym w nim o. Maksymilianem Kolbe.
W Białej spoczywa też Władysław Nehrebecki, reżyser filmów o przygodach Bolka i Lolka i innych znanych bielskich kreskówek. Miejsce ostatniego spoczynku znalazł tam również płk Józef Kossarek, obrońca Polski przed czeską agresją w 1919 r., bohater wojny z bolszewikami i dowódca pułku w kampanii wrześniowej.
Na cmentarzu Starym Bielsku pochowany został mjr Aleksander Tarnawski, cichociemny. Zmarł 4 marca 2022 r. w wieku 101 lat.
Na starym, nieczynnym już, cmentarzu ewangelickim w Bielsku pochowano m.in. niemieckiego botanika i farmaceutę Philippa Johanna Ferdinanda Schura. Jego największym dziełem był gruntowny opis flory Siedmiogrodu. Znajduje się tu także grób Theodora Sixta, austriackiego przedsiębiorcy i filantropa, który swoją okazałą willę zapisał miastu.
Na nowym cmentarzu luterańskim w Bielsku-Białej spoczywa biskup Jan Szarek, zwierzchnik polskich luteranów w latach 1991-2001.
Wielu wybitnych bielszczan pochowanych zostało na cmentarzu żydowskim. Tam pochowany został m.in. prof. Michael Berkowitz, sekretarz Teodora Herzla, twórcy syjonizmu; Karol Korn, architekt i budowniczy, twórca wielu najokazalszych gmachów w mieście, oraz Salomon Joachim Halberstam, bibliofil i kupiec, twórca składającej się z kilkuset pozycji kolekcji hebrajskich rękopisów i rzadkich druków. Spoczywa tam Salomon Pollak, austriacki radca cesarski, finansista, działacz społeczny i filantrop, wieloletni przewodniczący Izraelickiej Gminy Wyznaniowej w Bielsku i radny bielski w latach 1888-1920, jeden z głównych twórców wielkomiejskiego wizerunku dzisiejszego Bielska-Białej.
Bielski kirkut to jedyna żydowska nekropolia w Polsce, na której pochowani zostali także czterej muzułmanie - żołnierze, którzy zginęli podczas I wojny światowej.
W Zabrzegu koło Bielska-Białej spoczywa kpt. Henryk Flame ps. Bartek, dowódca największego oddziału NSZ, jaki po wkroczeniu Sowietów działał na Górnym Śląsku i w Beskidach. Stoczył wiele walk z UB i KBW. Najgłośniejszą akcją było zajęcie 3 maja 1946 r. Wisły w Beskidach. Flame został zastrzelony 1 grudnia 1947 r. przez milicjanta.
Cieszyńska nekropolia skrywa prochy m.in. polskich działaczy społecznych, w tym twórców Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, która doprowadziła ten region do odradzającej się Polski. To katolicki ksiądz Józef Londzin, luterański prawnik Jan Michejda i socjalista Tadeusz Reger. Spoczywają tu także wielcy polscy działacze społeczni na Śląsku - Karol Miarka i Paweł Stalmach.
Pochowano tam prochy płk. Gwidona Langera. Kierował Biurem Szyfrów. W jego zespole pracowali kryptolodzy i matematycy - Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, którzy załamali szyfry niemieckiej Enigmy. W lipcu 1939 r. przekazał ten sekret aliantom, dzięki czemu uzyskali narzędzie, które w istotny sposób przyczyniło się do zwycięstwa w II wojnie. Zmarł w 1948 r. w Szkocji.
Na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie spoczywają wybitni polscy działacze narodowi i społeczni, m.in. dr Andrzej Cińciała, Jan Łysek, ks. Jan Mamica i Józef Kiedroń. Miejsce spoczynku znaleźli tu światowej sławy dyrygent i wieloletni kierownik artystyczny Filharmonii w Katowicach Karol Stryja, tłumacz literatury czeskiej, który przełożył "Dzielnego wojaka Szwejka" na język polski Paweł Hulka-Laskowski, a także bokserski mistrz Polski Adolf "Bolko" Kantor.
Na cmentarzu "na gronicku" w Wiśle został pochowany założyciel i dyrektor artystycznego Ludowego Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" Stanisław Hadyna. Stworzył ponad 250 pieśni i 30 tańców oraz skomponował dwa koncerty fortepianowe i muzykę do filmów.
W Istebnej w Beskidzie Śląskim mieszkańcy składają kwiaty na grobie Gustawa Pilcha, pierwszego polskiego żołnierza, który poległ na tym terenie 1 września 1939 r. Mogiła znajduje się na tamtejszym cmentarzu ewangelickim.
W Górkach Wielkich spoczywa Zofia Kossak - pisarka, podczas wojny założycielka Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom im. Konrada Żegoty, który zastąpiła Rada Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu na Kraj. Uhonorowana za pomoc Żydom tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Więźniarka Auschwitz. Walczyła w Powstaniu Warszawskim.
W Oświęcimiu pochowana została Zofia Posmysz, pisarka i scenarzystka, była więźniarka niemieckich obozów Auschwitz, Ravensbrueck i Neustadt-Glewe, dama Orderu Orła Białego. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ ann/
