Projektem uchwały w 42. rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego oraz zmianami w Regulaminie Senatu dotyczącymi m.in. realizacji procedury budżetowej na etapie prac w komisjach senackich – zajmie się w środę Senat na jednodniowym posiedzeniu.
W projekcie uchwały, pod którą podpisała się grupa senatorów wszystkich klubów wskazano, że 13 grudnia 1981 r. komunistyczna dyktatura przy użyciu niekonstytucyjnego organu, Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, wprowadziła w Polsce stan wojenny.
"Stan wojenny był próbą utrzymania władzy przez ówczesną władzę i zatrzymania procesu kształtowania się wielomilionowego pracowniczego, obywatelskiego i niepodległościowego ruchu powstałego wokół NSZZ „Solidarność”, pod przewodnictwem Lecha Wałęsy i „Solidarności” Rolników Indywidualnych. W nocy z 12 na 13 grudnia internowano tysiące osób, zmilitaryzowano wiele instytucji i zakładów pracy, zablokowano łączność telefoniczną, wprowadzono cenzurę także prywatnej korespondencji, zniesiono prawo do zgromadzeń, strajków, przemieszczania się. Zlikwidowano wiele organizacji zawodowych i obywatelskich" - zaznaczono w projekcie.
Jak podkreślono, próby sprzeciwu i protestu były brutalnie tłumione, a pierwszymi ofiarami było 9 górników zastrzelonych 16 grudnia w kopalni "Wujek".
Prof. Antoni Dudek: pacyfikacja Kopalni Wujek miała zastraszyć społeczeństwo
"Podczas całego stanu wojennego życie straciło około 30 osób, a tragicznym symbolem represji stała się śmierć bł. księdza Jerzego Popiełuszki. Stan wojenny jest dziś dla Polaków symbolem tego, do jakich okrucieństw i zbrodni jest zdolna dyktatura, gdy zaczyna tracić władzę i gdy dla jej utrzymania nie wystarczą już fasadowe, pseudodemokratyczne instytucje" - wskazano w projekcie.
Zaznaczono w nim, że mimo tych wydarzeń Polska po 1989 r. odzyskała niepodległość, a naród – pozycję suwerena. "Stan wojenny, który miał złamać Polaków, wzmocnił w nich pragnienie wolności i demokracji. Wielkim wsparciem dla walczących Polaków byli papież Jan Paweł II oraz przedstawiciele demokratycznego świata, których jednoznaczne poparcie powodowało, że siły opozycji, mimo represji, nie malały, lecz rosły" - czytamy w projekcie uchwały.
"Dzisiaj, 42 lata po wprowadzeniu stanu wojennego, Senat Rzeczypospolitej Polskiej, wyrażając szacunek, czci pamięć tych, którzy w stanie wojennym bronili wolności, przeciwko którym wyprowadzano w Polsce czołgi na ulice, a także których odwaga i wytrwałość w oporze przyczyniły się do pokojowej zmiany w 1989 r. i ostatecznego upadku systemu komunistycznego w naszej części Europy" - wskazano w projekcie.
Senat zajmie się też projektem uchwały modyfikującym regulamin Izby "w zakresie realizacji procedury budżetowej na etapie prac legislacyjnych w komisjach senackich, a ponadto wprowadzającym ocenę skutków regulacji jako obligatoryjny element inicjatyw ustawodawczych Senatu oraz ograniczenie stosowania przyspieszonych procedur".
W projekcie umożliwiono marszałkowi Senatu w szczególnie uzasadnionych przypadkach skierowanie ustawy budżetowej wyłącznie do Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (np. w razie krótkiego czasu pozostałego Senatowi na rozpatrzenie ustawy lub niewielkiego zakresu nowelizacji budżetu). W standardowej procedurze marszałek będzie mógł wyznaczyć komisjom branżowym termin na przygotowanie opinii dotyczących właściwych części ustawy budżetowej.
Jak podkreślono, nieprzekazanie tych opinii nie będzie jednak wstrzymywało prac Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, która jest główną komisją senacką właściwą w sprawach systemu finansowego państwa.
W projekcie zawarto też wpisanie do Regulaminu oceny skutków regulacji oraz ograniczenie stosowania przyspieszonych procedur.
W uzasadnieniu projektu przypomniano, że jedna z reform, która ma zostać zrealizowana w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności polega na przyjęciu zmian regulaminów Sejmu, Senatu i Rady Ministrów zmierzających do zwiększenia wykorzystania konsultacji społecznych i ocen skutków regulacji (OSR) w procesie stanowienia prawa.
"Chodzi o to, aby istniał obowiązek przeprowadzania OSR i konsultacji społecznych w przypadku projektów ustaw zgłaszanych przez posłów i senatorów oraz aby zapewnić większe zaangażowanie interesariuszy i ekspertów w proces stanowienia prawa, przy jednoczesnym ograniczeniu stosowania przyspieszonych procedur do ściśle określonych i wyjątkowych przypadków" - podkreślono. (PAP)
Autorka: Wiktoria Nicałek
wni/ mhr/
