Fot. PAP/W. Jargiło
Setki wydarzeń w całym kraju, w tym m.in. akcję wspólnego śpiewania hymnu, Festiwal na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, koncerty, pokazy zabytkowych pojazdów, pikniki rodzinne – zaplanowano na przypadającą w piątek 104. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.
W obchody zaangażowane są zarówno duże instytucje kultury, jak i małe samorządowe instytucje i organizacje pozarządowe. W kalendarium na stronie Biura Programu "Niepodległa" już teraz można znaleźć ponad 1000 wydarzeń, z czego 900 to lokalizacje, w których śpiewany będzie hymn.
Weekend niepodległości rozpoczyna się w południe 10 listopada w Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Krakowskie Przedmieście 32), gdzie odbędzie się premiera filmu w technologii VR "Kino". Film wyprodukowano w nawiązaniu do przypadającej w tym roku 120. rocznicy stworzenia pierwszych polskich filmów fabularnych przez Kazimierza Prószyńskiego. Dzieło wprowadza widzów w świat ruchomych obrazów, a na koniec pokazuje, z przymrużeniem oka, jak mogło wyglądać kręcenie filmów 120 lat temu i jak to wygląda obecnie przy technologii VR. Pokazy filmu zaplanowano także w siedzibie Muzeum UW w trakcie Festiwalu Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu.
Wieczorem w wigilię Święta Niepodległości w Teatrze Polskim w Warszawie odbędzie się Koncert dla Niepodległej "…Oczy duszy mojej". Tegoroczna odsłona koncertu dotyczy nie tylko 104. rocznicy odzyskania niepodległości, ale jest nawiązaniem do trwającego właśnie Roku Romantyzmu Polskiego. Retransmisję koncertu będzie można obejrzeć 13 listopada na antenie TVP Kultura o godz. 15.20, później koncert pojawi się też na kanale YouTube Niepodległej. Za scenariusz i reżyserię odpowiada Miron Zajfert. Wystąpią: Orkiestra AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia, Chór Polskiego Radia z Krakowa, Ania Dąbrowska, Kasai, Adam Bałdych, Julia Marcell, Trio Bastarda i duet Sutari.
Największym projektem włączającym Polaków we wspólne świętowanie jest organizowana 11 listopada o godz. 12 akcja "Niepodległa do Hymnu".
"11 listopada w samo południe każdy Polak i przyjaciel Polski może zatrzymać się na chwilę, przyłączyć do organizowanych w okolicy uroczystości lub zorganizować wspólnie z bliskimi śpiewanie naszego hymnu. Możemy w ten sposób upamiętnić trud naszych przodków, którzy ponad wiek temu połączyli siły by odbudować Niepodległą" – powiedział Wojciech Kirejczyk, dyrektor Biura Programu "Niepodległa". "Hymn będziemy śpiewać między innymi w klasztorze na Jasnej Górze, w Toruniu, przed Zamkiem Królewskim w Warszawie czy pod Bazyliką Mariacką w Krakowie – gdzie również hejnaliści włączą się do akcji" – dodał dyrektor Kirejczyk.
W organizowanej już po raz 5. akcji będą brali również Polacy mieszkający poza granicami kraju. Na śpiewanie hymnu można się wybrać do Kairu, Rzymu, ale również do Nowego Jorku, Chicago, Paryża, w okolice Bristolu w Wielkiej Brytanii a nawet do miejscowości Czerkasy w Ukrainie.
Po odśpiewaniu Mazurka Dąbrowskiego, o godz. 13, w Warszawie rozpocznie się Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu. Zaplanowano m.in. parady uliczne, tańce, koncerty na żywo, pokazy zabytkowych pojazdów i przemarsze rekonstruktorów. Na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego powstanie scena muzyczna, na której wystąpią Enej i Zazula, Roxie Węgiel, LemON oraz IRA. Dziedziniec Akademii Sztuk Pięknych tradycyjnie stanie się strefą zabaw dla dzieci. Dla miłośników tańców ludowych z Wielkopolski, Suwalszczyzny, Rzeszowszczyzny czy z centralnej Polski "Niepodległa" przygotowała Scenę Tańców Polskich.
W całym kraju odbędą się wydarzenia organizowane przez instytucje kultury prowadzone i współprowadzone przez MKiDN. W upamiętnienie tegorocznej rocznicy ponownie włączyły się muzea narodowe oraz mniejsze muzea tematyczne.
