W Instytucie Pileckiego (IP) w Berlinie odbył się wykład amerykańskiej pełnomocnik ds. globalnej sprawiedliwości karnej Beth Van Schaack poświęcony wyzwaniom związanym z rozliczeniami przestępstw i zbrodni wojennych Rosji w Ukrainie. W sobotę zapis tego ważnego wystąpienia będzie opublikowany na YouTube – informuje PAP rzecznik IP Patryk Szostak.
Van Schaack przyleciała w maju na parę dni do Europy.
"Wcześniej ambasada amerykańska w Berlinie oraz zespół Beth Van Schaack wystąpili z propozycją zorganizowania wspólnego wydarzenia z berlińskim oddziałem Instytutu Pileckiego, będącą m.in. wyrazem uznania dla działalności Centrum Lemkina" - podkreślił w rozmowie z PAP rzecznik berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego.
Centrum "powstało w przeciągu paru dni po agresji rosyjskiej przeciwko Ukrainie w lutym 2022 roku i od tego czasu zbiera świadectwa ukraińskie, nagrywa je i częściowo publikuje na stronie +Chronicles of Terror+. Base of testimonies of the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor (zapisyterroru.pl). W sumie udało się zarejestrować ponad 1300 szczegółowych wypowiedzi ukraińskich świadków" - przypomniał Szostak.
Ponadto w lutym odbyła się w Instytucie Pileckiego trzydniowa konferencja na temat agresji rosyjskiej przeciwko Ukrainie. Podobnie jak wątek przewodni wspomnianej konferencji, wykład Van Schaack, który się odbył w ubiegłym tygodniu w Instytucie Pileckiego, "był poświęcony wyzwaniom związanym z przyszłymi rozliczeniami przestępstw i zbrodni wojennych Rosji w Ukrainie".
Podczas swojego wykładu ambasador Van Schaack sformułowała pięć filarów globalnej sprawiedliwości karnej w kontekście rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie. Pierwszy filar to przede wszystkim wzmocnienie jurysdykcji ukraińskiej.
Drugi filar podkreśla znaczenie intensywnej współpracy z międzynarodowymi organizacjami; Van Schaack wymieniła w tym kontekście działalność Centrum Lemkina. Po II wojnie światowej okazało się, że większość materiału dowodowego była oparta na zeznaniach przed sądem i podczas śledztw, co ma ten mankament, że nie można ich publikować i w efekcie ich wpływ na świadomość historyczną i powojenne dyskursy wokół II wojny światowej był znikomy.
Trzeci filar to jurysdykcja eksterytorialna. W kilku krajach pojawiły się pierwsze wnioski o to, żeby ścigać rosyjskie zbrodnie wojenne. Czwarty filar to uczynienie ścigania zbrodni wojennych priorytetem w działaniach międzynarodowych. Piąty filar dotyczy zapobiegania przyszłym wojnom, czyli wspierania Ukrainy nie tylko po to, by tę wojnę jak najszybciej skończyć, ale też nie dopuścić do kolejnej agresji rosyjskiej.
Wśród słuchaczy wykładu ambasador Van Schaack byli eksperci, analitycy, przedstawiciele ambasady USA w Berlinie oraz polscy parlamentarzyści z Komisji Kultury i Środków Przekazu. Po wstępnej prezentacji odbyła się dyskusja panelowa z udziałem doktor Nory Mueller, która jest kierowniczką zespołu polityki międzynarodowej w Koerber-Stiftung.
"Całość odbyła się na tle naszej obecnej wystawy na temat Rzezi Woli i historii jej sprawcy Heinza Reinefartha, która pokazuje do czego prowadzi brak sprawiedliwości i brak ścigania sprawców ludobójstwa. Poza tym cały czas pokazujemy, że historyczne doświadczenie, historia jako dyscyplina naukowa nie jest zamkniętym polem refleksji dla specjalistów, lecz wręcz przeciwnie -poznanie historii zmienia naszą percepcję teraźniejszości" - powiedział PAP rzecznik berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego Patryk Szostak.
Z Berlina Berenika Lemańczyk (PAP)
bml/ ap/
