K. Kolbuszewska: chcemy, aby Muzeum – Dom Rodziny Pileckich było jak dom, do którego chętnie się przychodzi

Polska Agencja Prasowa: Muzeum – Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej zostało zwycięzcą konkursu Wydarzenie Historyczne Roku 2022. Docenione zostało otwarcie kierowanej przez panią placówki.

Karolina Kolbuszewska: To dla nas ogromne wyróżnienie. Po pierwsze pokazuje, że uroczystość otwarcia została doceniona przez komisję konkursową, która w pierwszej kolejności decydowała o tym, które inicjatywy będą nominowane do nagrody. Jednak o samym zwycięstwie decydowały już głosy internautów. To, że udało się nam zwyciężyć właśnie dzięki głosom oddanym w internecie, jest dla nas największym wyróżnieniem. Bardzo serdecznie za każdy głos dziękujemy!

Przypomnę, że otwarcie muzeum odbyło się 2 listopada 2022 r. W wydarzeniu wziął udział prezydent Andrzej Duda, który razem z członkami rodziny Pileckich oraz innymi ważnymi osobami dokonał uroczystego otwarcia wystawy stałej muzeum.

Chcieliśmy, aby już sama uroczystość pokazywała nasz stosunek do tego miejsca. Muzeum mieści się bowiem w domu rodzinnym Marii Pileckiej z domu Ostrowskiej, żony Witolda Pileckiego. Poza przekazywaniem wielkiej i ważnej historii zależy nam na tym, aby to miejsce było także domem, do którego chętnie się przychodzi.

W przygotowaniu kształtu uroczystości dużą rolę odegrała także Młodzieżowa Rada Muzeum, która działa przy naszej placówce. Chcieliśmy również, aby to młodzi ludzie z Rady poprowadzili galę otwarcia. Baliśmy się, że nasz pomysł nie zostanie zaakceptowany przez Kancelarię Prezydenta. Tymczasem spotkaliśmy się z dużym entuzjazmem. Nie chcieliśmy też angażować znanego zespołu muzycznego, ale zaprosiliśmy muzyków z Ostrowi Mazowieckiej, którzy uświetnili uroczystość otwarcia swoim występem. Mamy zatem poczucie, że otwarcie Muzeum było wydarzeniem, w którym wszyscy byliśmy razem, a jednocześnie mogliśmy poczuć duże znaczenie tego miejsca dla Polski i utrwalania polskiej historii.

PAP: Chciałabym się zapytać o samo muzeum. Jak prowadzona jest narracja wystawy stałej?

K.K.: Nasze muzeum ma tak naprawdę trzech bohaterów. W sposób kompleksowy został przedstawiony rotmistrz Witold Pilecki. Naszą opowieść o nim rozpoczynamy jeszcze w XIX wieku, ponieważ uważamy, że na tyle musimy cofnąć się w czasie, aby dobrze zrozumieć tę postać. Pokazujemy zarówno elementy jego biografii związane z działaniami patriotycznymi, bohaterskimi czynami dla Polski, jak i te związane z jego życiem rodzinnym.

Na wystawie przybliżamy również dzieje Ostrowi Mazowieckiej. To właśnie w tym mieście rodzice Marii Pileckiej z Ostrowskich prowadzili gospodarstwo ogrodnicze. Dlatego też bardzo ważnym elementem naszego muzeum jest właśnie ogród.

Naszą opowieść kończymy natomiast historią Marii, która została sama po śmierci Witolda Pileckiego. Przez kilkadziesiąt lat żyła bez świadomości, co się ostatecznie stało z jej mężem.

PAP: A jakie eksponaty znalazły się na wystawie stałej?

K.K.: Mamy wiele eksponatów związanych z samym rotmistrzem Pileckim. Naszym skarbem jest łyżeczka z jego rodzinnego majątku Sukurcze, która została przestrzelona bolszewicką kulą. Mamy również zapalniczkę, z którą uciekał z Auschwitz. Została ona przekazana przez jego syna – pana Andrzeja Pileckiego – już po otwarciu muzeum. Na ekspozycji znajdują się również drzwi do szafy, która znajdowała się w mieszkaniu w Al. Wojska Polskiego w Warszawie, skąd Pilecki wyruszył ze swoją misją do Auschwitz.

Z kolei w części poświęconej Ostrowi Mazowieckiej znajdują się eksponaty związane z miastem – również liczną społecznością żydowską, która tu mieszkała, a także z garnizonem wojskowym oraz ze Szkołą Podchorążych Piechoty w sąsiednim Komorowie, która w dwudziestoleciu międzywojennym byłą najważniejszą szkołą oficerską w Polsce.