W piątek Muzeum Wojska Polskiego w siedzibie głównej oraz w oddziałach na terenie Warszawy i w Poznaniu organizuje dni otwarte i pikniki rodzinne. W siedzibie głównej Muzeum w Warszawie (al. Jerozolimskie 3) w godz. 10–16. (ostatnie wejście na sale wystawowe będzie możliwe o godz. 15.30) odbędzie się piknik rodzinny pt. "Pokolenia - Święto Niepodległości dla młodszych i starszych". W programie m.in. prezentacja samochodów opancerzonych oraz pojazdów wojskowych. Zaplanowano także "stoisko klocków konstrukcyjnych COBI wraz z premierowym pokazem zestawu czołgu: Renault FT-17 wraz z figurką Józefa Hallera oraz samolotu MIG- 29 NATO Code +Fulcrum+ wyprodukowanych przez firmę COBI we współpracy z Muzeum Wojska Polskiego", a także "stoisko Warlord Games z planszami i figurkami do gier strategicznych o tematyce historycznej, gdzie będzie można stoczyć niejedną bitwę".
Podczas pikniku będzie można zobaczyć wybrane zbiory związane z wojną obronną 1939 r., wystawę planszową "Jeszcze Polska nie umarła" - poświęconą historii hymnu państwowego Rzeczpospolitej Polskiej oraz wystawę czasową "Zwycięstwo pod Zieleńcami 18 czerwca 1792 r. uwieńczone ustanowieniem Orderu Virtuti Militari". Na wystawie prezentowane są m.in.: pamiątki z okresu walk w obronie Konstytucji 3 maja, umundurowanie, dokumenty, broń palna, bogato zdobiona broń biała. Unikatowym obiektem jest oryginalny, srebrny order Virtuti Militari z monogramem króla Stanisława Augusta. Muzeum Wojska Polskiego podało, że na świecie znanych jest jedynie 10 egzemplarzy tego odznaczenia.
Archiwum Akt Nowych 10 listopada w godz. 9-15, w siedzibie AAN przy ulicy Hankiewicza 1 w Warszawie udostępni przedstawicielom mediów do sfilmowania lub wykonania zdjęć oryginalne archiwalia z okresu odzyskania niepodległości. Zaprezentowane zostaną wybrane najważniejsze dokumenty będące archiwalnym zapisem procesu odzyskiwania niepodległości. Wśród pokazywanych unikatów znajdą się akta Tymczasowej Rady Stanu, Rady Regencyjnej, Kancelarii Cywilnej Naczelnika Państwa oraz dokumenty dotyczące wybitnych mężów stanu m.in. Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
Z okazji Narodowego Święta Niepodległości w Muzeum Powstania Warszawskiego tradycyjnie odbędzie się Koncert Niepodległości. Na repertuar 14. Koncertu Niepodległości pt. "Contra Targovicam" składają się m.in. hybrydowe aranżacje polskich pieśni wojskowych i patriotycznych oraz kompozycje współczesne. Podczas piątkowego koncertu zaprezentowana zostanie współczesna kompozycja do "Pieśni o wójcie Albercie" | "Sequitur de quodam aduocato Cracouiensi" (wg. odpisu z 1441 r.), "Pieśń o Hołubku" (1588), "Marsz roku 1792" (1792), "Krakowiak Kościuszki | Bartoszu, Bartoszu"(1794), "Pieśń konfederatów barskich" (1843/~1975), kompozycja do utworu "Sieczże Szwedów, Potop Sienkiewicz" (1655/1886), kompozycja do "Ustawa sejmu o detronizacji Mikołaja I" (1831), "Margrabia Wielopolski" (1991), "Dylemat" (1983), kompilacja utworów "Rozszumiały się wierzby płaczące" (1943), "Patrol" (1946), "Wróżba" (1982).
