John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton z Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki. Fot. PAP/EPA
Amerykański fizyk John Joseph Hopfield, który został jednym z dwóch tegorocznych laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, jest synem urodzonego w Płocku Johna Josepha Hopfielda, czyli Józefa Chmielewskiego - podała płocka kuria. W Archiwum Diecezjalnym odkryto metrykę chrztu Józefa z 1891 r.
„Tegoroczny zdobywca Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki John Joseph Hopfield ma polskie korzenie. Jego rodzice byli fizykami. Ojciec John Josepf Hopfield urodził się 17 marca 1891 r. w Płocku - było to wówczas Królestwo Kongresowe, przy ul. Synagogalnej 4. Jego matka miała na imię Konstancja” - przekazała w czwartek Kuria Diecezjalna Płocka.
Jak podkreślono w informacji, pracownik płockiego Archiwum Diecezjalnego ks. dr Bartosz Leszkiewicz dotarł tam do metryki chrztu Józefa Chmielewskiego. Wyjaśniono przy tym, że wymieniony w tym dokumencie Józef Chmielewski, który ostatecznie wyemigrował do USA, to John Joseph Hopfield senior. Zwrócono jednocześnie uwagę, że „hop field” jest angielskim „luźnym odpowiednikiem” właśnie nazwiska Chmielewski.
Na internetowej stronie diecezji płockiej opublikowano fotografię przedstawiającą metrykę chrztu Józefa Chmielewskiego z 17 marca 1891 r. To dokument spisany odręcznie w języku rosyjskim.
Kuria Diecezjalna Płocka przypomniała, że John Joseph Hopfield junior, obecny noblista, urodził się 15 lipca 1933 r. w Chicago, w 1954 r. uzyskał licencjat z fizyki na Swarthmore College w Pensylwanii, a w 1958 r. obronił doktorat na Uniwersytecie Cornella w Ithace i w tym samym roku rozpoczął pracę w Laboratoriach Bella w Murray Hill. Związany następnie z różnymi uczelniami w USA, w 1997 r. został profesorem Princeton University.
We wtorek, 8 października, Komitet Noblowski w Sztokholmie ogłosił, że Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za rok 2024 otrzymali wspólnie Amerykanin John Joseph Hopfield z Princeton University oraz brytyjsko-kanadyjski naukowiec Geoffrey Everest Hinton z University of Toronto za „fundamentalne odkrycia i wynalazki, które umożliwiają uczenie maszynowe za pomocą sztucznych sieci neuronowych”.
„Praca laureatów przyniosła już wielkie korzyści. W fizyce wykorzystujemy sztuczne sieci neuronowe w szerokim zakresie obszarów, takich jak opracowywanie nowych materiałów o określonych właściwościach” - powiedziała przewodnicząca Komitetu Noblowskiego w dziedzinie fizyki Ellen Moons.
John Joseph skonstruował pamięć skojarzeniową - asocjacyjną, będącą w stanie przechowywać i rekonstruować obrazy oraz inne rodzaje wzorców. Z kolei Geoffrey Everest Hinton wynalazł metodę, która może samodzielnie znajdować pewne właściwości w danych i dzięki temu wykonywać zadania, takie jak identyfikowanie konkretnych elementów na obrazach. Dzięki pracy obu naukowców od lat 80. XX wieku powstawały podwaliny pod rewolucję uczenia maszynowego, która rozpoczęła się około 2010 r. (PAP)
mb/ aszw/
