Dyskusja poświęcona relacjom chrześcijańsko-żydowskim i modlitwa na kirkucie odbyły się w czwartek w Sandomierzu (Świętokrzyskie) w ramach centralnych obchodów XVII Dnia Judaizmu w Kościele katolickim.
W katedrze ponownie udostępniono publiczności opatrzony obecnie komentarzem XVIII-wieczny obraz, przedstawiający rzekomy żydowski mord rytualny.
Dzień Judaizmu obchodzony jest w tym roku pod hasłem „Pan jest moją mocą (…). Jemu zawdzięczam moje ocalenie” - zaczerpniętym z Księgi Wyjścia. Podczas spotkania inauguracyjnego w Zamku Kazimierzowskim ordynariusz diecezji sandomierskiej, bp Krzysztof Nitkiewicz mówił: Motto dnia uświadamia nam obecność Boga w dziejach narodów i w dziejach poszczególnych osób, podczas wędrówki przez różne pustynie tego świata – w trudnym momentach i momentach szczęścia. Te słowa kierują naszą nadzieję, ku nadejściu oczekiwanego dnia, w którym wszystkie ludy, będą wzywały Pana jednym głosem (...) Idziemy ku tej chwili razem, świadomi, że po wiekach dramatycznych konfliktów, napięć, wrogości, relacje Kościoła katolickiego z judaizmem stają się coraz bardziej przyjazne i owocne. Z dialogu wchodzimy na drogę przyjaźni".
Ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner przypomniał, że były pozytywne, jak i złe momenty w relacjach polsko-żydowskich, ale przez 900 lat, historia obu narodów, była wspólną. Zwrócił uwagę, że Polacy stanowią najliczniejszą grupę osób, uhonorowanych medalami Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata – otrzymują je osoby, które z narażeniem życia ratowały Żydów w czasie II wojny światowej.
Naczelny rabin Polski Michael Schudrich podkreślił, że nigdy relacje między Kościołem katolickim a judaizmem nie były tak dobre, jak teraz. „To nie znaczy, że można siedzieć i się cieszyć. To jest ten moment historii oraz nasz wyjątkowy obowiązek i wyzwanie, w jaki sposób iść dalej na drogę przyjaźni” - dodał.
Ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner przypomniał, że były pozytywne, jak i złe momenty w relacjach polsko-żydowskich, ale przez 900 lat, historia obu narodów, była wspólną. Zwrócił uwagę, że Polacy stanowią najliczniejszą grupę osób, uhonorowanych medalami Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata – otrzymują je osoby, które z narażeniem życia ratowały Żydów w czasie II wojny światowej.
Podczas panelu dyskusyjnego w Muzeum Diecezjalnym rozmawiano m.in. na temat obrazu autorstwa Carla de Prevo i jego uczniów. Zasłonięto go w 2006 r., bo jego obecność powodowała rożne komentarze i protesty osób, które nie zawsze znały kontekst historyczny powstania dzieła.
Obecnie obrazowi towarzyszy tablica, z informacją: "Obraz ten przedstawia rzekomy mord rytualny, który miałby być dokonany przez sandomierskich Żydów w celu dodania krwi dziecka chrześcijańskiego do macy używanej w czasie Paschy. Wydarzenie to nie jest zgodne z prawdą historyczną, a co więcej nigdy nie mogło mieć miejsca, gdyż prawa judaizmu zabraniają spożywania krwi. Żydzi nie mogli dokonywać i nie dokonali mordów rytualnych. Z powodu podobnych oskarżeń byli często prześladowani i mordowani, jak to wydarzyło się również w Sandomierzu. Począwszy od XIII wieku papieże zabraniali rozpowszechniania tego rodzaju fałszywych zarzutów i bronili Żydów przed nimi”.
Treść przesłania przygotowała Polska Rady Chrześcijan i Żydów, Komitet ds. Dialogu z Judaizmem Konferencji Episkopatu Polski, przy konsultacji ze stroną żydowską.
Przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem KEP, bp Mieczysław Cisło, podkreślił, że nadal potrzeba edukacji, na temat historii powstania obrazu – głównie młodych ludzi, ale także przewodników turystycznych, którzy często „za fakt historyczny przyjmowali treść obrazu”.
Rabin Schudrich powiedział, że tablica to „bardzo mądre rozwiązanie” i było możliwe dzięki współpracy z Kościołem.
Uczestnicy uroczystości modlili się na kirkucie – dawnym cmentarzu żydowskim. Po południu w katedrze zaplanowano nabożeństwo Słowa Bożego.
W Muzeum Diecezjalnym otwarto dwie wystawy - fotograficzną, dokumentującą sandomierską wspólnotę żydowską oraz obrazów Hanny Kossowskiej. Zaprezentowano książkę „Stosunki chrześcijańsko–żydowskie w historii, sztuce i pamięci. Europejski kontekst dzieł w Katedrze sandomierskiej”, z materiałami z konferencji poświęconej tej tematyce, która odbyła się w 2013 r.
Dzień Judaizmu ustanowiła Konferencja Episkopatu Polski w 1997 r. Jego głównym celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Dzień ten przypada corocznie w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan - 17 stycznia. W tym roku, z racji zbieżności tej daty z szabasem, przesunięto obchody o jeden dzień.(PAP)
ban/ pz/ mow/
