Karol Nawrocki, prezes IPN, podczas konferencji 27 listopada 2024, fot. PAP/P. Supernak
Polski Instytut Pamięci Narodowej oświadcza, że słowa pana Antona Drobowycza są manipulacją i dezinformują opinię publiczną - podał IPN, komentując słowa szefa ukraińskiego IPN o tym, że Ukraina nie otrzymała listy miejsc, w których mają być poszukiwane ofiary m.in. zbrodni wołyńskiej.
Szef Instytutu Pamięci Narodowej Ukrainy (IPNU) Anton Drobowycz powiedział w czwartek rano agencji Interfax-Ukraina, że polski IPN od września nie odpowiedział na jego prośbę o przekazanie listy miejsc, w których mają być poszukiwane szczątki ofiar m.in. zbrodni wołyńskiej. Agencja podała również, że szef ukraińskiego IPN "skarżył się, że teraz trudno będzie odróżnić wypowiedzi urzędnika IPN od kandydata na prezydenta", przypominając, że Prawo i Sprawiedliwość poparło kandydaturę szefa IPN Karola Nawrockiego na urząd głowy państwa.
Szef ukraińskiego IPN: strona polska nie przekazała nam list miejsc do prac poszukiwawczych
W odpowiedzi na słowa szefa ukraińskiego IPN polski Instytut Pamięci Narodowej wystosował w czwartek komunikat: "Odnosząc się do wypowiedzi dyrektora ukraińskiego IPN Antona Drobowycza, polski Instytut Pamięci Narodowej oświadcza, że słowa pana Drobowycza są manipulacją i dezinformują opinię publiczną. Szkodzą polsko-ukraińskiej współpracy w zakresie upamiętnienia Ofiar Zbrodni Wołyńskiej".
Polski IPN przypomina, że w ramach dotychczasowej korespondencji ze stroną ukraińską, w tym z ministerstwem kultury Ukrainy, złożono dziewięć wniosków głównych i kilkadziesiąt szczegółowych w sprawie zgody na podjęcie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych m.in. ofiar zbrodni wołyńskiej. W każdym z wniosków wskazano dokładne, wytypowane przez specjalistów z polskiego IPN miejsca, w których zamierzano podjąć prace.
"Podczas wczorajszej (środowej - PAP) konferencji prasowej w siedzibie Instytutu dr Karol Nawrocki potwierdził, że specjaliści z IPN są gotowi w ciągu 24 godzin udać się na Ukrainę, by przeprowadzić prace poszukiwawcze i ekshumacyjne" – napisał IPN. Instytut podkreślił, że słowa Antona Drobowycza odczytuje jako próbę zablokowania uzgodnionego między władzami Polski i Ukrainy procesu poszukiwań ofiar zbrodni wołyńskiej. "Strona polska działa zgodnie z obowiązującym na Ukrainie prawem, zawsze spełniając wszystkie warunki formalne, co wyraźnie podkreślił wczoraj prezes IPN dr Karol Nawrocki" - czytamy w komunikacie.
Prezes IPN: jesteśmy gotowi do podjęcia prac ekshumacyjnych na Wołyniu
"Ze względu na wagę sprawy i naszą determinację, by godnie pochować Polaków pomordowanych przez ukraińskich nacjonalistów, Instytut Pamięci Narodowej przygotowuje odpowiedź, która niebawem trafi do ukraińskiego Instytutu. Nie zmienia to faktu, że wnioski dotychczas złożone uważamy za aktualne i wiążące dla strony ukraińskiej" – poinformował polski IPN. Dodał, że "w upowskich dołach śmierci czekają na ekshumacje szczątki ok. 120 tys. pomordowanych Polaków".
IPN podkreśla, że jego ukraiński odpowiednik nie jest stroną postępowań o wyrażenie zgody na podjęcie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych.
We wtorek Ukraina potwierdziła, że nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na jej terytorium. Decyzja o zniesieniu obowiązującego od 2017 r. moratorium na poszukiwania i ekshumacje szczątków polskich ofiar zbrodni wołyńskiej została ogłoszona podczas wspólnej konferencji prasowej ministrów spraw zagranicznych Polski i Ukrainy - Radosława Sikorskiego i Andrija Sybihy.
Szefowie MSZ Polski i Ukrainy: Ukraina potwierdza, że nie ma przeszkód do prowadzenia ekshumacji na jej terytorium
Między Warszawą i Kijowem od wiosny 2017 r. trwa spór wokół zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy, wprowadzonego przez ukraiński IPN. Zakaz został wydany po zdemontowaniu pomnika UPA w Hruszowicach w kwietniu 2017 r.
Polskę i Ukrainę od wielu lat różni pamięć o roli Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, która w latach 1943-45 dopuściła się ludobójczej czystki etnicznej na blisko 100 tys. polskich mężczyzn, kobiet i dzieci. O ile dla polskiej strony była to godna potępienia zbrodnia ludobójstwa (masowa i zorganizowana), o tyle dla Ukraińców był to efekt symetrycznego konfliktu zbrojnego, za który w równym stopniu odpowiedzialne były obie strony. Dodatkowo Ukraińcy chcą postrzegać OUN i UPA wyłącznie jako organizacje antysowieckie (ze względu na ich powojenny ruch oporu wobec ZSRR), a nie antypolskie.
W latach 2017-24 IPN wystosował do organów ukraińskiej administracji dziewięć oficjalnych wniosków ogólnych, które obejmowały uzgodnienie możliwości prowadzenia prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych łącznie w 65 lokalizacjach (miejsca powtarzały się w związku z koniecznością ponawiania wniosków). Część z nich została rozpatrzona pozytywnie i prace zostały przeprowadzone. W innych miejscach nie wyrażono zgody na prace, a niektóre wnioski pozostały bez odpowiedzi.(PAP)
szt/ miś/ mhr/
