W niedzielę na Węgrzech, w rocznicę utworzenia pierwszych gett w 1944 r., obchodzony jest Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, upamiętniający ponad pół miliona węgierskich Żydów, zamordowanych w czasie II wojny światowej. Hołd ofiarom Zagłady oddała m.in. prezydent Węgier Katalin Novak.
„Dziś oddajemy hołd wszystkim węgierskim ofiarom Holocaustu” – napisała na Facebooku prezydent Novak, zamieszczając zdjęcie „Butów nad brzegiem Dunaju”, pomnika ofiar Holokaustu, odsłoniętego 16 kwietnia 2005 r.
W marcu 1944 r. wojska niemieckie zajęły Węgry, a od maja rozpoczęły się deportacje Żydów do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Do czasu okupacji przywódca Węgier Miklos Horthy odmawiał wydawania Niemcom węgierskich Żydów.
„Jak powiedział w 2017 r. premier Viktor Orban, Węgry +zgrzeszyły+, nie chroniąc swoich obywateli i wybierając kolaborację z nazistami” – napisał na Twitterze rzecznik rządu Zoltan Kovacs. „Dziś Węgry są jednym z największych zwolenników społeczności żydowskich. Robimy wszystko, co w naszej mocy, by uciszyć antysemickie głosy na całym świecie” – dodał.
W październiku 1944 r. za zgodą Niemców rząd utworzyli węgierscy faszyści, zwani strzałkokrzyżowcami lub nilaszowcami. W czasie krótkich, trwających około pół roku rządów, strzałkokrzyżowcy zamordowali nad brzegiem Dunaju tysiące Żydów, wysyłając setki tysięcy do obozów koncentracyjnych w Austrii i Niemczech, a także do niemieckich obozów na terenie Polski.
Jak podaje Instytut Jad Waszem, w czasie II wojny światowej zamordowano ok. 565 tys. węgierskich Żydów.
Od 2001 r. 16 kwietnia jest na Węgrzech Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Ustanowiono go w rocznicę założenia w okupowanym przez Niemców kraju pierwszych gett dla węgierskich Żydów w 1944 r.
Z Budapesztu Marcin Furdyna (PAP)
mrf/ mal/