Źródło: Instytut Pileckiego
Z inicjatywy Instytutu Pileckiego 2 września w Rzeszowie odbędzie się IV Zjazd Rodzin „Zawołanych po imieniu”. 3 września w Sadzie Pamięci Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej zostanie odsłonięta tablica poświęcona Polakom zamordowanym przez Niemców za pomoc Żydom.
"Zamordowana przez Niemców rodzina Ulmów jest symbolem tysięcy innych Polaków, którzy ponieśli śmierć za udzielenie pomocy ludności żydowskiej. W Markowej odbędzie się niezwykłe spotkanie rodzin i krewnych ratujących oraz rodzin uratowanych przed Zagładą, a także przedstawicieli rodzin, które zostały zamordowane przez Niemców. Instytut Pileckiego zaprosił do Polski mieszkające w USA dwie kuzynki rodziny Goldmanów, ukrywanej przez Wiktorię i Józefa Ulmów i wraz z nimi zamordowanej 24 marca 1944 r. a także żyjących w Polsce krewnych rodziny Ulmów" - powiedziała PAP rzeczniczka Instytutu Pileckiego Barbara Konarska.
"Instytut Pileckiego zaprosił ponad dwustu krewnych z rodzin +Zawołanych po imieniu+, które - podobnie jak Ulmowie - zostali wraz z żydowskimi podopiecznymi zamordowani za udzielaną im pomoc" - dodała.
"IV Zjazd Rodzin +Zawołanych po imieniu+ i inne wydarzenia upamiętniające Ulmów odbędą się od 1 do 3 września w Markowej, Rzeszowie i Łańcucie. W tym roku mają one szczególną oprawę, bo decyzją papieża Franciszka 10 września, a więc tydzień później w Markowej nastąpi beatyfikacja rodziny Ulmów" - przypomniała.
W piątek na Zamku w Łańcucie odbędzie się konferencja prasowa z udziałem dyrektor Instytutu Pileckiego i inicjatorki programu "Zawołani po imieniu", prof. Magdaleny Gawin oraz partnerów projektu - dyrektora Muzeum-Zamku w Łańcucie, Krzysztofa Żaby, dyrektora Muzeum Polaków Ratujących Żydów, Waldemara Rataja, starosty łańcuckiego Adama Krzysztonia oraz wójta gminy Markowa, Mirosława Maca.
W niedzielę w Sadzie Pamięci Muzeum Polaków Ratujących Żydów w czasie II wojny światowej w Markowej zostanie odsłonięta tablica poświęcona wszystkim "Zawołanym po imieniu" – Polakom zamordowanym przez Niemców za pomoc Żydom. Odbędzie się także Apel Pamięci w asyście żołnierzy WP.
10 września w Markowej odbędzie się beatyfikacja Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci.
"Będziemy w tym roku uczestniczyć w wielkim wydarzeniu, jakim na mocy decyzji papieża Franciszka stanie się wyniesienie Rodziny Ulmów na ołtarze. Takich męczenników, zamordowanych w odwecie za najprostsze gesty człowieczeństwa, było jednak wśród naszych rodaków znacznie więcej. Właśnie im poświęcony jest projekt +Zawołani po imieniu+, rozwijany z wielkim zaangażowaniem przez Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego" – podkreślał Prezydent RP Andrzej Duda w liście skierowanym 9 maja 2023 r. do uczestników i organizatorów wydarzeń programu "Zawołani po imieniu".
"Ci, którzy zachowali się tak bohatersko – ich serce biło w innym rytmie – byli z tych, którzy są między człowiekiem a aniołem" – powiedział Artur Hofman, przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce o "Zawołanych po Imieniu", podczas upamiętnienia w Somiance 21 czerwca 2023 r.
24 marca 1944 r. w Markowej k. Łańcuta niemieccy żandarmi zamordowali oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Razem z rodzicami zamordowano też szóstkę ich dzieci: 8–letnią Stanisławę, 6–letnią Barbarę, 5–letniego Władysława, 4–letniego Franciszka, 3–letniego Antoniego i półtoraroczną Marię. Wraz z rodziną Ulmów Niemcy rozstrzelali ośmioro ukrywających się tam od 1942 r. Żydów z rodzin Szalów i Goldmanów.
13 września 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W marcu 2016 r. w Markowej otwarto muzeum ich imienia, które poświęcone jest wszystkim Polakom ratującym Żydów w czasie Zagłady. Od 2018 r. w rocznicę tragicznych wydarzeń w Markowej – 24 marca – decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
"Zawołani po Imieniu" to program Instytutu Pileckiego upamiętniający Polaków zamordowanych przez Niemców za pomoc skazanym na eksterminację Żydom. Został zainicjowany 24 marca 2019 r., w Narodowym Dniu Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.(PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ pat/