Dopełnieniem repertuaru historycznego będzie współczesna kompozycje instrumentalne "1792. Contra Targovicam" oraz "Zdrada". Na zakończenie artyści wspólnie z publicznością zaśpiewają Mazurek Dąbrowskiego. Dyrektorem muzycznym i wokalistką Koncertu jest polsko-kanadyjska wokalistka Ola Turkiewicz (śpiew). Na scenie towarzyszyć jej będzie orkiestra Koncertu Niepodległości pod dyrekcją Tadeusza Wicherka w składzie: Anna Suda | An On Bast (syntezatory modularne, sampler, maszyna perkusyjna), Paweł Jabłoński (instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitary), Marcin Ritter (bas, kontrabas), Karol Domański (perkusja), Wojciech Hartman (I skrzypce), Paulina Mastyło-Fałkiewicz (I skrzypce), Kamila Szalińska-Bałwas (II skrzypce), Anna Szalińska-Zaziębło (II skrzypce), Agnieszka Klahs (altówka), Igor Kabalewski (altówka), Anna Lubiak-Osmycka (wiolonczela), Krystyna Wiśniewska (wiolonczela).
Obchody Narodowego Święta Niepodległości w Muzeum Niepodległości w Warszawie rozpoczną się o godz. 11 uroczystym odśpiewaniem Hymnu Narodowego, przy akompaniamencie uczniów z Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 4 im. Karola Szymanowskiego. Następnie odbędzie się koncert muzyki klasycznej i patriotycznej zatytułowany "Mater Polonia", poprzedzony prelekcją dr Beaty Michalec pt. "Ojcowie Niepodległości".
Gra miejska pt. "Zmierzch przed burzą" oraz gra dla dzieci "Mali reporterzy" to główne atrakcje tegorocznego 17. Przystanku Niepodległość, który Muzeum Historii Polski organizuje 11 listopada w Warszawie. Jak co roku udział w wydarzeniach jest wolny. Gra miejska przeniesie uczestników do Warszawy połowy XIX wieku i pozwoli im poznać kluczowe wydarzenia polityczne, które miały miejsce przed powstaniem styczniowym, a także pokaże jak w tamtym czasie rozwijało się miasto Warszawa. Dla rodzin przygotowano oddzielną ścieżkę gry pt. "Mali reporterzy". Dzieci będą miały szansę wcielić się w rolę dziennikarzy i dzięki wykonanym zadaniom uzupełnić artykuły w warszawskiej gazecie.
W Muzeum Łazienki Królewskie zaplanowano 11 listopada o godz. 13 piknik historyczny z udziałem kawalerzystów Pierwszego Pułku Szwoleżerów i Honorowego Szwadronu Przybocznego Prezydenta Rzeczypospolitej. O godz. 18. odbędzie się widowisko plenerowe "Noc Listopadowa" Stanisława Wyspiańskiego (finansowane z dotacji MKiDN, wydarzenie tylko na zaproszenia).
Od 11 do 13 listopada będzie można bezpłatnie zwiedzić wystawę stałą w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. W przededniu Narodowego Święta Niepodległości Muzeum organizuje o godz. 13 debatę naukową "Różnorodna Niepodległa" o – z dzisiejszej perspektywy – nieoczywistych i często mniej powszechnie znanych trudnościach i wyzwaniach pozaborczej rzeczywistości młodego państwa polskiego. Debata toczyć się będzie wokół jednoczenia ziem i prób ujednolicania najróżniejszych aspektów życia ludności po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Wstęp na debatę jest bezpłatny, jednak liczba miejsc ograniczona.
Tego samego dnia o godz. 17 zaplanowano prezentację makiet pomników dla dzielnicy Marszałka Piłsudskiego. "Przedwojenni urbaniści zaprojektowali zapierającą dech w piersiach dzielnicę im. Marszałka Piłsudskiego w samym sercu Warszawy. Cześć projektu będziecie mogli zobaczyć odwiedzając nasze Muzeum już od 10 listopada. Dzięki uprzejmości Związku Piłsudczyków część makiety trafi do muzealnej kolekcji, a przez świąteczny weekend będzie można ją oglądać w muzealnym Saloniku" - napisano na stronie muzeum. O godz. 18 na dziedzińcu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku odbędzie się wspólne śpiewanie pieśni patriotyczne przy ognisku.
11 listopada w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku w godz. 10-18 w odbędzie się prezentacja samochodów z dwudziestolecia międzywojennego. Zaplanowano także m.in. prezentację projektu "Żołnierze Niepodległości", koncert "Polskie hymny", warsztaty rodzinne "Kolej na Ciebie! Budujemy drewniany pociąg" oraz grę terenową "Różnorodna Niepodległa". O godz. 10 i 14.30 zaplanowano spacery z przewodnikiem po Sulejówku. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ aszw/