Eksponaty pełnią kluczową rolę, ale prezentujemy też fotografie oraz korzystamy z multimediów. Pewne wątki, które na ograniczonej przestrzeni wystawienniczej się nie zmieściły, staramy się rozwijać na multimedialnych ekranach oraz materiałach dźwiękowych, których też znajdziemy sporo na ekspozycji. Ostatni okres życia Pileckiego – proces oraz wykonanie wyroku śmierci – pokazujemy z kolei w formie wystawy multimedialnej pt. "Proces", filmu, który jest prezentowany jednocześnie na trzech ścianach sali projekcyjnej.

PAP: Mówiąc o otwarciu muzeum, powiedziała pani o Młodzieżowej Radzie Muzeum. Nie jest to chyba rozwiązanie często spotykane w polskich placówkach muzealnych?

K.K.: Młodzieżowa Rada Muzeum faktycznie nie jest przedsięwzięciem zbyt powszechnym z muzeach; nasza jest trzecia w Polsce. Chcemy, aby młodzież mogła realizować własne pomysły, ale również aby włączała się w ważne dla nas wydarzenia, np. właśnie w uroczystość otwarcia.

Młodzieżowa Rada Muzeum miała pomysł, aby w otwarciu muzeum w szczególny sposób uczestniczyli uczniowie i nauczyciele ze szkół, których patronem jest rotmistrz Pilecki. Nie udało się tego wówczas zrealizować ze względu na szczególną datę tego wydarzenia (dzień po dniu Wszystkich Świętych), jednak miesiąc po oficjalnym otwarciu wspólne spotkanie dla szkół imienia Pileckiego się odbyło. Przygotowaliśmy program dla nauczycieli i dyrektorów, natomiast Młodzieżowa Rada Muzeum przygotowała swój program dla uczniów.To właśnie dzięki młodym radnym wiemy, jak powinniśmy kierować swój przekaz do młodych ludzi, aby zostać dobrze zrozumianym. Jednym z działań tej rady jest też przygotowana przez nich gra muzealna „Tajemnice muzeum”.

PAP: Jakie działania prowadzi muzeum? Czy specjalnie wydarzenia zostały przygotowane w związku z wakacjami?

K.K.: Mamy ofertę zwiedzania oraz warsztatów edukacyjnych skierowaną dla dzieci i młodzieży w różnym wieku. Mamy również doświadczanie w pracy z osobami z niepełnosprawnościami intelektualnymi, więc dla takich grup też mamy opracowaną specjalną ścieżkę zwiedzania.

Podczas wakacji będą nas odwiedzać grupy dzieci i młodzieży uczestniczące w lecie w mieście. Podczas warsztatów „W ogrodzie Babci Franciszki” poznają tajemnice warzywniaka, wspomnienia rodziny z warzywami związane, a także wykonają własne warzywne grządki. W tym roku muzeum uczestniczy również w międzymuzealnej grze organizowanej już po raz 13. przez Muzeum Powstania Warszawskiego – "Raz, dwa trzy – warszawiakiem jesteś Ty".

Przygotowaliśmy też program "Ogrodu na lato". We wtorki będą się odbywać spotkania botaniczne, a także zajęcia sportowe. Z kolei w środy zapraszamy na rowerowe wycieczki, podczas których będzie można poznać historię Ostrowi Mazowieckiej i okolic. Natomiast w czwartki zapraszamy na zajęcia kreatywne, podczas których uczestnicy będą mogli spróbować różnych form rękodzieła.

Lato i wakacje to czas odpoczynku, dlatego proponujemy coś lżejszego, ale nie zabraknie też historii. Z okazji rocznicy Powstania Warszawskiego 1 sierpnia już po raz drugi zapraszamy na wspólne śpiewanie w ramach wydarzenia "Śpiewaj, wiaro!", a także w kolejnych dniach w kinie plenerowym obejrzymy filmy historyczne.

Jest to też świetny czas na zwiedzanie naszej wystawy, która mimo ograniczonej przestrzeni muzeum jest bardzo bogata w treści i można na niej spędzić sporo czasu.

A jeśli zwiedzający będą chcieli spędzić jeszcze trochę czasu w Ostrowi Mazowieckiej, mogą go wykorzystać na spacer po mieście z wykorzystaniem naszych questów, czyli formą bezobsługowej, edukacyjnej gry terenowej. Na czas wakacji ogłosiliśmy też dwa konkursy – na relację fotograficzną z trasy questowej oraz na przygotowanie zielnika.

Rozmawiała Anna Kruszyńska (PAP)

akr/ skp/