Rok temu 11 grudnia 2022 r. zmarł amerykański kompozytor Angelo Badalamenti – najbardziej znany jest z wykonania ścieżek dźwiękowych do takich produkcji jak „Koszmar z ulicy Wiązów III” i „Miasteczko Twin Peaks”.
"Zawsze mam jedno ważne pytanie dla reżysera, kiedy tworzę ścieżkę dźwiękową: co ma poczuć twoja widownia? Czy chcesz ich przerazić? Sprawić, że będą skręcać się w swoich krzesłach? Poczują piękno? I to jak (reżyserzy) odpowiadają na to pytanie, daje mi wskazówki, nad czym mam pracować. Tłumaczę ich słowa na muzykę" - mówił Angelo Badalamenti w wywiadzie dla serwisu culture.org w 2019 roku.
Angelo Badalamenti urodził się 22 marca 1937 r. w Nowym Jorku, dzielnicy Brooklyn. Kiedy miał osiem lat zaczął się uczyć gry na fortepianie, później grał też na waltorni i studiował kompozycję. Ukończył Eastman School of Music i Manhattan School of Music, gdzie otrzymał tytuł magistra muzyki. Badalamenti komponował przeróżne ścieżki dźwiękowe, od wielkiej symfoniki przez zdecydowanie bardziej kameralne brzmienia, po czystą elektronikę. Potrafił sięgać po elementy jazzowe, rockowe, folkowe. W swoich utworach chętnie łączył fortepian ze smyczkami a także lubił korzystać z brzmień wibrafonu.
Jego pierwszą pracą było uczenie siódmej klasy w szkole publicznej Dyker Heights, w rodzinnym Brooklynie. Dopiero w 1973 roku, w wieku 36 lat, kompozytor rozpoczął pracę przy filmach, właśnie w tym roku napisał pierwszą ścieżkę dźwiękową do filmu "Gordon's War" Ossie Davisa. Rok później skomponował muzykę do "Law and Disorder" Ivana Passera.
Badalmenti znany był z częstej współpracy z reżyserem Davidem Lynchem. Młody reżyser zatrudnił muzyka do roli nauczyciela śpiewu dla Isabelli Rossellini, gwiazdy filmu "Blue Velvet", w 1986 roku. Z lekcji niewiele wyszło, ale ostatecznie Badalamenti napisał muzykę do tej produkcji, a wraz z Lynchem również piosenkę "Mysteries of Love". To spotkanie zaowocowało dłuższą współpracą.
Badalamenti pisał ścieżki dźwiękowe do następnych produkcji Lyncha, w tym do "Dzikości serca" (1990), "Symfonii przemysłowej nr 1" (1990), serialu "Miasteczko Twin Peaks" (1991), "Miasteczka Twin Peaks: Ogniu krocz za mną” (1992), „Zagubionej autostrady" (1997), "Prostej historii" (1999) i "Mulholland Drive" (2001) oraz serialu "Twin Peaks" (2017). W jednym z wywiadów David Lynch mówił, że często zaczynał współpracę z Badalamentim przy muzyce do filmu jeszcze przed rozpoczęciem zdjęć.
Badalamenti komponował również do filmów innych reżyserów, wśród których były m.in. "Koszmar z ulicy Wiązów 3: Wojownicy snów" (1987) reż. Chucka Russella, "Pociecha dla obcych" (1990) reż. Paula Schradera, "Miasto zaginionych dzieci" (1995) reż. Jeana-Pierre’a Jeuneta i Marca Caro, "Dziewczyna na moście" (1999) Patrice’a Leconte, "Niebiańska plaża" (2000) Danny’ego Boyle’ i "Bardzo długie zaręczyny" (2004) Jeana-Pierre’a Jeuneta.
W swoim dorobku Badalamenti ma również utwór skomponowany specjalnie na ceremonię otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku pt. "The Flaming Arrow". Singiel został wykorzystany podczas uroczystego wprowadzenia olimpijskiego ognia na stadion i zapalenia znicza płonącą strzałą. Rok później, kompozytor podjął współpracę z amerykańską grupą muzyczną Anthrax, która na płycie "Sound of White Noise" umieściła utwór "Black Lodge" inspirowany ścieżką muzyczną "Twin Peaks". Angelo Badalamenti wyprodukował też album Marianne Faithfull "A Secret Life" (1995), a w 1996 roku współtworzył krążek "Booth and the Bad Angel" z wokalistą Jamesem Timem Booth'em.
W trakcie trwającej50 lat kariery, Badalamenti otrzymał m.in. nagrodę Grammy za sugestywny motyw muzyczny stworzony dla "Miasteczka Twin Peaks" (1990 r.) oraz trzy nominacje do nagrody Emmy za swoją pracę nad serialem. Album ze ścieżką dźwiękową z serialu zdobył status złotej płyty w 25 krajach. W 2008 roku, kompozytor otrzymał nagrodę za całokształt twórczości podczas World Soundtrack Awards. Trzy lata później Amerykańskie Stowarzyszenie Kompozytorów, Autorów i Wydawców (ASCAP) uhonorowało Badalamentiego nagrodą Henry’ego Manciniego.
Angelo Badalamenti zmarł 11 grudnia 2022 r., w wieku 85 lat.(PAP)
Autorka: Zofia Suwała
zos/ pat/
